|

ABD’deki hocası tarafından Atatürk’e tavsiye edilen sıradışı siyasetçi

“Sıradışı Bir Siyasetçi: Kasım Gülek” kitabı Türk siyasi tarihinde önemli bir yere sahip olan Kasım Gülek’in hayatı ve siyasi faaliyetlerinin, isminin etrafında dönen tartışmaları ele alıyor. Kitap, Milli Şef ve Yakup Kadri’den övgüler almış ama nihayetinde CHP’den ihraç edilmiş Gülek’in hayatı üzerinden Türkiye’nin ve özellikle CHP’nin tarihini anlatıyor.

Yeni Şafak
23:39 - 21/04/2015 Salı
Güncelleme: 20:42 - 21/04/2015 Salı
Yeni Şafak
NİHAL METİN


“Bizim siyasi hayatımızın, dikkat ve itibar çeken güzide bir simasıdır. Gülek, demokratik hayatımızın memlekette yerleşmesi için, gelecek her nesil tarafından misal olarak anılacak bir sebat ve cesaretle çalışmıştır.” Milli Şef, İsmet İnönü, bu sözlerle anlatmıştı Kasım Gülek'i. Ancak o yalnız İnönü'nün takdirini kazanmamış, dürüst ve çalışkan kişiliği ile görev aldığı tüm alanlarla dikkatleri üzerine çekmeyi başarmış ve takdir edilmişti. Yurtdışında eğitim görmüş, ülkesini uluslararası platformlarda başarıyla temsil etmişti. Ülke siyasetinde ise alışılmış kalıpların dışına çıkmış, “Halk için, halka rağmen” ilkesine dayanarak yöneten bir elitist parti olarak görülen CHP'de, “Halk için, halkla beraber” siyasi anlayışını benimsemişti.



İnönü'nün de söylediği gibi Kasım Gülek'in gençler için iyi bir örnek oluşturan hayat hikâyesi, Meral Balcı tarafından kaleme alınarak bu günlerde raflarda yerini aldı. Yeditepe Yayınları tarafından basılan kitapta, Kasım Gülek'in doğumundan ölümüne kadar geçen dönem, faaliyetleri, fikirleri ve Türk siyasi hayatındaki yeri inceleniyor. Uzun süren bir araştırmanın eseri olan kitapta yazar, dönemin arşiv kaynaklarının yanı sıra, süreli yayınlar, tv programları, Gülek'in özel arşivi, kendisi ve aile bireyleri ile yapılan röportajlar, yazışmalar ve araştırma eserlere kadar pek çok kaynaktan faydalanmış. Bu kitapta Gülek'in fikirlerinin yanı sıra dönemin önemli simalarının Gülek hakkındaki fikirlerine de yer verilerek eksiksiz bir biyografi sunulmaya çalışılmış.



COLOMBİA REKTÖRÜNDEN ATATÜRK'E ÖNERİLDİ


Kitapta Gülek'in eğitimli ve kültürlü karakteri ön plandadır. Onun çocukluk ve gençlik yıllarında dönemin şartlarına göre üst düzey bir eğitim görme fırsatı bulduğu görülüyor. 1905 yılında Adana'da dünyaya gelen Kasım Gülek, Mektebi Sultani'de aldığı eğitimden sonra Robert Kolej'e devam eder ve buradan birincilikle mezun olur. İyi derecede Fransızca ve İngilizce öğrenen Gülek, eğitimine önce Fransa daha sonra Amerika'da devam eder. Doktora sonrasında da eğitimine devam eden Gülek kendi ülkesi için çalışması gerektiğine inanarak ülkesine geri döner. Yazar onun yalnız kazandığı bu diplomaları değil, devam ettiği eğitim kurumlarındaki üstün başarısını da vurguluyor. Öyle ki Colombia Üniversitesi rektörünün onun ne kadar başarılı ve gelecek vadeden bir öğrenci olduğuna dair Atatürk'e yazmış olduğu mektup oldukça dikkat çekicidir. Bundan sonra Gülek, uzun yıllar hizmet edeceği ve “baba ocağı” diyeceği CHP'ye Atatürk'ün isteği ile çok genç yaşta katılır ve Meclis'in en genç vekili olacaktır.



