Ceza Muhakemeleri Kanunu'nu 102. maddesinin yürürlüğe girmesinin ardından Hizbullah sanıkları başta olmak üzere bazı terör örgütlerine mensup sanıkların tahliye edilmesi kamuoyunda tartışmalara neden olmuştu. Yargıtay ve Danıştay'da yeni daireler kurulmasını öngören yasa tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Tasarıya göre, Yargıtay'da 32 olan daire sayısı 38'e yükseltilecek. 6 yeni dairenin kurulacağı Yargıtay, temyiz için gelen dosyaları daha kısa sürede sonuçlandıracak. Danıştay'da ise 2 daire daha oluşturularak, 13 olan sayı 15'e yükseltiliyor. Dosyası yıllardır yargıda bekleyen vatandaşları sevindirecek tasarı, yüksek yargı için önemli yenilikler içeriyor. Halen 250 kişiden oluşan Yargıtay kadrosuna 137 yeni üye eklenerek üye sayısı 387'ye yükseltiliyor. Tasarı kanunlaşırsa Danıştay'a ise 61 yeni üye tahsis edilecek. Pakette Adli Tıp için de yeni düzenlemeler mevcut.
Yasa tasarısı ile Yargıtay ve Danıştay'a yeni daireler kurulurken, dairelerin de ikiye bölünerek çalışmasına imkan sağlanıyor. Tasarıya göre, dairelerin üye sayısının yeterli olması halinde iki heyet oluşturulabilecek. İkinci heyete daire başkanının görevlendireceği kişi başkanlık edecek. Bu uygulama ile Yargıtay ve Danıştay'da daire sayısı ikiye katlanmış olacak. Bir daire iki daire gibi çalışacak.
Tasarı ile HSYK Kanunu'nda yapılacak değişiklikle hakim ve savcılara tazminat davası açılmasının önü kapatıldı. Tasarının 12. maddesinde yer alan düzenleyemeye göre, hakim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya bir dava ile ilgili yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet veya verdikleri her türlü karar nedeniyle, ancak devlet aleyhinde dava açılabilecek. Devlet gerekli görürse tazminatı ilgililere rücu edebilecek.
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yasa tasarısıyla adli ve yüksek yargının iş yükünün hafifletilmesi, Adli Tıp Kurumu'nun hızlı çalışmasının temin edilmesi hedefleniyor. Tasarıda ilk derece mahkemelerin (adli mahkemelerin) iş yükünün hafifletilmesi için Ticaret Mahkemeleri'ndeki üyeler alınıyor. Tek hakimli mahkemelere dönüştürülecek olan Ticaret Mahkemeleri'nde davaların uzamasına neden olan heyet halinde çalışmalar ortadan kaldırılıyor. Adli Tıp Kurumu'nun çalışmalarının hızlandırılması amacıyla başkan yardımcısı sayısı 2'den 5'e çıkartılırken, kurumda çalışan uzmanların özlük hakları iyileştirilerek, kurumda çalışmanın cazip hale getirilmesi ve yaşanan uzman personel sorununun çözülmesi amaçlanıyor.
Tasarıyla, yüksek mahkemelerin dosyalara daha fazla zaman ayırabilmesine imkan sağlanması da amaçlanıyor. Yargıtay Ceza Dairelerinde günde ortalama 145 ile 210 dosyaya bakılıyor (10. Ceza Dairesi günde 145, 9. Hukuk Dairesi ise günde yaklaşık 210 dosyaya bakıyor). Yani bu durumda bir daire ortalama bir dosyaya 1,7 dakika ile 2,4 dakika zaman ayırıyor. Bu durumu da dikkate alan bakanlık, bu sürenin arttırılması amacıyla hem yeni dairelerin kurulması hem de üye sayısının arttırılmasını hedefliyor. Yüksek mahkemelerin başkanlarının da daire ve üye sayısının arttırılmasını talep ettikleri biliniyor. Bakanlık bu talepleri de uygun görerek yeni tasarıda bu istikamette düzenlemeye giderek dairelerin ve üye sayısının arttırılmasını sağlayacak. Yargıtay 2010 yılında 1.098.485 dosyadan sadece 562.171'ini karara bağlamış. 536.314 dosya bir sonraki yıla devredilmiş. Devreden iş toplam işin yüzde 49'unu oluşturuyor. Her geçen yıl bu oran yükseliyor.
Türkiye'de gizli bir af gibi isimlendirilen ve gündemdeki yerini koruyan zamanaşımı sorununun da çözülmesi hedefleniyor. Reform paketiyle her yıl katlanarak artan zamanaşımı sorunu yeni üyeler ve dairelerle dosyaların zamanında öncelenmesi hedefleniyor. 2006 yılında 7 bin 619 dosya zamanaşımına uğrarken bu sayının 2010 yılına geldiğinde 18 bin 585'e çıktığı biliniyor.
