Amerika Ulusal Güvenlik Ajansı''nın (NSA) ve İngiliz istihbarat birimi GCHQ''nun Türkiye''ye yönelik istihbarat faaliyeti iddialarıyla ilgili uluslararası ilişkiler ve siber güvenlik uzmanları değerlendirmede bulundu. Siber güvenlik ve dijital kanıt uzmanı Prof. Dr. Peter Sommer, dinlemelerin yeni olmadığını, yıllardır sürdüğünü söyledi. ''Türkiye, Avrupa ve Asya arasındaki stratejik pozisyonunun uygunluğu ve çatışma bölgelerine yakınlığı sebebiyle ABD ve İngiltere''nin ilgi alanında'' diyen Sommer, tecrübeli insanların ve siyasilerin, casusluk faaliyetlerinin yürütüldüğünü bildiğini vurguladı.
Mevcut durumun dinlenen ülkeler kadar ABD ve İngiltere için de sorun olduğuna dikkati çeken Sommer, ''Nihayetinde ikisinin de müttefik ve ortaklarıyla yürüteceği işbirliğine ihtiyacı var'' dedi.
Warwick Üniversitesi Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Richard Aldrich ise, ''CIA''den bir yetkili, ''Dost istihbarat kuruluşu yoktur, sadece dost güçlerin istihbarat kuruluşları vardır'' demişti. Peki bu adam ne demek istemişti?
En yakın müttefikiniz bile sizin ekonomik veya siyasi çıkarlarınızı paylaşmıyor olabilir'' diye yorumladı.
Richard Aldrich, ''1990''larda Yugoslavya Savaşı''nda ABD, İngilizleri dinlemişti. NSA, İsrail''i bile gizlice dinleyip, İbranice dil bilimcilere yorumlatıyor'' diye konuştu. ABD''nin Türkiye üzerinden yaptığı çoğu casusluğun Rusya ya da Ortadoğu ile ilgili olduğunu kaydeden Aldrich, ''Ancak ABD, Türkiye''de yaşanan olayları da izledi'' dedi.
Wikileaks''in kurucusu Julian Assange ve NSA eski çalışanı Edward Snowden''ın ifşalarının asıl etkisinin aslında ''gizliliğin sonu'' paniğini yaşayan İngiliz ve ABD hükümetleri üzerinde olduğunu söyleyen Aldirch, ''İngiliz ve ABD hükümetleri bir sonraki ifşaları nasıl önleyeceğini düşünüyor. Bu problemi nasıl çözeceklerini bilmiyorlar'' sözlerini kaydetti.
Alman düşünce kuruluşu Aspen Enstitüsü Başkanı Rüdiger Lentz, Alman ve Amerikan gizli servislerinin Türkiye''yi dinlediği haberlerinin art arda basına sızdırılmasıyla ilgili olarak, ''Gerçekçi olmak gerekirse, tüm ülkeler birbirini dinliyor, birbirine karşı casusluk yapıyor'' diyen Lentz, ''Geçmişte de böyleydi, şimdi de böyle. En yakın partnerler olan ABD ve İngiltere bile birbirlerine karşı casusluk yapıyor. Problem, bu faaliyetlerin sınırının ne olduğu ve nasıl denetleneceği. Eğer bunları yapıyorsanız, yakalanmamayı da bileceksiniz'' şeklinde konuştu.
Alman basınında yer alan iddiaların ve yayımlanan belgelerin kendisi için sürpriz olmadığını kaydeden Lentz, tüm ülkelerin güvenlikleri için sınırlarının ötesinde bu tür faaliyetler yürüttüklerini, dost ya da müttefik ayrımı yapmadıklarını kaydetti. Lentz, istihbarat servislerinin partner ya da müttefik ayrımı yapmadan bilgi toplamaya çalıştıklarını ancak casusluk faaliyetlerinde aşılmaması gereken sınırların da olması gerektiğini kaydetti.
