Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Kürşat BUMİN kbumin@yenisafak.com.tr

Niyetim tek bir yazıda konuyu toparlamaktı ama ne mümkün.... Türkiye'nin Eurimages'daki iki temsilcisinden birisi olan İhsan Kabil'in Zaman gazetesinde (7 Mayıs) yayımlanan "Cannes'a kritik bakış" adlı yazısına kritik bakmak için klavyenin başına oturmuştum ama yazının "Giriş" faslı uzadikça uzadı ve asıl iş bugüne kaldı.

Kısa bir tekrarda -belki- yarar var: İhsan Kabil ve Ahmet Boyacıoğlu'nun temsilcilik (Eurimages'da Türkiye temsilciliği) sıfatını 15 yıldır taşıyan Faruk Günaltay'ın yerine atanmasına ilişkin olumsuz bir tepkim olmamıştı. Bildiğim kadarıyla, Günaltay gibi bu iki yeni temsilci de söz konusu sıfatı layıkıyla taşıyabilecek sinema adamlarıydı. Bunun böyle olduğu hayat hikayelerine göz atar atmaz anlaşılıyordu zaten.

Şimdi gelelim İhsan Kabil'in "Cannes'a kritik bakış" başlıklı yazısına:

Bu yazıya ilişkin ilk gözlemim ve tespitim şöyle: Sanırsınız ki, film festivali dolayısıyla Cannes'da bir hafta geçiren Kabil, bu seyahate Türkiye'nin Eurimages'daki temsilcisi olarak gerekli gözlem ve temaslarda bulunmak için değil de, mümkünse "plajları" da dahil olmak üzere Cannes'da karşısına çıkan genel manzarayı "mahkûm etmek" için çıkmış!

"Cannes plajları"na ilişkin gözleminden başlayalım: "Örneğin, aynen yazılı ve görsel media'ya yansıyan Cannes plajlarının hali, gerçek bir vakıa olarak gözler önündeydi; ancak kanıksamanın doruk noktası, yetmişten yirmili yaşlara kadar üstsüz olarak güneşlenenlerin arasına Cannes yerli ahalisinin küçücük çocuklarıyla katılmasıydı. (bu çocukların hangi ön kabullerle yetiştiğini düşünebiliriz.)"

Bu tür bir gözleme tabii ki itirazım yok. Yani daha doğrusu, Cannes plajlarına yolu düşen birisinin sonradan bu tür değerlendirmeler yapmasına -tabii ki- itirazım yok. Pek çok şey gibi "çıplaklık"a ilişkin olarak da sırasında taban tabana zıt görüşler ileri sürülebilir. Bu satırlarda beni şaşırtan husus, Kabil gibi bir sinema dostunun Cannes denilence söze "plajlarından" başlamasıdır. Kabil bu manzara karşısında o derece tepkilidir ki, "Cannes yerli ahalisinin küçücük çocukları"nın hangi ön kabullerle yetişmekte olduğu husus bile canını sıkmaktadır.

Kabil, devamla, "Cannes plajları"ndaki "çıplaklık"tan festivalde sergilenen film kataloglarında kullanılan fotoğraflardaki "çıplaklık"a geçmektedir. Bu çerçevede tasvir edilen bir film afişinde yer alan "kadın çıplaklığı"nın neden olduğu çağrışım da dikkat çekicidir: "...İstanbul'da yer alan billboard veya diğer umum poster alanlarındaki kadın çıplaklığı için, böyle giderse 10 ila 20 arasında öngördüğüm cepheden anadandoğmalığın yer alacağı olgusundan önce..."

Bana göre, Eurimages'daki temsilcimizin bu gözlem ve tespitleri de yersiz ve de gereksizdir. Festivalin "market"ine katılan şirketlerin listelerinde yer alan bir kısım film için "şiddetin ve kitsch'liğin en aşağı derecesinden filmler" diye söz etmek bir sinema adamı olarak Kabil'in tabii ki hakkıdır. Ama "eloğlu"nun filmlerinde ve film afişlerinde karşılaştığı "kadın çıplaklığı"nı tepkisinin (ve yazısının) bu derece merkezine yerleştirmesi gerçekten yadırgatıcıtır.

Bu "takıntı", Kabil'in festivalde Uluslararası Eleştirmenler Ödülü'nü alan N. Bilge Ceylan'ın "İklimler" filmine yönelik eleştirisinde de karşımıza çıkıyor: "Gerçek hayatta yaşanabilecek bir olay örgüsünü resmeden film, ancak buradan herhangi yapıcı, aşkın bir noktaya ulaşamadan kalıyor, ihtiva ettiği bir ilişki sahnesinde de oldukça açık görünümlere ulaşıyordu."

Eleştirinin ilk bölümüne diyeceğim bir şey olamaz, "İklimler"i bildiği gibi eleştirmektedir. Peki ya eleştirir son cümleciği, yani "ihtiva ettiği ilişki sahnesinde de oldukça açık görünümlere ulaşıyordu" değerlendirmesi? Kabil gibi sinemaya uzun yıllar emek vermiş birisinin kaleminden "açık görünümlere" ifadesinin çıkması çok (hem de çok) şaşırtıcı değil mi? Soralım o halde: "Nesi açık!"

Zaten dikkat ettim, "açık görünüm- açık saçıklık" gibi ifadeler yazının "İklimler" dışındaki bölümlerinde de rahatlıkla kullanılmış.

Yazının son paragrafından, yazarın peşinde koştuğu sinemayı anlayabiliyoruz: "bir medeniyet çizgisinin inisiyatifiyle nefsaniyetin ulaşacağı ölçüsüz boyutlar yerine, mana dünyasının aşkınlığının ve insanın yaradılış prensipleriyle ahenkli bir sinema anlayışının yeşereceği, tefessüh halinde olan yeryüzü insanlığına nefaset ve nezahet sunan bir estetik ve ahlaki değerler manzumesi olabilecek filmlere yelken açılmaladır."

Bu arayışa da itirazım yok elbette... İsteyen istediğini arayabilir. Ancak unutmayalım ki, bu anlayış sinemaya (da) "ahlakçı" bir yaklaşımı gerektirmektedir. "Sinema"nın bunu kaldırıp kaldıramayacağı bambaşka bir konudur.

Geri dön

Yazdır

Yukarı