BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Suriye'deki krizin çözülmesine ilişkin, 'Bu kritik aşamada BMGK'nın tek sesle konuşması çok önemli. Umarım Konsey güçlü bir iradeyi yansıtan bir karar tasarısı üzerinde uzlaşmaya varır' dedi.
Genel Sekreter Ban, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) dönem başkanı İngiltere'nin girişimiyle düzenlenen Arap Baharı'nın ardından Ortadoğu'da değişim konusunun ele alındığı toplantıda konuşma yaptı.
Arap Baharının hem Ortadoğu bölgesini hem de dünyayı değiştirdiğini belirten Ban, 'Tunus'ta demokratikleşme devam ediyor. Libya diktatörlük yıllarını geride bıraktı. Yemen'de yeni seçilen bir devlet başkanı var. Bölgede, en başta kadınların ve gençlerin özgürlük ve insan hakları çağrıları devam ediyor' dedi.
Ancak bölgede hayatını kaybeden insanların sayısının fazla olduğunu söyleyen Ban, Suriye'de demokrasi çağrılarıyla başlayan sürecin tehlikeli bir şiddet sarmalına dönüştüğünü ve hem Suriye'yi hem de bölgeyi istikrarsızlığa ve belirsizliğe ittiğini belirtti.
Suriye'de hükümetin kendi halkını koruma yükümlülüğünü yerine getiremediğini vurgulayan Ban, Esad rejiminin bazı kentlerde vatandaşlarını, askeri operasyonların ve orantısız güç kullanımının kurbanı haline getirdiğini belirtti.
Ban şöyle konuştu:
'Bu utanç verici askeri operasyonlar devam ediyor, kadın ve çocuklar da dahil ölümler devam ediyor. BMGK'ya BM'nin insani yardım faaliyetlerinin desteklediği için teşekkür ederiz. Yardımcım Valeri Amos'un çabaları devam ediyor. Suriye'deki askeri operasyonları soruşturan uluslararası soruşturma komisyonu, Suriye hükümetinin ülkede insanlığa karşı suça kadar varan yaygın ve sistematik insan hakları ihlalleri yaptığı sonucuna vardı. Ancak ülkede ihtilaf ve silahlanma devam ediyor. Uluslararası toplumun şiddeti durdurması gerek. Bildiğiniz gibi özel temsilcimiz Sayın Kofi Annan hafta sonunda Suriye'yi ziyaret etti ve iki kez Devlet Başkanı Beşşar Esad, muhalefetin bir bölümü ve dini liderlerle görüştü. Sayın Annan, Esad'la kapsamlı görüşmelerde bulundu ve ona somut önerilerde bulundu.''
Konsey'den Annan'ın çabalarını desteklemesini isteyen Ban, son dönemde Rusya ve Çin'in Suriye'ye ilişkin yaptıkları girişimleri de takdir ettiğini bildirdi.
Ban, 'Bu kritik aşamada BMGK'nın tek sesle konuşması çok önemli. Umarım Konsey güçlü bir iradeyi yansıtan bir karar tasarısı üzerinde uzlaşmaya varır' diye konuştu.
Genel Sekreter Ban, son günlerde Gazze ve İsrail arasında gerilimin yükselmesinden derin endişe duyduğunu da ifade ederek 'Gazze'den İsrail'e atılan roketler kabul edilemez ve derhal sona erdirilmeli. İsrail'e de itidal çağrısında bulunuyorum' dedi.
Ban, bölgede İran'ın nükleer programına duyulan endişeden kaynaklanan gerilimin de diplomatik yollarla sona ermesi gerektiğini belirtti.
Öte yandan, İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, başkanlık yaptığı toplantıda yaptığı konuşmada, 'BMGK, bugüne dek Suriye halkına karşı sorumluluklarını yerine getiremedi' dedi.
'BMGK'nın bugün Suriye konusunda birlik, beraberlik ve liderlik gösterme zamanıdır' diye konuşan Hague, 'BMGK, Suriye'deki gaddar baskıya, insan hakları ihlallerine ve tüm şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulunmalı, insani yardımın engelsiz bir şekilde sağlanabilmesini talep etmeli, Arap Birliği'ne ve Kofi Annan'a destek vermelidir. Bu kapsamda Konsey'in karar tasarısı kabul etmesi gerektiği yönündeki çağrımı yineliyorum' dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da konuşmasında uluslararası toplumun Suriye'deki duruma ilişkin tek sesle konuşması gerektiğini belirterek 'ABD olarak biz de her ülkenin egemenliğini, toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Ancak egemenliğe saygı gösterilmesi, BMGK'nın bir ülkenin kendi halkına karşı kıyım yaptığı zamanlarda sessiz kalması anlamına gelmemelidir' değerlendirmesinde bulundu.
Clinton, Suriye konusunda BMGK'nın bazı ülkeler tarafından engellendiğini belirterek 'Suriye'de hükümetin ölüm makinesiyle kendini savunmaya çalışan sivillerin hareketlerini eşit göremeyiz. Beşşar Esad, Kofi Annan'la görüşürken bile Suriye ordusunun operasyonlarına devam etti' diye konuştu.
Clinton, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Arap Birliği ile hafta sonunda Kahire'de yaptıkları görüşmelerin sonunda ülkede şiddetin sona ermesine yönelik vardıkları uzlaşmayı 'not ettiklerini' belirterek, 'Artık tüm ülkelerin Arap Birliği'ni destekleme zamanı gelmiştir. Uluslararası toplum tek sesle konuşmalı ve masum Suriyeliler'in ölümünün durması ve siyasi geçiş döneminin başlaması gerektiğini tereddüt göstermeden söylemelidir' ifadesini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov da konuşmasında Suriye'deki durumun herkes için endişe verici olduğunu söyledi.
Konuşmasında ülkelerin işlerine dışarıdan müdahaleyi reddettiklerini belirten Lavrov, 'Suriye'de ihtilafı kimin başlattığı sorusunu sormak yerine bugün Suriye'de silahlı bir muhalefet olduğu gerçeğini kabul etmek zorundayız' dedi.
Suriye'de El Kaide militanlarının da bulunduğunu belirterek derhal ateşkes sağlanması gerektiğini söyleyen Lavrov, Libya'ya ilişkin ise NATO'nun BMGK'nın 'uçuşa yasak bölge' kararına uymadığını ve BM tarafından soruşturulması gereken ve insanların ölümüne yol açan bombalama faaliyetlerine giriştiğini iddia etti.
Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe de BMGK'nın Suriye konusunda karar tasarısı kabul etmesi gerektiğini belirtti. BMGK'nın hem bölgelerdeki hem de dünyadaki güvenliğin ve barışın sağlanmasında ana aktör olduğunu söyleyen Juppe, 'Bu yüzden BMGK'nın bu konuda bir karar tasarısı kabul etmesi gerekiyor, bunu istiyoruz' dedi.
Juppe, BMGK dışında Suriye'nin Dostları toplantısının da devam edeceğini belirterek 'Ankara'da yapılacak bir sonraki toplantının bir an önce yapılmasını istiyoruz' diye konuştu.
