KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis Kıbrıs müzakereleri çerçevesinde bugün bir araya geldiler. Liderlerin bir sonraki görüşmesi 17 Haziran'da gerçekleştirilecek. Liderlerin 4 saatlik toplantısında ilk olarak baş başa görüşme gerçekleşti, ardından basına verildi ve ardından heyetler arası görüşmeye geçildi.
Görüşmenin ardından BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide basına, liderlerin üzerinde uzlaşı sağladığı 5 maddelik açılım paketinin detaylarını açıkladı. Eide, liderlerin ortak vizyonu olan birleşik federal bir Kıbrıs hedefi yönünde adım attıklarını kaydederek, yapıcı görüşmelerinde Kıbrıs sorununun merkezine yönelik özlü konuları ele aldıklarını bildirdi. Eide, son 2 haftada müzakere ekiplerinin 5 kez bir araya geldiklerini ve yoğun çalıştıklarını hatırlatarak, bazı bölümlerde ilerleme sağlandığını ve bu ilerlemelerin bugünkü görüşmede liderlerin önüne getirildiğini anlattı. Eide, 5 maddelik açılımlar paketinde Lefke Aplıç ve Derinya kapıları başta olmak üzere daha çok geçiş kapısı açılması için çalışmaların başlatılacağını ifade etti ve liderlerin incelenmek üzere geçişlerle ilgili komiteye bazı başka geçiş noktalarını da bildirdiğini kaydetti.
Genel Sekreterin Kıbrıs Özel Danışmanı Eide, elektrik şebekelerinin birleştirilmesi için pratik adımların atılması, cep telefonu şebekelerinin her iki tarafta kullanılabilmesine olanak sağlanması konusunda uzlaşan liderlerin, radyo frekanslarındaki çakışmaların giderilmesi için de adım atılması yönünde ortak isteği olduğunu ifade etti. Eide son olarak, cinsiyet eşitliği konusunda bir komite oluşturulmasını karara bağladıklarını ayrıca son görüşmede oluşturulmasına karar verilen kültür komitesi üyelerinin isimlerini de birbirlerine verdiklerini söyledi. Liderlerin daha fazla güven yaratıcı önlemin alınması konusunda uzlaşıya vardıklarını dile getiren Eide, liderlerin Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK) konusunda çağrıda bulunduklarını da bildirdi ve bu konudaki ortak açıklamayı okudu. Liderler kayıp kişiler konusunda yaptıkları ortak açıklamada, KŞK'nin çalışmalarının her geçen gün daha da zorlaştığını belirterek, elinde kayıplarla ilgili gömü bilgisi olanları kayıp yakınlarının yaşadığı acıların hafifletilmesi adına bu verileri Komiteyle paylaşmasını istedi. Ortak açıklamada yer bildirimi yapanların kayıtlarının tamamıyla gizli kalacağı da hatırlatıldı.
Eide, ileriki günlerde liderlerin yapacakları 4 görüşmenin tarihlerini ise, 17 ve 29 Haziran ile 10 ve 27 Temmuz olarak açıkladı.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, müzakerelerde iyi bir başlangıç yaptıklarını, devamını da iyi getirdiklerini, ancak önlerinde devam edecek uzun bir süreç olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Akıncı, müzakerelerin devamının böyle olumlu gitmesinin temennileri olduğuna dikkat çekerek, “sonun iyi getirilmesi ise en büyük temennimiz. Dolayısıyla ilerleme var, dünkü noktada değiliz, ancak daha yürünecek çok yol var dedi. Ara bölgedeki liderler görüşmesinin tamamlanmasının ardından Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, basına açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanlığı'nda, bugünkü görüşmeyi değerlendiren Akıncı, alınan kararları da açıkladı. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bugün liderler görüşmesinin ikincisinin yapıldığını belirterek, bugünkü toplantıda, Haziran ve Temmuz aylarında yapılacak ikişer toplantının tarihlerini saptadıklarını söyledi.
Bugünkü toplantıda yapıcı bir ruhla, yeni adımlar attıklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, öncelikle geçtiğimiz toplantıdan bu yana 5 kez toplanan müzakerecilerin yaptığı çalışmaların, hangi aşamada olduğunun durum tespitinin yapıldığını kaydetti. Müzakerecilerin yaptığı çalışmalarda, çeşitli alanlarda ilerlemelerin olduğunu söylemenin mümkün olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Akıncı, müzakerecilerden bu çalışmalarını sürdürmelerini istediklerini belirtti. Müzakerecilerin gelecek toplantıya kadar bu tavırlarını devam ettireceklerini, ortaya çıkacak yeni durumu kendileriyle paylaşacaklarını aktaran Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bunun yanında bugün, her iki tarafın kanayan yarası durumunda olan kayıp şahıslarla ilgili ortak bir çağrı yaptıklarını vurguladı.
İki liderin ilk defa ortak bir çağrıyla, kayıp şahıslar konusunda kimin bilgisi varsa saklamamasını ve kayıp şahıslar komitesiyle paylaşmalarını istediklerine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Akıncı, bu kişilerin kimliklerinin deşifre edilmeyeceğini söyleyerek, iki liderin güçlü bir çağrıda bulunduklarını kaydetti. Kayıp şahıslar konusunun bir insanlık suçu olduğunun altını çizen Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, zaman geçtikçe kayıpları bulma şansının giderek azaldığını, o nedenle kimde ne bilgi varsa bu konuda bunları en erken zamanda paylaşmalarının büyük önem taşıdığını belirtti.
