Kuraklığın başladığı 2011 yılında Türkiye'nin yardım elini uzattığı Somali, iki yılın ardından toparlandı ve hayat neredeyse normale döndü. Güvenlik sıkıntısını henüz tam manasıyla atlatamamış olsa da sokağa çıkmak kolaylaştı hatta ticari hayat hareketlendi.
Bunun da en büyük etkisi Türk yardım kuruluşları ve kurumların Somali'deki çalışmaları.
Somali'yi Somalililer için daha yaşanabilir bir yer haline getirip, ülkeyi iç savaşın etkilerinden kurtarmak üzere Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı'nın (TİKA) koordinasyonu ve yardımıyla harekete geçen STK'lar, ihtiyaç olan eğitim, sağlık ve istihdamı büyük ölçüde sağlamaya gayret ediyor. Gençleri düşmanlıktan ve silahlardan uzaklaştırıp yetişkinleri iş sahibi yapmayı amaçlayan STK'ların en büyük adımı ise toplumsal barışı da sağlayacak olan mesleki eğitim okulları ile yetimhaneler.
TİKA'nın Somali Milli Eğitim Bakanlığı ile yaptığı görüşmeler ve STK'ların ülke genelinde yaptığı araştırmalar sonucu ortaya çıkan 'geliştirilebilecek alanlar' çerçevesinde açılan okulların başında Tarım Okulu ile Deniz ve Balıkçılık Okulu geliyor. Aşiretler arasındaki düşmanlığın küçük üyelere etkisini sıfıra indirecek proje ise İHH'nın inşa ettiği Afrika'nın en büyük yetimhanesi…
İHH, Somali'de en kapsamlı çalışmaları yapan yardım kuruluşlarından biri olarak Afrika'nın en büyük ve en kapsamlı yetimhanesini de hayata geçiriyor. İHH'nın iki yıldır Somali Ofisi'nin başında bulunan Taner Altun'un kontrolünde yürütülen yetimhane inşaatı neredeyse bitti.
Her aşiretten en az 10 yaşındaki yetimlerin kalacağı yetimhanenin eğitim dışında en büyük amacı ülke barışını sağlamak. Altun bu hizmeti 'Her aşiretten birer çocuk seçilecek ve 12 kişilik odalarda yetimler aşiretinin çatışmalı olduğu ya da hiç ilişkisinin bulunmadığı başka aşiretin yetimiyle kalacak. Temiz olan çocuk kalbi böylelikle hiçbir kötülük tohumu ekilmeden diğer aşiretlerle kardeş ilişkisi kuracak. Somali'de barış şimdiki neslin elinden olmayacak belki ama yetimlerin elinden olacak' ifadeleriyle anlattı.
Afrika'nın en büyük yetimhanesi olan Mogadişu'daki yetimhanenin ihtiyaçları giderilsin diye bir de otel yaptıklarını belirten Altun, yetimhanenin aynı zamanda yatılı bir okul olacağından söz etti. 'Burada çocuklara hem dini eğitim hem mesleki eğitim verilecek. 10 yaşında buraya giren çocuk 17-18 yaşına gelince meslek sahibi olacak. İş sahibi olması onları silahlardan ve kötü işlerden uzaklaştıracak. Başarılı olanlar üniversiteye yönlendirilecek' diyen Altun, meslek sahibi olan yetimlerin iş bulma noktasında da yine İHH'nın desteğini alacağını sözlerine ekledi.
Somali, dünyanın en verimli arazilerine sahip ülkelerinden biri olarak anılıyor. Ancak savaş ve fakirlik sebebiyle gelişememiş ülke tarımı, sadece sulak arazilerde ve nehir kenarlarında yapılabiliyor. Nehirlerden uzak bölgelerde yağmur suyu varsa tarım var yoksa yok… TİKA ile işbirliği yapan İHH, başkent Mogadişu'da tarım eğitimi verilen Tarım Okulu'nu kurdu. Bir aylık dönemlerle 20 öğrenci eğiten okul sayesinde Somali ilk defa kavun, patlıcan ve zeytin gördü. Sera ve damla sulama teknolojisiyle de ilk defa tanışan Somalililere köylerde yardımlarla açılan kuyu suları kullanılarak tarım yapmak öğretiliyor. Öğrencilere de köyüne döndüğünde tarım yapabilmesi için tohum ve araç veriliyor.
