Anadolu insanı için demokrasi

Hafta başında, kuruluşuna benim de katkıda bulunduğum "Mimar ve Mühendisler Grubu", belediyelerin büyük ilgi gösterdiği "Çevre ve Teknoloji Sempozyumu" düzenledi.

Açış konuşmasını grubun Başkanı Oral Avcı yaptı. İstanbul Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna, Çorum Belediye Başkanı Prof. Dr. Arif Ersoy, İETT ile İSKİ Genel Müdürleri Nevzat Pakdil ve Prof. Dr. Veysel Eroğlu çevreyi korumaya ilişkin çalışmalarını anlattılar.

Sanayi öncesi toplumlarda ana sorun, tabiata karşı insanın korunmasıydı. Çünkü salgın hastalıklarla birlikte yangın, sel, deprem ve kasırga gibi doğal felaketlere karşı insanlık kendini koruyacak güçlü bir teknolojik birikime sahip değildi.

Teknolojinin gelişmesiyle insanın tabiat üzerindeki egemenliği önemli ölçüde arttı. Sanayi toplumunda sorun artık tabiata karşı insanın korunması değil, insana karşı tabiatın korunmasıdır. Açgözlü insanın elinde teknoloji, suyu, toprağı ve havasıyla birlikte çevreyi akıl almaz boyutlarda kirletti.

Günümüzde çevre sorunları ulusal olmaktan çıktı, uluslararası bir olgu haline geldi. Artık, çevre sorunları sınır tanımıyor. Okyanus'taki bir tanker kazası bütün dünya denizlerini etkiliyor. Ukrayna'daki bir nükleer santral kazasından sızan radyoaktif maddeler, Rize'deki çay üretiminden, Oslo'daki sebze üretimi kadar çok geniş bir alanda kendini gösteriyor.

Sınır tanımayan çevre sorunların yalnızca bizim değil, bütün dünyanın sorunu. Bu yüzden çevre sorunlarının üstesinden gelebilmek için, bütün dünyanın birikiminden yararlanmak gerekir. Çünkü çevre sorunları bir ülkeyi değil, bütün dünyayı tehdit ediyor.

Çevre sorunları bir üretim ya da bir tüketim faaliyeti sonucu değişik biçimlerde ortaya çıkan baca gazları, teneke kutular, pet şişeler, kimyasal atıklar, plastik torbalar, egzos gazları ve ambalaj malzemelerinden kaynaklanıyor. Büyük küçük bütün şehirlerin çevresinde çöp dağları oluşuyor. Tüketim ekonomisinin doğal ürünleri fiziksel ve kimyasal atıklar, artık tabiatla birlikte insanı da tahrip ediyor.

Sanayi toplumunun estirdiği pozitivist fırtına içinde, bütün bir tabiat, toprağı, suyu ve havasıyla birlikte bedava ürünler dağıtan, yeryüzü ölçüsünde dağılmış bir mağazalar zinciri olarak görülüyor. Oysa yeryüzü bütün insanlığın ortak kaynağıdır. Hiçkimse, bütün ülkelerin ana kaynağını sorumsuzca tüketme hakkına sahip değildir.

Bizim kültürümüzde Üsküdar Kâbe toprağı sayılır. Kabe toprağında, ağaçlar kesilmez, hayvanlar öldürülmez, bitkiler koparılmaz. Daha da önemlisi Kâbe çevresinde kan dökülmez.

Çevre sorunlarının üstesinden gelmek için, Üsküdar'la birlikte bütün bir yeryüzünü Kâbe toprağı kılmak gerekir.