Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

Tsunami felaketinin üzerinden geçen bir yılda izler hâlâ silinmiş değil. 231 bin kişinin öldüğü Güney Asya'daki felakette, en büyük yarayı Endonezya'nın Açe eyaleti almıştı. Ay-yıldızlı bayrağın dalgalandığı Açe'de Türk STK'ların yardımları sürüyor

26 Aralık 2004 tarihinde Güney Asya'da meydana gelen tsunami felaketinin üzerinden geçen bir yılda, yardım ve yeniden yapılandırma çalışmaları devam ediyor. Uluslararası kurumlar başta depremin merkez üssü olan Açe olmak üzere bölgede henüz yaraların sarılmadığını ifade ediyorlar.

Bundan bir yıl önce Avustralya tabakası ile Avro-Asya tabakasının deniz yatağının yaklaşık 25 km. altında, 9.2 Richter şiddetinde kırılmasının ardından oluşan dev dalgalar, Endonezya'nın Açe Eyaleti'nde yüzlerce kilometrelik bir alanda etkisini göstermiş ve karada bir buçuk, iki kilometre içerilere kadar nüfuz ederek buralardaki bütün hayatı sona erdirmişti. Tsunami sonrası tüm dünya, felaketzedelere yardım eli uzattı. Beş milyar doları kişi ve şirketlerden, altı buçuk milyar doları hükümetlerden, iki buçuk milyar doları uluslararası finans kurumlarından olmak üzere yaklaşık 14 milyar dolar yardım sözü verildi. Financial Times gazetesinin yaptığı bir araştırma, yardım paralarının nereye gittiği ve gerektiği şekilde harcanıp harcanmadığı konusunda bir belirsizlik olduğunu ortaya koyuyor. Alman ve Sri Lankalı uzmanlar, yardımların bir bölümünün boşa gittiğini, nereye harcandığının belli olmadığını belirtiyorlar.

TSUNAMİ'DEN BİR YIL SONRA AÇE

Bir zamanlar ay-yıldızlı bayrağın dalgalandığı bir İslam beldesi, günümüz de ise Endonezya Cumhuriyeti'nin bir eyaleti olan Açe felâketi atlatabilmiş değil. Bu felâketin ardından, Endonezya hükümetince Açe Eyaleti ve Nias Adası'nın Yeniden Yapılandırılmasından sorumlu (BRR) bir kuruluş oluşturuldu. BRR'le göre Açe'de 130.000 kişi hayatını kaybetti, 116.000 ev yıkıldı ya da oturulamaz halde, 436.820 kişi ise evsiz barksız durumda.

Türk STK'lar Açe'nin gözdesi

Felâketin hemen ardından bölgeye giden Türk STK'larından Deniz Feneri Derneği, İHH, IBS (İstanbul Kardeşlik Derneği), İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi), İnsan Vakfı ve Türk Kızılayı çalışmalarını geçen bir yıl boyunca sürdürmüş ve halen devam ettirmektedirler.

DFD, inşa ettirdiği okul binası, öğrenci yurdu ve mescidin yanı sıra, orta öğrenimde okuyan ve tsunamide ailelerini kaybetmiş yetim öğrencilere burs yardımında bulunuyor. DFD, IBS ile birlikte Açe Jaya bölgesindeki Lamno kasabasında 800 konut bitirdi ve sahiplerine teslim etti. İHH ise İstanbul Köyü adını verdiği bir köy inşa ettirdi. İnsan Vakfı, bir yetimhane açtı. Türk Kızılayı ise, ilk adı "Beytül Makdis" olan ve Osmanlı Devleti'nin göndermiş olduğu Türk askeri uzmanı ve çeşitli zanaatkârın yerleştiği Biati Köyü'nde konut inşa ediyor. Kızılay, ayrıca, çeşitli uluslar arası STK'larla işbirliği halinde değişik çalışmalarını devam ettiriyor. İBB'nin yardımları ise ekmek üretiminden, belediye alt yapı hizmetlerinin bir bölümüne, Şah Kuala Üniversitesi'nde konut inşasından öğrencilere bursa kadar çeşitli alanları kapsıyor.

Bu arada dünyanın çeşitli yerlerindeki doğal afetlerden sonra yardıma koşan Türk STK'ların sayısı artıyor. Uzmanlar, Türk STK'ların kaynaklarını daha etkin ve düzenli kullanmaları için işbirliğine gitmelerinin faydalı olacağı ifade ediyorlar.

Türklerin görevi yeni başlıyor

16. Yüzyıl'da dünyadaki önde gelen beş İslam devletinden biri olan Açe İslam Krallığı'nın Osmanlı Devleti ile kurduğu ilişkiler tsunami sonrasında çeşitli medya organlarında dile getirildi. Açelilerin, Türklere karşı hem resmi makamların hem de sokaktaki vatandaşın samimiyetinin ve bağlılığının devam ettiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu çerçevede, gerek Türk hükümetinin gerekse STK'ların çalışmalarını kültürel boyutu da içine alacak şekilde devam ettirmeleri ve bazı alanlarda uzun süreli çalışmalar yapmaları bekleniyor. Bu çerçevede özellikle bir "Türk-Açe Kültür Enstitüsü" kurulması yönünde BRR'dan talep var. Ayrıca, çeşitli misyoner teşkilatların çalışmaları dikkate alındığında İKÖ, IRCICA ve IDB gibi çeşitli uluslararası İslam örgütlerinin Açe'de yapacakları çalışmalar büyük önem taşımakta.

'Yüzyılın Felaketi'nde hayatını kaybedenler anılıyor

"Yüzyılın felaketi" diye nitelenen tsunaminin ardından bir yıl geçti. BM verilerine göre, tsunamide 231 kişi öldü ve yaklaşık iki milyon kişi de evsiz kaldı. Tsunamide en fazla zarar gören yerlerden olan Açe de ise, 130 bin kişi hayatını kaybetti. Bu hafta İngiliz yardım kuruluşu Oxfam tarafından açıklanan bir rapor, bölgede pekçok ilerleme kaydedildiğini gösteriyor. İşlerini kaybedenlerin yüzde 60'ı yeniden çalışmaya başladı. 2006 sonuna kadar bu oranın yüzde 85'e çıkması bekleniyor. Tsunaminin hemen ardındandünyanın dört bir yanından iki yüzeyakın STK bölgede faaliyette bulundu.

İlk kadın amiral: Malahayati

16. yüzyılda Beytül Makdis adı verilen günümüzdeki Bitai Köyü'ne yerleşen Osmanlı orduları Açe'de askeri bir akademi kurdular. Akademi Açe tarihinde son derece önemli. Belki de tarihte ilk kadın amiral olan ve daha sonra Portekizlileri bozguna uğratacak kadın ordusunu kuran Malahayati, bu akademide öğrenim gördü.

Osmanlı alimi: Baba Rumi

Banda Açe'de, 16. yüzyılın başta gelen alimlerinden Şeyh Abdurrauf'un (Şah Kuala) öğrencisi olan bir Türk, Şeyh Davud bin İsmail bin Mustafa Rumi'nin kabri bulunuyor. Baba Rumi olarak da anılan bu zatın eserleri dini okullarda okutulmaya devam ediliyor. Baba Rumi'nin mezarı da tsunamiden büyük zarar görmüş durumda.