Orta Çağlar boyunca Roma Katolik Kilisesi üzerine bir dizi eser kaleme alan ve kilise siyasetine ilişkin eleştirileriyle tanınan tarihçi Henry Charles Lea'nın 'İspanya Müslümanları' isimli kitabı İnkılâb Yayınları arasından çıktı. "Endülüs'e Ağıt" şiir albümü ile birlikte yayınlanan kitap Endülüs Müslümanlarının Hıristiyanlaştırılma ve yurtlarından sürülme trajedilerini konu alıyor.
Yazar kitabı kaleme alış sebebini giriş bölümünde şöyle izah ediyor: "Bu kitaba kaynaklık eden materyalin derlenme sebebi, İspanyol engizisyon tarihini oluşturan bir faslı tetkikti. Kaynakları incelerken gördüm ki, bu konu büyük bir hikayenin bir bölümü olmaktan çok daha fazla alakaya değerdir. Bunun sebebi, bu hadisenin sadece merhameti mücbir bir trajedi olması değil, aynı zamanda İspanya'yı V. Charles'ın idaresi altındaki debdebeli dönemden, bir asırdan daha kısa bir sürede, II. Carlos devrindeki gerilemeye götürerek terkibi oluşturan yönetimdeki zaafiyet ve yanlışlıkların belki de en iyi misalini teşkil etmesidir."
İspanya toprakları, miladi 711'de Târık bin Ziyad'ın kumandasındaki Müslüman kuvvetler tarafından fethinden 1492'de son Gırnata Emîrliği'nin yıkılışına kadar 781 yıl bütünüyle veya bölgesel olarak Müslümanların yönetiminde kaldı. Bu süre içinde İspanya nüfusunun yarısından fazlası müslüman oldu. 1492'den sonra bu bölgeyi Reconquista hareketi ile ülkeyi ele geçiren İspanya Krallığı Müslüman halka yönelik baskıyı arttırdı. Hıristiyanlık inancının yüceltilip Mağribi ve Yahudilerin küçük düşürülmesi için önce din adamları üzerinde baskı kuruldu, ardından kitapları toplatılıp yakıldı. İkna çabaları yetersiz kalınca tertiplerle erkekleri katledildi, kadınları köleleştirildi, çocukları Hıristiyan ailelere dağıtıldı. Diğer bölgelerdekiler zorla ve topluca vaftiz edildi, idarî görevde bulunanların işine son verildi. Etrafı duvarlarla çevrili mahallelerde yaşamaya zorlandılar. Evlilikleri gayrimeşrû ilân edildi, isimleri değiştirildi. Domuz eti yemeye, içki içmeye zorlandılar. Yüzyıllardır giydikleri kıyafetleri yasaklandı. Arapça konuşmaları ve yazmaları yasaklandı. Camiler kiliseye çevrildi, hamamları yıkıldı, evlerinde dahi yıkanmaları istenmiyordu. Silâh taşımaları yasaklandı. Ödemek zorunda oldukları ve her geçen gün artırılan vergilere yeni yeni kalemler eklendi. Hayat alanları iyice daraltıldı. Bunlarla da yetinmediler. Sonunda "Eski Hıristiyanlar" dışındaki bütün unsurların İspanya'yı en kısa sürede terketmesi istendi ve gereği zorla yapıldı. Bütün nüfus bugünkü Fas ve Cezayir üzerinden Afrika'ya ve Fransa üzerinden Avrupa'ya dağıtıldı.
İşte büyük bir medeniyeti kuran Endülüs müslümanlarının bu iç burkan tarihi 'İspanya Müslümanları/Hristiyanlaştırılmaları ve Sürülmeleri' isimli kitapta tüm detaylarıyla anlatılıyor. Yeni din değiştirenlere af, sorgulama ve ifade örnekleri, engizisyon raporları, sürgün talep mektupları gibi dönemin siyasi ortamını kavramanıza yardımcı olacak önemli belgeler kitabın sonunda ek olarak veriliyor.
