|

Vücudumuzu ne kadar tanıyoruz?

Fazla kilolu veya obez olmak kozmetik bir problem değildir. Bu durum büyük ölçüde diğer sağlık sorunları için risk oluşturmaktadır. Dr. Özgür Şamilgil, kilonun beraberinde getirdiği sağlık sorunlarına dikkat çekti.

09:34 - 26/11/2014 Çarşamba
Güncelleme: 09:49 - 26/11/2014 Çarşamba
Yeni Şafak

Kilo arttıkça, koroner kalp hastalığı riski artıyor: Bu durumda koroner arter denilen kalbi besleyen atar damarlarda yağ birikimi nedeniyle daralma oluyor. Bu da kalp adelesine giden kan akışını azaltabiliyor. Yağ tabakasının damar içinde aniden çatlaması damarı tıkayabiliyor ve kalp krizine neden oluyor. Kalp kasında telafisi imkansız bir hasar oluşuyor.


Kalp yetersizliği: Obezite yıllar içinde  kalbin üzerindeki yük fazlalığı nedeniyle kalbin kan pompalama gücünü düşürerek kalp yetersizliği denilen ciddi bir duruma da neden oluyor.


Tip 2 Diyabet: Diyabet, vücudun, kan şekeri seviyesinin çok yüksek olduğu bir hastalıktır. Normalde, vücud önce gıdaları parçalar sonra ortaya çıkan şekeri hücrelere taşır. Hücreler enerji üretmek için şekeri, insülin denilen bir hormon kullanarak içine alır.


Tip 2 diyabette, hücreler ilk başlarda insülini düzgün kullanamazlar. Bu duruma vücut daha fazla insülin yaparak tepki verir. Ancak zaman içinde, vücudun kendi kan şekeri seviyesini kontrol etmek için yeterli insülin üretmez hale gelir.


Diyabet, erken ölüm, KKH, inme, böbrek hastalığı ve körlüğün önde gelen nedenlerindendir. Tip 2 diyabet hastalarının çoğu fazla kiloludur.


İnme: Fazla kilolu veya obez olmak da atar damarlarda yağ birikmesine yol açabilir. Sonunda, yağ tabakası aniden yırtıldığında üzerinde kan pıhtılaşabilir ve pıhtı beyin damarına gidip tıkanmaya neden olabilir. Oksijensiz kalan beyin bölgesinde inme denilen ağır ve kalıcı bir hasar oluşabilir.


İnme riski kilo arttıkça yükselir

Yüksek Tansiyon: Kan basıncı, kalp kan pompaladığında, damar duvarlarına karşı yaptığı itme gücüyle oluşan basınçtır. Bu basınç yükselir ve zamanla yüksek kalırsa, birçok şekilde vücut zarar verebilir. Damarlara yağ yapışmasını kolaylaştırabilir.


Aşırı kilolu veya obez iseniz yüksek tansiyon hastası olma olasılığınız büyüktür.


Kan Yağlarında Yükseklik: Aşırı kilolu veya obez iseniz, kan yağlarınızın da yüksek olma olasılığı fazladır. Kolesterol ve Trigliserid denilen kan yağlarındaki yükseklik KKH için bir risk faktörüdür.


Metabolik Sendrom ve geniş bel!

Metabolik sendrom , kalp hastalığı ve diyabet ve inme gibi diğer sağlık sorunlarının riskini yükselten risk faktörlerinin bir grup adıdır.


Aşağıdaki risk faktörlerinden en az üçü varsa metabolik sendrom tanısı konur:


Geniş bir bel. Bu elma şekline sahip bir bel anlamına gelir. Bel bölgesinde fazladan yağ olması, kalçalar gibi vücudun diğer bölgelerinde, ekstra yağ olmasına nazaran KKH için daha büyük bir risk faktörüdür, kalp krizi riskini 2 kat arttırır.


Kanser:
Fazla kilolu veya obez olmak kolon, göğüs, rahim ve safra kesesi kanserleri için riskinizi yükseltir.

Eklem sorunları:
Eklemleri koruyan dokunun aşınması sonucu oluşur. Kilo fazlalığı bu durumu kolaylaştırır. Fazla ağırlık eklemlere daha fazla baskı yapar ve ağrıya neden olur.

Uyku Apnesi:
Uyku apnesi uyku sırasında nefesde duraklama veya derinliği az olan nefesle sağlıksız bir uyumanın olduğu yaygın bir hastalıktır.

Uyku apnesi olan bir kişilerin boyun bölgesinde depolanan yağ fazla olabilir. Bu durum hava yollarını daraltarak nefes almayı güçleştirebilmektedir.


Üreme Sorunları:
Obezite kadınlarda menstrüel sorunları ve kısırlığa neden olabilir.

Safra taşları: Safra taşları safra kesesinde çoğunlukla kolesterolden oluşabilirler. Mide veya sırt ağrısına neden olabilir, hatta iltihaplanıp safra kanalını tıkayıp kesenin yırtılmasıyla ölümcül olabilir.


