Hükümet, çalışma hayatında devrim niteliğinde adımlar atmak için düğmeye bastı. İş sağlığı ve güvenliği ile madenlere ilişkin reform paketini Başbakan Ahmet Davutoğlu, kabinenin 4 bakanı ile birlikte düzenlediği toplantıda açıkladı. Bu çerçevede, 2.7 milyon çalışana mesleki yeterlilik belgesi alma zorunluluğu gelecek. Ödül-ceza dengesi olacak. 3 yıl içinde iş kazası olmayan çok tehlikeli işyerlerinin, işsizlik sigortası işveren payı % 2'den % 1'e inecek; takip eden yılda, ölümlü iş kazası meydana gelirse aynı prim yüzde 3 olarak tahsil edilecek. Ölümlü iş kazalarında kusuru bulunan işveren TCK'dan alacağı ceza yanında 2 yıl kamu ihalelerinden men edilecek. Yer altı çalışmalarında 'çipli sistem' ve 'üç boyutlu çalışam' modeli gelecek. Alo 170 dışında, sadece madenlerdeki şikayetleri değerlendirmek üzere özel hat kurulacak. Durdurulan iş yerinde işe devam edildiğinin tespiti halinde para cezasına çevrilmeyecek bir hapis cezası verilecek.
Kabineden Ali Babacan, Taner Yıldız, Faruk Çelik ve Cevdet Yılmaz'la birlikte reform paketini açıklayan Davutoğlu, işçi ve işveren sendikaları ile kamuoyundan duyarlılık istedi. Düzenlemelerin bu hafta Bakanlar Kurulu'ndan çıkarak en kısa zamanda yürürlüğe sokulacağını vurgulayan Davutoğlu, 'Yasal düzenleme yetmez, zihniyet değişimi şart' diye konuştu.
En etkili düzenlemelerin, Türk Ceza Kanunu'nda ön görülen cezalar dışında bir işveren için durdurma ve kamu ihalelerinden men cezası olduğun dikkat çeken Davutoğlu, 'Bunlar, yürütmenin doğrudan alabileceği hususlardır. Bir işyeri durduruldu, işveren geldi, o durdurulan iş yerinde işe devam etti. O durumda tespit edilmesi halinde, para cezasına çevrilmeyecek bir hapis cezası verilecek. O da yasal düzenleme içerisinde yer alacak' şeklinde konuştu. Davutoğlu, bunun hemen yasalaşması için bu hafta içinde Bakanlar Kurulu'na düzenlemenin sunulacağını bildirdi.
Madenlerdeki 'dayıbaşılık' konusunda ise Davutoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu: 'Dayıbaşı diye bir şey zaten statü olarak yok. De facto birisi. Redevansı özel sektörde bütünüyle kaldırdığında zaten böyle bir tabire de alan açılmıyor. Kamuda zaten buna izin verilmez. Şantiye şefi olur, birim başkanı olur. Bu, tamamıyla feodal bir ilişki biçimi. Bu modern bir işletmede olmaz. Buna kesinlikle bu modern yapı içinde zaten hayat alanı olmayacaktır.'
Yaşam odalarının zorunlu olması için, beş maden ülkesi ABD, Almanya, Kanada, Avustralya ve Rusya'daki sistemi incelediklerini belirten Davutoğlu, oksijen maskesi dolum ve değişim istasyonlarının yaşam odalarından daha efektif olduğunu belirtti. Davutoğlu, 'Yeraltında sıklıkla oksijen maskesi dolum istasyonları olursa, her biri fiili bir yaşam odası haline gelir. Böyle bir yöntem daha uygun ama şartlar elverdiği yerde de yaşam odası uygulaması olursa onlar da düzenlenir' dedi. Başbakan, 45 dakikalık mesafelere bunların konulacağını vurguladı.
Bu yıl, 845 maden işyeri teftişinde 134'ünün faaliyetinin durdurulduğunu, ekim ayında 2 bin 079 inşaat denetimi sonrası bin 610'unda inşaatın durdurulduğunu belirten Davutoğlu, üç aşamalı soruna dikkat çekerek, 'zihniyet ve eğitim', 'süreç yönetimi' ve 'yasal süreç' konusunda sağlıklı bir yapılanmaya ihtiyaç olduğunu söyledi.
Ermenek'te idari ve yasal soruşturmanın sürdüğünü belirten Başbakan Davutoğlu, 'Hiç kimseye, hiçbir imtiyaz tanınmadan suçlu ve kusurlu olan herkes cezalandırılacak. Hiçbir şey emekçinin canından daha kıymetli değil' açıklamasında bulundu.
Toplantıda Çalışma Bakanı Faruk Çelik, 'tehlikeli' ve 'çok tehlikeli' sınıfındaki 680 bin işyerinden 470 bininin halen iş güvenliği ve iş sağlığı uzmanından hizmet alım sözleşmesi imzalamadığını kaydetti. Çelik, 'Bu iş yerlerinin 1 Ocak 2014'ten itibaren 10 aylık birikmiş borçları var. Eğer iş güvenliği uzmanıyla iş sağlığı uzmanıyla 3 ay içerisinde sözleşme yapılırsa geçmişe dönük cezai müeyyideler uygulanmayacak' diye konuştu.
Enerji Bakanı Taner Yıldız da, Türkiye'de 11'i kamu, 193'ü özel sektör olmak üzere 204 yeraltı maden işletmesinde kömür üretimi yapıldığını belirterek, '2013'te beyan edilen yaklaşık 22,1 milyon tonluk bir üretim gerçekleştirildi. Bunun 18,3 milyon tonunu kamu, 3,83 milyon tonunu da özel sektör üretti' dedi.