Avrupa'daki gurbetçi Türklerin kurduğu Hasene Derneği de İHH gibi eğitim ve istihdamın Somali'deki iç savaşı ve ayrılıkları bitireceğinden yana. Yıllardır Somali'ye insani yardım ulaştıran dernek eğitim ve istihdam adımı olarak 30 yıl önce faaliyet gösteren ama bugün yok olan Mogadişu'nun önemli balıkçılık okullarından birine can veriyor. Türkiye'de kilosu yüzlerce lira olan balıkların yok pahasına satıldığını ifade eden Hasene Derneği'nin Almanya Kuzey Ruhr Bölge Temsilcisi Mustafa Keleş, 'Hangi balık ne zaman avlanır, üreme dönemi nedir, konserve yapılan balıklar nelerdir bunlar bilinmiyor. Kurulacak olan balıkçılık okulunda bunları öğreteceğiz. Bunu da 30 yıl önce kapatılan balıkçılık okulunun müfredatına ulaşıp buranın eski hocalarını ve öğrencilerini bulacağız. Böylece Somali insanının yapısına uygun eğitim vermiş olacağız' dedi.
Tarım Okulu'nun hocalarından Ziraat Mühendisi Sami Dur, okulun amacını 'Verimli olan topraklardan aile ihtiyacını karşılayacak kadar ürün elde edilmesi, gelir sağlanması, kurak şartlarda dahi sebze yetiştirmek' olarak açıklıyor. Dur, 'Ülkede verimli toprak var ama çalışma yapılmamış. Az su kullanılan teknikleri de anlatıyoruz. Tarımı ilkel şartlardan kurtarmak Somali'nin gelişmesini sağlanabilir' dedi.
Marina Fishery School adıyla kurulan ve inşaatı geçtiğimiz Mart ayında başlayan balıkçılık okulu, Türk denizcilik ve balıkçılık okullarının müfredatını ve projelerini örnek alacak. Hasene Derneği'nin Temsilcisi Mustafa Keleş Somali Milli Eğitim Bakanlığı'nın dernekten balıkçılık okulunu yeniden canlandırmalarını rica ettiklerini belirtti. 'Üç bloktan oluşacak okulun iki bloğunda balıkçılık ve denizcilik eğitimi diğer blokta ise halka mesleki eğitim veren kurslardan olacak. Biz buranın insanına iş ve eğitim verirsek silahları bırakırlar ve kurtulurlar. Onlar kurtulursa da Cenab-ı Hak buraya yardım edenleri kurtarır' diyen Keleş, okulun ücretsiz olarak tüm Somali halkına eğitim vereceğini de sözlerine ekledi.
İHH'nın iki yıldır Somali Ofisi'nin başında bulunan Taner Altun'un kontrolünde yürütülen yetimhane inşaatı neredeyse bitti. Her aşiretten en az 10 yaşındaki yetimlerin kalacağı yetimhanenin eğitim dışında en büyük amacı ülke barışını sağlamak.
İHH'nın kurduğu yetimhanenin inşaatının teknik konularını takip eden kişi Mimar Cüneyd Hamdi… Hamdi, ilk defa iç savaş görmüyor, çünkü o bir Suriyeli. Hamdi, savaş nedeniyle Türkiye'ye kaçtı ve Bursa'ya yerleşti. Bir mimarlık ofisinde işe başlayan Hamdi'nin işverenlerini tanıyan Hasene Derneği yetkilileri sayesinde Somali'deki inşaatın başına geçti. Hamdi, 'Suriye'ye dönmek istiyorum ama çocuklarım Türkiye'de okula başladı. Onlar için Türkiye'de daha iyi bir hayat var' diyor.
İHH, yetimhane kompleksi inşasının amacını Somali'nin siyasi kaos ortamı sebebiyle mağdur olan yetim çocuklara bakmak ve eğitilmelerini sağlamak, farklı aşiretlere mensup öğrencileri barış içine bir araya getirmek olarak açıklıyor. Kompleks içinde kurulacak birimler çocukların eğitilmesi, yeme-içme ihtiyacı, ibadethane, spor alanı gibi birimleri kapsayacak. Merkezinin yetimhane bölümü 400, okul bölümünün ise bin 500 çocuğa hizmet verecek.