Kilolu veya obez insanların safra taşı olma riski artmıştır. Ayrıca, aşırı kilolu olmak, safra kesesinde büyüme ve tembelleşmeye neden olabilir.


Riski Nasıl Belirleyelim? Bel çevresini ölçerek!

Son yıllarda kilonun boyun karesine bölünmesiyle elde edilen Beden Kitle Indeksi (BKİ) değerinin kullanımın sakıncalı olabileceğini düşündüren araştırma sonuçları yayınlandı. Yoğun spor yapan ve bu nedenle kas kitlesinin fazla olduğu kişilerde BKİ'nin yüksekliğinin vücuttaki yağ kitlesini doğru yansıtmadığı muhakkak. Benzer bir şekilde yaşlılık nedeniyle kas kitlesi çok azalmış birinde BKİ normal bulunsa da yağ kitlesinin fazla olması mümkün.


Fazla kilonun kalp hastalığı riskiyle ilişkisi çok net değil

Normal kilolu her 4 kişiden birinde kan yağları ve şeker metabolizmasında fazla kilolulardaki gibi bozukluk bulunuyor.


Buna karşın fazla kilolu 3 kişiden birinde yağ ve şeker metabolizması normal bulunuyor.


Esas püf noktası yağın nerede daha fazla biriktiğinde

Bel çevresinde biriken yağın fazlalığı genellikle, kalp, karaciğer ve diğer karın iç organlarımızda biriken yağ miktarıyla doğru orantılı ve damar sertliğinin gelişimini kolaylaştırdığı düşünülüyor. Karın bölgesinde biriken yağ hücrelerinin vücudun diğer bölgelerindeki yağ hücrelerinden farklı olarak, damar iç yüzeyinde tahribat yapıcı ve yağ birikimine neden olan zehirli maddeler salgıladığı saptanmış durumda.


Bel çevresi ölçümü toplumlar arası farklılıklar gösterebiliyor.


ABD'de üst sınır 102 cm kadınlarda ise 88 cm kabul ediliyor. Ülkemizde yapılan araştırmalarda ise üst sınır erkelerde 94 cm kadınlarda 80 cm.


Elmaya mı armuta mı benziyorsunuz?

Son yıllarda  bel-kalça oranı da bu amaçla kullanılmaya başlandı. Bel çevresini kalça çevresine bölerseniz erkekte 0,95’den fazla, kadında 0.80’den yüksekse risk de yüksek olarak yorumlanıyor. Bu nedenle sadece bel çevresini ölçmek yetmiyor, kalça çevresini de ölçmek gerekiyor.


Sonuç olarak aynanın karşısında elma şeklinde bir vücut görüyorsanız dikkat! Oyundışı kalabilirsiniz ...


Buna rağmen düzenli egzesiz yapan göbekli kişilerin kalp hastalığı ve ölüm riskinin egzersiz yapmayan göbeklilere göre çok  daha düşük olduğu saptanmış durumda.


Oyun dışı kalmamak için çözüm önerileri:

Sigara (tütün ürünleri) kullanılmamalı.Çevre kirliliğinden etkilenmiş ve yapay katkılı gıdalar yerine, doğal ve mümkünse organik gıdayla beslenilmeli.


Mevsiminde taze meyve sebze, zeytinyağı, kuruyemiş tüketimine ağırlık verilmeli, daha az miktarda tam tahıl ürünleri yenmeli, saf şeker yerine bölgenizde üretilen bal tercih edilmeli.

Katkılı, işlenmiş et ürünleri (salam, sosis, sucuk vb) yerine, serbest otlayan (yeşillik yiyen) hayvan yağı, eti, tavuk, açık deniz balığı tüketilmeli.

Yüksek ısıda, is ve duman altında pişirme ve kızartma yerine, daha düşük ısıda buğulama, haşlama ve ızgara yöntemleri tercih edilmeli.

Yoğurt, sirke, turşu gibi fermente edilmiş faydalı bakterilerden zengin gıdalar tüketilmeli.

Tüm bu yediklerinizin miktarı az tutularak düşük kalorili beslenilmeli.

Çelik, cam veya porselen pişirme kapları, zararlı kimyasal maddeler içeren diğer kaplara tercih edilmeli.

İdeal kilonun yüzde 5-10'dan fazlasına çıkılmamalı.

Düzenli ve değişken tipte aşırıya kaçmadan, haftada 5 gün 30-60 dakika civarında egzersiz yapılmalı.

Sağlıklı güneşlenme ihmal edilmemeli.

Kan basıncı (tansiyon) ve düzenli hekim kontrolü aksatılmamalı.

Düzenli ve ortalama 7 saat uyku ihmal edilmemeli.

Hijyen (temizlik) kurallarına dikkat edilmeli.

Sosyal strese karşı, dostluklar kurulmalı, hobi ve inanç sistemlerini içine alan çözümler üretilmeli.
#Elma
#Armut
#Sağlık
9 yıl önce