|

Son söz patolojinin

Kanser şüphesiyle adı duyulan patoloji, kanser ve kanser dışı hastalıkların tedavsinde hekime en iyi ışığı tutuyor. Patoloji sadece laboratuvarla sınırlandırmış bir branş değil. Ameliyathane ve poliklinikte de yeri olan patoloji hekimleri aynı zamanda hastanın sorularını da yanıtlayan sağlık danışmanları. Bu yönüyle diğer tıp branşları gibi o da halktan bir branş.

Yeni Şafak
04:00 - 27/01/2015 Salı
Güncelleme: 20:16 - 26/01/2015 Pazartesi
Diğer
AYŞENUR ASUMAN UĞUR

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sergülen Dervişoğlu hastaların pek bilmediği ama tedavi planlama sürecine  en fazla ışık tutan branşların başında gelen patoloji hakkında bilgiler veriyor. 


Patoloji tanınmıyor

Patolojinin içine biyopsi kelimesi girince sadece kanserle ilgilendiği sanıldığı için halk panik oluyor. İşin büyük bir kısmını tümörler oluştursa da tüm hastalıkların tanısını koyan, tedavisini belirleyip yönlendiren bir branş. Patolojik incelemeyi yapan patologlar hekim ve 4 yıl uzmanlık eğitiminden geçiyorlar. Hekim patoloğun vereceği raporla hastanın tedavi ve takibini yapıyor. O yüzden patoloji son sözü söyleyen çoğu kez tanı yüzdesi yüksek bir branş. Kan şekeri ölçmek gibi rakamlara dayanan bir biyokimyasal analiz değil. Bir yorum işi. 

Kanserde evreleme

Hangi kanser türü olursa olsun eğer kanser birinci evrede yakalanabilirse hastanın tedavi ile kurtulma şansı yüksektir. Dördüncü evre geç bir evre ama hepsinde ayrı yaklaşımlarla tedavi seçeneklerimiz var. Her kanser türüne göre de evre anlamı biraz fark edebilir. 

Tedavideki yeri

Eskisine göre onkolojiyle patoloji daha sıkı dirsek teması içinde. Patoloji hastaların tedavisinde belirleyici. Patolojide genetik bozukluklar da artık saptanabiliyor. Böylece tümör tipine göre hedefe yönelik tedaviler seçiliyor. Tedavide kullanılacak ilaçlar da buna göre şekilleniyor. 

Bazen gecikme hastanın yararına

Hep patoloji raporlarının çabuk çıkması beklenir. Halbuki bu süreçte, patolojiye gelen sıvı ya da parça biyopsi materyallerinin geldiği gün ilk incelemesi yapılır ve parçanın hastalıklı bölgesinden materyal alınır. Sonrasında doktor tarafından örneklenen hastalıklı bölgeler makinelerde 24 saate yakın sürecek doku takip işlemine girer. Örneğin bir “lipom”a tanı koymak çok kısa sürede yapılır. Ama hastadan hastaya değişiklik gösterebilecek bazı tümörler var. İşte patolog bunların adını koymakta zorlanıp ek incelemelere gereksinim duyabilir. 

Hastalar zaman kazanıyor

Radyolojik görüntüleme eşliğinde hasta bayıltılmadan da doku örneği alınıp tanı konabiliyor. Ek boyalar ve diğer bakma yöntemleri geliştiğinden az hücre üzerinden tümörün tipi doğru bir şekilde belirlenebiliyor. Bu da hastalara zaman kazandırıyor. 


Tedaviyi nasıl etkiler?

Bir tümör iyi huylu mu kötü huylu mu bunu ancak patoloji raporu bildiriyor. Ayrıca tümörun özel adı ya da başka bir hastalığın tanısı raporda yazıyor. Her tanıda uygulanacak ilaç ya da tedavi şekli farklı. Sonrasında hastalığın tedaviye verdiği yanıt ve izlemde de patoloji raporu önem taşıyor. 


Bilinmeyenin bilinmeyeni

Tümörün iyi ya da kötü huylu olup olmadığına ameliyat sırasında patolog yardımcı oluyor. Patoloğun yanıtına göre cerrah ameliyatı durdurabiliyor ya da devam ediyor. Patoloji genetik hastalıkları saptamada bebek otopsilerinin sonucuyla da sürece ışık tutuyor.  


Yorumlamaya dikkat!

Alınan biyopsi birden fazla merkezde konsülte edilebilir. Biyopsi sonucu alınan parçanın ikiye bölünüp farklı merkezlerde değerlendirilmesi de çok sağlıklı değil. Kesinlikle bir merkezde bütünüyle değerlendirilmeli.  

#Prof. Dr. Sergülen Dervişoğlu
#patoloji
#onkoloji
#kanser
9 yıl önce