Sabit kurdan dalgalı kura geçilmeden önceki üç günde Merkez Bankası'nda yaşanan skandallara bir yenisi daha eklendi. Merkez Bankası 19-20-21 Şubat günlerinde özellikle 4 bankaya eski kurdan 3,5 milyar dolar döviz sattığı yolundaki iddialara açıklık getirmeden, şimdi de Merkez Bankası'nın kriz günlerinde döviz sattığı bankalara bir gün önce yaklaşık 3 katrilyon civarında TL sattığı ortaya çıktı. Merkez Bankası'ndan eski kurdan döviz alan bankaların söz konusu dövizleri, bir gün önce yine Merkez Bankası'ndan aldıkları düşük faizli 3 katrilyon lira ile aldıkları belirlendi. Böylece Merkez Bankası bankaların aldıkları dövizin TL karşılığını da sağlamış oldu.

Rakamlar skandalı kanıtlıyor

Bu arada Merkez Bankası'nın imza attığı skandalla ilgili işlemler kriz günlerinde yaşanan açık pozisyon işlemlerinde ortaya çıktı. Merkez Bankası'nın, bilançoya göre Ocak 2001 tarihinde 1,7 katrilyon olan Açık Pozisyon İşlemleri'nden kaynaklanan nakit alacağı, kriz günlerinde 4,6 katrilyon liraya ulaştı. Söz konusu rakamlara göre; Merkez Bankası kriz günlerinde bankalara yaklaşık 3 katrilyon TL sağlamış oldu.

Yüzde kaç faiz uygulandı?

Öte yandan Merkez Bankası'nın bankaların, özellikle 4 bankanın, eski kurdan 5 milyar dolar döviz almasına neden olan yaklaşık 3 katrilyon lirayı yüzde kaç faizden bankalara verdiği merak konusu oldu. Merkez Bankası döviz satabilmek için bankalara 3 katrilyon lira satarken, kimi bankaların TL almalarına rağmen, kriz günlerinde Merkez Bankası'ndan eski kurdan döviz alırken, bankaya TL karşılığını yatırmadıkları saptandı.

Büyük tehlike

Bu arada son dönemde büyük sıkıntılar yaşayan Merkez Bankası'nın çok önemli bir tehlikeyle karşı karşıya olduğu ortaya çıktı. Merkez Bankası bilançosunda çok önemli bir yer işgal eden ve 10 milyar doları bulan gurbetçi tasarruflarının tehlikeye girdiği tespit edildi. Bugüne kadar gurbetçilere Merkez Bankası'nda açtıracakları hesaplardan stopaj dışında vergi ödemelerine gerek olmadığı taahhüt edilirken, Alman savcılığının birkaç ay önce söz konusu hesaplara Merkez Bankası adına aracılık eden Dresdner Bank'ı bastığı öğrenildi.

Savcılık, Merkez Bankası'nda hesap açan 300 bin gurbetçinin adını tespit ederek vergi dairelerine bildirirken, vergi dairelerinin de yazılı olarak söz konusu hesapların vergilerini ve cezalarını talep ettikleri belirlendi. Alman savcığılının işlemleri üzerine gurbetçilerin Merkez Bankası'na yatırdıkları tasarruflarını geri çekmeye çalıştıkları ve bu durumda Merkez Bankası'nın sıkıntı içine girdiği öğrenildi.

Murat KELKİTLİOĞLU