Bugünkü toplantıda yeni kapıların açılmasıyla ilgili de bir karar ürettiklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, her iki toplumdan geniş kesimlerin talebi olan Lefke-Aplıç ve Derinya kapılarının açılmasıyla ilgili girişimlerin başlatılmasını kararlaştırdıklarını kaydetti. Bunların dışında başka kapıların da açılmasının gündeme gelebileceğini belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, başka kapılar için daha çok inceleme yapılmasına ihtiyaç olduğunu, bunların değerlendirilmesinin komitelerce yapılmasını da karara bağladıklarını anlattı.
Bugünkü toplantıda elektrik şebekelerinin enterkonnekte olmasına ilişkin de bir karar alındığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bu karar üzerinde bir süredir çalışıldığını, kararın her iki tarafın da elektrik sistemlerini rahatlatacak ve en başta tüketicilere katkı sağlayacak yeni bir durum yaratacağını söyledi. İki tarafın otoritelerinin bir araya gelerek teknik konuları halledeceğini ve bu sistemlerin birbirine bağlanmasını aşamalı bir şekilde gerçekleştireceklerini ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, üretim, iletim, dağıtım sistemlerinin stabilize olması ve şebeke kalitesinin artması açısından önem taşıyacağını kaydetti. Yeni uygulamayla santrallerin daha verimli ve daha ekonomik çalışacağına inanç belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, üretim maliyetlerinin düşmesinin de gündeme gelebileceğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Akıncı, herhangi bir santralin devre dışı kalması halinde bile kesinti yaşanmayacağına dikkat çekerek, uygulamanın her iki tarafa da birçok yararı olacağını söyledi.
Bugünkü toplantıda cep telefonları konusunda da bir adım atıldığını anlatan Cumhurbaşkanı Akıncı, bu konuda politik iradenin her iki tarafta da bulunduğunu kaydetti. Cep telefonlarının tüm dünyada çalıştığını, ancak Kıbrıs'ın diğer yarısına geçildiğinde çalışmamasının kabul edilebilir bir durum olmadığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Akıncı, bu durumu çözmenin her iki tarafın da yararına olduğunu vurguladı. Bu konuda henüz “bu işi haletlik deme noktasında değiliz şeklinde konuşan Cumhurbaşkanı Akıncı, irade ve istekleri olduğunu, ancak bunun nasıl yapılabileceği konusunda komitelere görev verdiklerini kaydetti. Cumhurbaşkanı Akıncı, komitelerin bu konuda gerekli hazırlıkları yaparak, kendilerine sorunun nasıl çözülebileceği konusunda bilgi vermelerini istediklerini ifade etti. Radyo frekansları konusunda da sıkıntıların olduğunu, radyo frekanslarının birbirine karıştığını söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, bu konuda da teknik bir çalışmanın yapılmasını karara bağladıklarını anlattı.
Her iki toplumun da yarısının kadınlardan oluştuğuna dikkat çeken Cumhurbaşkanı Akıncı, çözüm konusunda kadınların daha aktif rol alması adına Toplumsal Cinsiyet Eşitliği konusunda bir komitenin kurulmasını kararlaştırdıklarını söyledi. Bugünkü toplantıda, geçen toplantıda karara bağladıkları Kültür Komitesi konusunda isimlendirmeyi yaparak, isimlerin karşılıklı olarak takdimin de yapıldığını ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, kendilerinin oluşturduğu komitenin Yaşar Ersoy, Zehra Şonya, Kani Kanol, Ruzen Atakan, Ümit İnatçı, Musa Kayra, Emin Çizenel, Mehmet Kansu ve Yıltan Taşçı'dan oluştuğunu kaydetti. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, komite üyelerinin, Güney Kıbrıs'ta oluşturulan komite üyeleriyle ilk fırsatta bira araya geleceklerini ve kültür sanat boyutunun Kıbrıs'taki barış sürecine katabileceği ivmeyi ele alıp gereken çalışmaları yürüteceklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Akıncı açıklamalarının ardından, görüşme sonrasında BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin aktardığı kayıp şahıslar konusuyla ilgili ortak açıklamayı Türkçe olarak okudu. Daha sonra basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Akıncı, müzakerecilerin yaptıkları 5 görüşmede hangi konuları görüştükleri konusunda, şu anki safhada detaya girilmesi gerektiğini düşünmediğini ifade etti. Müzakerecilerin, kendilerinden önceki dönemde görüşülmeye başlayan başlıkların üzerinde durduklarını, daha fazlasının yönetim ve federal yapıya ilişkin konular olduğunun söylenebileceğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, görüşülenlerin bunlarla sınırlı olmadığını, diğer unsurların da görüşüldüğünü vurguladı.
Yeri ve zamanı geldikçe bunların açıklanabileceğini ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, “şimdilik bu süreci devam ettirelim, evet her şey toz pembe değildir. İyi bir hava, pozitif bir momentum yakalanmıştır ve ilerleme de sağlanmıştır, ama önümüzde daha yürümemiz gereken çok yol vardırö dedi.
Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, hedefin en kısa sürede bir çözüme ulaşmak olduğunu söyledi. Anastasiadis, ara bölgede gerçekleştirilen liderler görüşmesinin arından Başkanlık Sarayı'na dönüşünde gazetecilerin sorularına yanıt verdi. Anastasiadis, herkesin hedefinin en kısa sürede Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların beklentilerine yanıt verecek ve devletin AB kriterleriyle uyumlu olmasını teminat altına alacak bir çözüme ulaşmak olduğunu söyledi. Liderler görüşmesine değinerek, bugün açıklanan iki barikatın ötesinde başka barikatların açılmasında pratikte zorluklar olduğunu belirten Anastasiadis, konunun yetkili teknik komitede görüşüleceğini ifade etti. Anastasiadis, kayıplar konusuna ilk kez böyle bir açıklamada bulunulduğuna da vurgu yaparak, bilgi verenler konusunda gizlilik olacağı teyidinde bulundu.