Gülek farklı bir siyasi anlayışa sahip olduğunu daha o yıllarda gösterir, milletvekili seçildiği Bilecik'i tanımak için ziyaretler gerçekleştirmeye başlar. Bu ziyaretler ile halkın sevgisini kazanan Gülek, siyasi alanda ise tepkiyle karşılaşır. Kitapta, bu dönemde gerek Meclis konuşmaları gerek diğer açıklamalarından yola çıkılarak Gülek'in önem verdiği konular ve görüşleri açıklanıyor. II. Dünya Savaşı'nın etkisinin hissedildiği zor dönemlerde ülkenin iktisadi konularıyla yakından ilgilendiği, Meclis'te görüşülen bütçe ve bilânçoların da sıkı bir takipçisi olduğuna değiniliyor. Kasım Gülek'in dikkat çeken bir diğer özelliği bakanlık yaptığı dönemlerde de halkın içinde dolaşarak, sorunları yerinde görüp, çözüm bulmaya çalışan bir bakan olmasıdır. Onun üzerine aldığı sorumluluğun bilincinde olarak, görevini en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştığı icraatları ile açıklanıyor. Yazar, Gülek hakkında yurtdışında yazılanlara da yer vererek, kendisinin hem Türkiye'de hem de yurtdışında ilgi çeken bir bakan olduğunu gösteriyor.



DERİN CHP'DEN İHRAÇ


Yurt dışında çeşitli görevler üstlenerek ülkesini temsil eden Gülek için “kibar fakat ateşli bir diplomat” yorumlarına yer verilmiş. Ancak Gülek'in hayatında en büyük yeri CHP'nin kapladığı görülüyor. Gerçekleştirdiği memleket gezileriyle sürekli halkın içinde olan Gülek'in CHP'nin halktan koptuğu intibaının yaygınlaştığı dönemde, partiyi yeniden diriltme ve halkla yakınlaşma çabalarının sembolü haline geldiği ifade ediliyor.



Gülek yıllar sonra yaptığı bir röportajda, 1950'de seçimleri kaybetmelerinin nedenini, “Adımız Halk Partisi idi ama bir türlü halkın partisi olmayı beceremedik” sözleri ile açıklaması ve partinin önemli isimlerinden Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun da “Bereket versin ki, istenmeyen, beğenilmeyen genel sekreter Kasım Gülek, canını dişine takarcasına bir gayretle, o tarihi partiyi ayaküstünde tutmasını bilmişti...” sözleri bunu en iyi şekilde ortaya koyuyor. “Artık bu partiden hayır gelmez” dedikleri bir zamanda genel sekreterliğe aday olmaya karar veren Gülek, uzun yıllar bu görevini sürdürmüş. Partiden ihraç edildikten sonra dahi herhangi bir muhalif partiye katılmayarak “Ben genel sekreter iken çalıştığım gibi, CHP büyük ordusunun naçiz bir neferiyim” demiş. Kitapta partiden ihraç nedenleri, parti mensuplarına ve İsmet İnönü'ye getirdiği eleştirilere de yer veriliyor.



Balcı, Türkiye'nin tek partili dönemden çok partili siyasal hayata geçtiği dönemi ele ele alarak, Gülek'in hem CHP'nin hem de Demokrat Parti'nin iktidar olduğu dönemde gerçekleştirilen önemli siyasi faaliyetlere bakış açısını değerlendiriyor. Kendisine yöneltilen suçlamalara yer vererek, hakkında yazılan ve söylenenleri ortaya koyuyor. Laikliğin savunucusu olan Gülek, din ve devlet işlerinin ayrı olması gerektiğini düşünmektedir. Kitapta müşterek tanıdıkları vasıtasıyla bir konferansta Fethullah Gülen ile tanıştığı ve bu tanışıklıktan dolayı eleştiri aldığı da anlatılıyor. Kitapta demokrasinin gelişmesinin ne kadar önemli olduğunu vurgulayan Gülek'in bu doğrultudaki pek çok görüşü ele alınıyor. Darbe konusunda yer verilen görüşü ise oldukça dikkat çekicidir: Gülek, “memleket değil, parti politikası gütmenin ve bu uğurdaki sınırsız hırsın bu tür müdahalelere neden olduğunu” ifade etmiş. Bu kitap ile yalnız CHP tarihine değil Türk siyasi hayatına da damga vuran isimlerden biri olan Kasım Gülek'in sıradışı hayatı; çalışkan ve dürüst karakteri ile halkın sevgisini kazanan bir siyasetçinin ülkesine hizmetleri okurlara sunuluyor.



Kitabın künyesi:


Sıradışı Bir Siyasetçi: Kasım Gülek


Haz. Meral Balcı


Yeditepe Yayınları


2015


340 Sayfa


#CHP
#Kasım Gülek
#Yeditepe Yayınları
9 yıl önce