ABD Başkanı Barack Obama, Suriye'de kimyasal silah kullanıldığı yönündeki iddiaları araştıracaklarını belirterek, ''Gerçekleri tespit ettiğimizde, kimyasal silahlar oyunun gidişatını değiştirir'' dedi.
Kudüs'te bir araya gelen ABD Başkanı Obama ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Bir gazetecinin, ABD'nin Suriye'de yaşananları durdurmak için harekete geçmediğini belirterek, ülkede kimyasal silah kullanıldığına ilişkin iddialarla ''kırmızı çizginin'' aşılıp aşılmadığını sorması üzerine Obama, söz konusu iddiaları araştıracaklarını söyledi.
Obama, Suriye'nin bir savaş bölgesi olduğunu ve bilgilerin doğrulanması gerektiğini dile getirerek, ''Tam olarak ne olduğunu, neleri belgeleyebileceğimizi ve kanıtlayabileceğimizi bilmeye ihtiyacımız var. Bu nedenle, çalışanlarıma, söz konusu kırmızı çizginin geçilip geçilmediğini ortaya çıkarmak için bölgedeki tüm ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla yakın şekilde çalışma talimatı verdim'' diye konuştu.
Suriye rejiminin kimyasal silahla saldırı düzenleme kapasitesine sahip olduğunun bilindiğini vurgulayan Obama, ''Kimyasal silahların muhalefet tarafından kullanıldığına ilişkin tüm iddialara son derece şüpheci yaklaşıyorum'' dedi.
''Şunu da ifade etmiştim, gerçekleri tespit ettiğimizde, kimyasal silahlar oyunun gidişatını değiştirir'' ifadesini kullanan Obama, sonraki adımlara ilişkin bugün bir açıklamada bulunmayacağını belirtti.
Obama, ''Ancak potansiyel yıkım ve toplu ölümlere neden olan silahlar görmeye başladığınızda ve cin lambadan bir kere çıktığında, Suriye'de şimdiye kadar gördüğümüzden daha korkunç sahnelere tanık olabiliriz demektir. Bu bilgi ışığında uluslararası toplumun harekete geçmesi gerekir'' değerlendirmesinde bulundu.
Beşşar Esed rejiminin meşruiyetini kaybettiğine ve Esed'in gideceğine inandığına dikkati çeken Obama, ''Hiçbir şey yapmadığımızı söylemek doğru değil. Esed rejiminin izolasyonunu sağlamak için uluslararası alanda destek verdik, muhalefeti destekledik ve tanıdık, yüzlerce milyon dolarlık insani yardım yaptık, Suriye içinde siyasi bir geçiş için başka araçlar bulunabilmesi amacıyla bölge ülkeleriyle birlikte çalıştık'' diye konuştu.
Obama, ''Bu sorunla başa çıkmak için, mümkün olduğunca uluslararası toplum olarak çalışmamız gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu, dünyanın sorunu. ABD, İsrail ya da Türkiye'nin sorunu değil'' dedi.
Çözüm için uluslararası çerçevede çalışmaya devam edeceklerine değinen Obama, Suriye'de mezhep ayrımı yapılmaksızın, tüm insanların haklarına ve güvenliğine saygı duyan bir çözümü amaçladıklarını söyledi. Bunu başarmanın kolay olmadığını belirten Obama, ''Elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğiz'' ifadesini kullandı.
İran'ın nükleer silah sahibi olmasına en az bir yıl bulunduğuna dair açıklamaları hatırlatılarak, İsrail Başbakanı Netanyahu'dan, biraz daha sabır göstermesini bekleyip beklemediğinin sorulması üzerine Obama, ABD ile İsrail arasında bu konuda yürütülen askeri görüşmeler ile istihbarat işbirliğinin emsalinin olmadığını söyledi.
Her ülkenin, askeri müdahale gibi büyük bir adımın kararını kendisi vermesi gerektiğini, İsrail'in durumunun ABD'den farklı olduğunu ifade eden Obama, ''Bu sorunu diplomatik yollardan çözmek için zaman olduğunu düşünüyorum. Asıl soru, İran yönetiminin bu fırsatı değerlendirip değerlendirmeyeceği'' dedi.
Obama, ''İran'daki durumun en kalıcı çözümü, bu ülkenin sonunda nükleer silah edinmeye değmeyeceğini düşüneceği noktaya ulaşması'' ifadesini kullandı.
Diplomatik yolların denenmesi gerektiği görüşünü tekrarlayan Barack Obama, ''Ancak sorunu çözmek için tüm opsiyonları masada tutacağız'' dedi.
ABD'ye dönerken bu gezinin başarısını nasıl değerlendireceğinin sorulması üzerine Obama, gezisi sırasında İsrail halkıyla doğrudan konuşma imkanına sahip olmayı önemsediğini söyledi.
Obama, İsrail halkına, ''ABD'de bir arkadaşlarının olduğu, arkalarının kollandığı ve ülkelerinin güvenliğine önem verildiği'' mesajını iletmek istediğini ifade etti.
İsrail ile ortak çıkarlarının bulunduğu konularda istişareleri sürdürmeyi hedeflediklerini belirten Obama, İsrail-Filistin barış sürecine de değinerek, ''Bu konuda yarın söyleyecek daha fazla şeyim olacak. Ancak şu doğru ki son 2,5 yılda ilerleme sağlamadık'' diye konuştu.
Bu konuda sevindirici haberler olduğunu da vurgulayan Obama, bölgede yaşananlara rağmen, Filistin yönetiminin uluslararası toplumla işbirliği içinde etkin şekilde çalıştığını belirterek, ''Ancak asıl konu, bu sorunu net ve bir çözüme ulaştırmak'' dedi.
Netanyahu ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı dinleyeceğini vurgulayan Obama, ihtimaller ve sorunları tespit ederek ABD'nin nasıl yardımcı olabileceğini görmek istediğini aktardı.
''Buraya gelip gerçeklerle uyuşmayacak büyük bir açıklamada bulunmayı özellikle istemedim'' diyen Obama, bölgeden sıkıntıları ve ülkesinin kalıcı barış için oynayabileceği rolü daha iyi anlamış şekilde ayrılması halinde gezisini başarılı sayacağını söyledi.
Obama'ya, Ortadoğu barış sürecinde hata yaptığını düşünüp düşünmediği de soruldu.
Görevdeki ikinci döneminde, ilk dönemine göre daha iyi bir başkan olduğunu umduğunu dile getiren Obama, koltuğundaki ilk yılında bir barış anlaşması sağlamayı hedeflemediğini ancak sürecin önemli bir konu olduğunu düşündüğü için bunu ele almakta gecikmediğini belirtti.
''Eminim farklı davranabileceğim hususlar olmuştur ama bu, zor bir sorun'' diyen Obama, konunun hem iyi bir diplomatik süreç hem de doğru zamanlama gerektirdiğine işaret etti.
