|

Aman canım petrol

Yılın ortasında petrolün varil fiyatı 115 iken, 59 dolar seviyesine kadar neredeyse yarı yarıya düştü. Ekonomi yönetimi bu gerilemenin cari açığa 12 milyar dolar civarında katkısı olacağını öngörürken; vatandaş şimdiden deposunu 45 lira daha ucuza dolduruyor.

Yeni Şafak
04:00 - 17/12/2014 Çarşamba
Güncelleme: 20:59 - 16/12/2014 Salı
Yeni Şafak

Petrol fiyatlarındaki düşüş, enerjide dışa bağımlı olan Türkiye’de devletin kasasını olduğu gibi vatandaşın da cüzdanını rahatlatıyor. Yılın ortasında petrolün varil fiyatı; 115 dolar civarında iken, 59,1 seviyesine kadar neredeyse yarı yarıya indi. Akaryakıt piyasasında, 95 oktan benzinin litresi, 29 ay önceki fiyatlarına döndü. En yüksek fiyata ulaştığı 20 Haziran’dan bu yana geçen 6 ayda benzinin litresi, 83 kuruş ucuzladı. Litredeki yüzde 16’lık gerileme, 6 ayda, 55 litrelik bir otomobilin depo doldurma maliyetini 45 lira düşürdü. 55 litrelik olan bir otomobilin deposu için 20 Haziran’da 283 lira harcanırken bugün 238 liraya indi.


YILBAŞINDA LİTRESİ 4.98 TL

Yılbaşına göre ise depo doldurmanın maliyeti 35 lira ucuzladı. Yılbaşında benzinin litresi 4,98 lira iken depolar 273 liraya doluyordu. Litredeki bugünkü 4,33 liralık fiyat baz alındığında benzin, yaklaşık 

29 ay öncesinin seviyelerine döndü. Benzin, 2012’nin temmuz ayında 4,31 liradan satılmıştı. Enerji fiyatlarındaki bu düşüşe siyasiler ve ekonomi çevrelerinden farklı görüşler de peşi sıra gelmeye başladı.

REHAVETE KAPILMAYALIM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Benzinde vergi hariç uluslararası fiyat yüzde 44,4, Türkiye’de yüzde 42,1 düştü. 6 ay içerisinde benzinde 9 kez toplam 81 kuruş, 7 kez de motorinde toplam 71 kuruş indirime gidilince 280 liraya dolan 55 litrelik bir benzin deposu şu anda 236 liraya doluyor. 246 lira dolan motorin de 207 liraya doluyor” dedi. Yatırımların devam edeceğini, rehavete kapılınmayacağını dile getiren Yıldız, “Şu anda enerji arz güvenliğimizle alakalı arz fazlamız olsa da yatırımları devam ettireceğiz. Türkiye büyümeye, ilerlemeye devam edecek. Hangi gerekçeyle ve sebeple olursa olsun  Türkiye’nin istikrarını bozmaya dönük bütün çabalar sonuçsuz kalacak” diye konuştu.

Maliyete katkısı olumlu olacak

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “2015 yılı itibarıyla petrol varil fiyatları, ortalama 75 dolar seviyesinde olursa cari açığımıza olumlu katkısı 12 milyar dolar civarında olacak. Maliyet enflasyonunu da aşağı çekerek enflasyona da 1,5 puan civarında etkisi olacak” dedi. 

2015'İ BEKLEYİN

Zeybekci, şunları kaydetti: “Tabii petrol fiyatlarında yüzde 45’in üzerindeki düşüş, doğrudan benzin fiyatlarına yansıyarak, Türkiye’de akaryakıt fiyatlarında indirim şeklinde ekonomimizde maliyet anlamında da yansımaya başladı. Ama cari açığımıza etkisinin aralık ayı sonu itibariyle başlayacağını ve önümüzdeki yıldan itibaren yani şu anda cari açığımızın 19,3 milyar dolar düşmesi, yüzde 37 daralmasının içinde petrol fiyatlarındaki düşme yok. Onun için ‘sıfır’ dedim ama aralık ayı sonundan itibaren önümüzdeki yıl itibariyle çok olumlu yansımaları da mutlaka ve mutlaka olacaktır.”

FITCH: Dış baskı azalır

Petrol fiyatlarındaki yoruma uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından da yorumlar geldi. Fitch Ratings, petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye ve Hindistan üzerindeki dış baskıları azalttığını belirtti. Fitch’in açıklamasında, kredi notları hatırlatılarak, “Türkiye ve Hindistan gibi büyük çaplı ithalatçı ülkelerde enflasyonu bastırarak dış baskıları azaltacak” değerlendirmesi yapıldı. Öte yandan Merkez Bankası verilerine göre, enerji sektörünün ekim ayı sonu itibarıyla yurt dışı kaynaklı aldığı uzun vadeli kredilerin hacmi, 2002’den bu yana yaklaşık yüzde 150 büyüdü.  


Piyasa için makul fiyat 80 dolar mı?

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) eski Genel Sekreteri Adnan Şihab Eldin, şirketlerin yatırım yapıp, kar sağlamaya devam edebileceği makul petrol fiyatının 80 dolar olduğunu söyledi. Eldin, yaptığı değerlendirmede, fiyatın 60 dolar seviyesine düşmesini “piyasanın bozulan dengeye karşı gösterdiği aşırı tepki” olarak niteledi. OPEC’in arz kesintisine gitmeme kararının doğru bulan Eldin, “OPEC, kararlarını ekonomik temelde alan ve üyelerinin çıkarlarını düşünen bir organizasyon” dedi. Ancak  piyasalar, 80 dolar makul fiyattır’ yorumunu OPEC petrol fiyatlarındaki artıştan yani yüksek fiyattan beslenmesine bağladı.


6 aydır talepte düşüş yok

Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü (EPPEN) Başkanı Dr. Volkan Özdemir, “Petrol fiyatını belirleyen ana unsur fiziki arz talep dengesinden ziyade, dünya finans piyasalarında yaşanan gelişmeler ve buradaki spekülasyonların hangi yatırım bankaları tarafından ne amaçla yapıldığıdır” dedi. Özdemir, 2001’den beri petrol fiyatının ağırlıkla finansal piyasalar tarafından belirlendiğini belirtti. Günlük 94 milyon varil olan petrol piyasasında son 6 ayda ciddi talep düşüşü olmadığını anlatan Özdemir, “Ama baktığımız zaman petrol fiyatında yüzde 40’lık bir düşüşten, yani fiziki arz-talep dengesiyle açıklanamayacak bir düşüşten bahsediyoruz” şeklinde konuştu.


Söylentiler üretimi etkiliyor

Yıldız spekülasyonlara da değinerek şunları söyledi: “Acaba bu indirimler gerçekten yansıtılıyor mu diye soruyorlar.  Ham petrolün fiyatındaki düşüş oranıyla petrol ürünlerinin düşüş oranları aynı değil. Biz 30 dolara inse de tüketici ülke olarak seviniriz ama üreticilerin bir kısmı belirli bir maliyetin altına indikten sonra üretimlerini durduruyorlar. O zaman arz düşüyor, arz düştüğü içinde fiyatlar yükseliyor.” Taner Yıldız bu açıklamaları yaparken, gün içinde akaryakıta dün geceden başlamak üzere yeni bir indirim haberi geldi. Benzine 6 kuruş indirim yapıldı Benzin 6 kuruş ucuzladı. İndirimli fiyatlar bugünden itibaren geçerli.

#Petrol fiyatları
#düşüş
#Taner Yıldız
9 yıl önce
default-profile-img