|

Kudüs krizi

İsrail, seçim sürecinde Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve Amerikan Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma sözü aldığı Donald Trump’ın 20 Ocak’ta başkanlık koltuğuna oturmasının ardından işgali genişletme politikalarına hız verdi. Trump’ın “sözümü unutmadım” dediği vaatlerine ilişkin ‘ilk aşama’ görüşmelere başlandığı kaydedildi. Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer, “Tartışmanın henüz daha ilk aşamalarınızdayız” açıklaması yaparken Kudüs Belediye Başkanı Barkat ise konuyla ilgili ABD’li yetkililerle görüştüğünü söyledi. İsrail’in 20 Ocak’tan sadece iki gün sonra Filistin topraklarındaki yasa dışı yerleşimlerde 560 yeni konut inşasına onay vermesi dikkat çekerken, söz konusu karara tepki yağdı.

Yeni Şafak ve
04:00 - 24/01/2017 Salı
Güncelleme: 00:15 - 24/01/2017 Salı
Yeni Şafak

ABD'nin yeni Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyası sırasında ülkesinin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma sözü vermesi üzerine, başkenti Kudüs olan Filistin ile 1980'de Kudüs'ü “ebedi” başkent ilan eden İsrail arasındaki çekişme bir kez daha dünya gündemine oturdu. Trump'ın seçim sürecinde Kudüs ile ilgili verdiği vaatler, ABD'nin 45. Başkanının koltuğu Obama'dan devralmasından sonra İsrail'i harekete geçirdi. Kudüs Belediye Başkanı Nir Barkat ABD Büyükelçiliği'nin Kudüs'e taşınması ile ilgili yaptığı açıklamada “ABD'li hükümet yetkilileriyle görüşüyorum. Niyetlerinde oldukça ciddiler” ifadelerini kullandı. Barkat ayrıca, ABD'nin yeni Başkanı Donald Trump dönemiyle işgal altındaki Doğu Kudüs'te Yahudi yerleşim birimi inşasının daha da hızlanacağını umduğunu söyledi. ABD'den konuyla ilgili ilk resmi açıklama ise Beyaz Saray'dan geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer, “Bu konuyu tartışmanın henüz daha ilk aşamalarınızdayız” dedi.



Sözümü unutmadım




Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 71'inci görüşmeleri için geçen aylarda ABD'ye gelen İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile görüşen Trump, “Eğer Başkan olursam Kudüs'ü sadece İsrail'in başkenti olarak tanıyacağım” demişti. Seçim sürecinde İsrail'e Amerikan Büyükelçiliği'ni Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma sözü de veren Trump, son olarak bir İsrail gazetesine yaptığı açıklamada da vaadini unutmadığını belirterek, “Ben verdiğim sözden vazgeçmeyen bir şahsiyetim” ifadesini kullanmıştı. Trump ile önceki gün bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Netanyahu şubat ayının başında Beyaz Saray'a gideceğini söyledi. ABD yönetiminin, 1995'teki Kudüs Büyükelçilik Yasası'na göre İsrail'in başkenti Tel Aviv'deki Büyükelçiliği'ni Kudüs'e taşıması öngörülüyor. Ancak söz konusu yasa 21 senedir Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama'nın başkanlık dönemlerinde her 6 ayda bir “ulusal güvenlik” gerekçesiyle erteleniyordu. Cumhuriyetçiler uzun süredir ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması gerektiği hususunu dile getiriyordu ancak şimdiye kadar hiçbir Amerikan hükümeti, İsrail'in başkentinin Kudüs olduğu yönünde resmi bir adım atmadı.



Radikalliğe teşvik


ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması tartışmaları büyük tepkilere neden oldu. Hamas Siyasi Büro üyesi Musa Ebu Merzuk, ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliği'nin Kudüs'e taşınmasının büyük bir tehlike oluşturduğunu söyledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın, Büyükelçiliği Kudüs'e taşıma niyetinin İsraillileri daha fazla radikalliğe teşvik ettiğini kaydeden Ebu Merzuk açıklamasında, “ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması ABD gibi büyük bir ülke tarafından dillendirilmiş olması hasebiyle büyük bir tehlike oluşturuyor" ifadesine yer verdi.



Kudüs kırmızı çizgi




Eski Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, “Trump'ın, uluslararası toplumdan Kudüs'ün kırmızı çizgi olduğu ve buna müdahale edilmesinin vahim sonuçlar doğuracağı yönünde ciddi bir mesaj alması gerekiyor.” ifadesini kullandı. Dünya Müslüman Alimler Birliği, ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması durumunda doğabilecek sonuçlara karşı uyarıda bulunarak İslam dünyası ve liderlerini Kudüs ile Filistin meselesi konusunda üzerine düşeni yapmaya çağırdı.



20 Ocak'ı bekledik


Donald Trump'ın görevine başlamasından iki gün sonra İsrail'e bağlı Kudüs Belediyesi İnşaat ve Planlama Komitesi Doğu Kudüs'te 566 yeni konut inşasına onay verdi. Kudüs Belediye Başkanı Yardımcısı Meir Turgeman, konuyla ilgili açıklamasında 'Obama'dan sonra oyunun kurallarının değiştiğini' söyleyerek “Bana ayın 20'sine kadar yani ABD'de Trump'ın başkanlık döneminin başlamasına kadar beklemem söylendi. Trump bize umut veriyor” ifadelerini kullandı.



Karara tepki yağdı


Türkiye, “İsrail'in Filistin topraklarındaki yasa dışı yerleşimlerde 560 yeni konut inşasına onay vermesi”ni kınadı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “İsrail'in söz konusu siyasetini sürdürmesi, bu ülkenin uluslararası hukuku hiçe sayan tutumunun yeni bir göstergesidir” ifadeleri kullanıldı. Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne de kararı, BMGK'ya meydan okumak olarak değerlendirdi. BMGK 23 Aralık 2016'da İsrail'in işgali altındaki Doğu Kudüs ve diğer Filistin topraklarında yasa dışı tüm yerleşim faaliyetlerini durdurmasını talep etmişti.



Kabul edilemez bir işgal




Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş Doğu Kudüs başta olmak üzere Batı Şeria'daki bazı yerlerin 1967 sınırlarıyla kıyaslandığında işgal edilmiş topraklar olduğunu belirtti. İsrail'in bu işgalin bir an önce sona erdirilmesinin zorunlu olduğunu dile getiren Kurtulmuş, şunları kaydetti: “Doğu Kudüs'ün Müslümanların ve Yahudilerin ortak şehri olması ve bu arada orada oluşmuş olan uluslararası hukuka riayet ederek yeni yerleşim yerleri açılmaması asıl olandır. Her yeni yerleşim yeri uluslararası hukukun, Birleşmiş Milletler kararlarının ihlalidir ve kabul edilemez bir işgaldir. İşgalin kabul edilemez ileri bir adımıdır.”












#Filistin
#ABD
#Kudüs
#Donald Trump
7 yıl önce