Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
Hayat
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Ahmet KEKEÇ akekec@yenisafak.com.tr

Haber, Şark el-Ewsat gazetesinde yayımlanmış, Milli Gazete'den Mustafa Sabri Demir de tutup Türkçe'ye çevirmiş. İyi de etmiş.

Hayır, siyasî haber değil. Bir sanat haberi...

Dünyaca ünlü Suriyeli düşünür ve şair Adonis, "Dünya edebiyat tarihi, en büyük şairlerin fizik ötesini kurcalayan, anlayan şairler olduğunu göstermektedir" demiş.

Bu neviden görüşlerini öteden beri okuyup duruyoruz zaten. Bir de çıkıntılık yapıp şunları eklemiş: "Genel olarak modern şairler ilham almazlar. Çünkü ilham alan şair, geleneğin kucağında büyüyüp, çağının diliyle, değerleriyle, önüne çıkan her şeyi yerle bir eden, değiştiren kasırga gibi olanlardır. Bunlar da modern şairlerin sıfatları değil."

Konu, Adonis'in "modern şair/modern şiir" kavrayışı olmadığı için, "çeviri"nin muğlak bıraktığı "tanımlamalara" girmek istemiyorum; fakat Adonis, ilham alan, fizik ötesini kurcalayan, "gelenekten kaynaklanan" şairlere "büyük şairler", "filozof şairler" denmesinin daha uygun olacağını söylüyor.

Bu kadar açıklama ne için?

Burada, yani Türkiye'de, kendisini Adonis'in yakın arkadaşı olarak pazarlayan bir şair-entelektüel var. Yaşını başını almış bir adam. Hani "ezan"ı "şarkı", "minare"yi "kule diye çevirmişti ya... Çok satışlı bir gazetede de köşe vermişlerdi buna; "ikinci cumhuriyetçilerin korkulu rüyası" olacak, laiklik karşıtlarına haddini bildirecekti.

Mezkur had bildirme yazılarından birinde, "yakın arkadaşı" Adonis'in, "Çağımızda İslam kültürsüz, soru sorma yeteneğinden yoksun bir din olarak görünmektedir. Geleneksel yorum, İslam'ı kültürsüz, hümanizmden yoksun ve açılımsız bir din olarak sunmaktadır" açıklamasından yola çıkarak, sırasıyla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı, İmam Hatiplileri, kendilerine "dinci" denilenleri haşlıyordu... Çağımızdaki İslam'ın (İslam algısının) kültürsüz, düşüncesiz, soru sorma yeteneğinden yoksun oluşunu da, İslam'dan türeyen bir "sorunsal"mış gibi sunuyordu... Sanki Adonis, İslam'ın geleneksel yorumuna vurgu yapmamış, sanki "kaynak"la "algı" arasında epistemolojik bir fark yokmuş gibi.

Adonis doğru söylüyordu.

Ama arkadaşımız yanlış anlıyordu. Daha doğrusu, hiç anlamıyordu.

Adonis'in yukarıda alıntıladığım sözlerini de, büyük bir ihtimalle, anlıyormuş gibi yapacak ama anlamayacak.

Çünkü arkadaşımız, şairin/şiirin fizik ötesiyle, hele gelenekle ilişkisini bir "nakısa" olarak görüyor. Mesela, "divan şiiri"nden hazzetmiyor. Bizden önce yaşamış insanlardan, dolayısıyla onların biriktirdiklerinden (bizlere aktardıklarından) köşe bucak kaçıyor. "Gelenek" denilince de tüyleri diken diken oluyor.

Bir yazısında, "Bizim gelenekten yararlanmacıların sandığı gibi 'gelenekten yararlanmak' çağdaş şiirin yazıldığı ülkelerde büyülü bir formül değildir" gibilerden bir laf etmiş, niçin gelenek kavramından hoşlanmadığını açıklamaya girişmişti; sanki "gelenekten yararlanmak" başlıbaşına bir "kategori"ye işaret ediyormuş gibi, sanki "gelenekten yararlanmacılar" diye aklı sıra alay ettiği şairler (Hilmi Yavuz'lar vs...), gelenekten yararlanmanın şiirin olmazsa olmaz şartı sayıyormuş gibi.

Biliyoruz ki, arkadaşımızın "fizik ötesi" ve "gelenek" kavramlarıyla (dolayısıyla bu kavramların çağrıştırdıklarıyla) ilişkisi, sorunlu ve marazi bir ilişki... Fakat gelenekten yararlanmakla, gelenek bilgisine sahip olmak farklı şeyler. Reddetseniz de bilmek zorundasınız.

Bilmeyi reddettiğiniz zaman, "tam dokuz aydır şiir yazmadım/kitap açarcasına yapılara baktım/sakal bıraktım domuz eti yedim" türünden şeyler yazarsınız. Bu da sizi "şair" kılmaz.

Bu ülkede Adonis'i hiç tanımayan biri var, o da ne yazık ki Adonis'in arkadaşı...

Geri dön

Yazdır

Yukarı