|

İnsana bir merhaba: Fethi Gemuhluoğlu

Fethi Gemuhluoğlu'nun bir toplantıda yaptığı ve ünü günümüze kadar ulaşmış olan 'Dostluk Üzerine' adlı konuşma metninden yola çıkarak Gemuhluoğlu anısına 'Dostluk Üzerine-Fethi Gemuhluoğlu Kitabı'adlı bir bir kitap hazırlandı. Daha önce farklı yayınevlerinden basılan kitap bu defa tartışmalara son verecek hassasiyetle yeniden gözden geçirilerek genişletildi.

Said Yavuz
00:00 - 16/09/2013 Pazartesi
Güncelleme: 14:37 - 16/09/2013 Pazartesi
Yeni Şafak
İnsana bir merhaba: Fethi Gemuhluoğlu
İnsana bir merhaba: Fethi Gemuhluoğlu

Türkiye'de belli bir dönem Kuran kıraatiyle haşır neşir olmuş kişiler mutlaka Gönenli Mehmet Efendi tezgahından geçmişlerdir. Aynı şekilde belli bir dönemde Türkiye'de tasavvufa merak salmış, Allah'a kullukta derinleşmek konusunda arzulu olanların yolu da Mahmut Sami Ramazaznoğlu ile kesişmiştir. Sadece ona bağlananlar değil, yol konusunda bilgi sahibi olmak, ruhi keşifleri irdelemek isteyen herkesin onunla bir şekilde bağı olmuştur. Aynı şekilde 60'lı yıllarda edebiyatla, sanatla içli dışlı olanlar, şiirin ilham denizinden nasip almak isteyenlerin yolu da Fethi Gemuhluoğlu ismiyle mutlaka buluşmuştur. Fethi Gemuhluoğlu o dönemde eli kalem tutan herkesi dikkatle takip eden, kelimelerle bir cennetin inşa edileceği fikrine gönülden iman etmiş biriydi. Kendisine burs için gelenlere sorduğu 'siz hiç âşık oldunuz mu' sorusuna 'sekiz yaşında aşık olmuştum' diyen birine karşılık, sen mutlaka yaz, senin yazdıkların okunur demiştir. Gerçek olanın aşk olduğunu, aşkın kişiyi derinleştirip incelttiğini bilen Gemuhluoğlu, bu davranışıyla onun varlığının sanatkârı büyüttüğünü de anlatmak istemiştir. Hakiki aşkın ve aşığın peşindeki insanın aşkın en güzel tezahürlerinden biri olan şiire sahip çıkmasına şaşılmamalı. O yıllarda sanatın ve edebiyatın yerli bir ivme kazanması konusunda Fethi Bey'in varlığı mutlaka konuşulmalı. Onun yönlendirmeleri, sahip çıkışları sanatkârın kabuğunu kırmasına vesile olmuş; sanatkâr, kendisine güvenini bu coşkun adamdan, onun iltifatlarından almıştır. Zaten kişiliğinde var olan nahiflik ve kırılganlığı, buhranlı âlemlere eğilimi, sanatkârın karnından çekip almasını bilmiş, aldığı yere ümidi ve aşkı koymuştur. Nuri Pakdil'in ifadesiyle sanatçının yüreğini dayayacağı bir yer olmuştur.

İSLAM MEDENİYETİNİ YENİDEN UYANDIRMAK

Onun ismi sadece şairlerin hizasına yazılmış değildir. Türkiye'nin kopmaz bağlarla bağlandığı İslam medeniyetinin bu topraklarda yeniden uyanması, dirilmesi adına söz söyleyen, düşünen her insanın onun fikirlerinden etkilendiği, ondan ilham aldığı bir gerçektir. Sağ sol kavgalarının ülkenin yiğit evlatlarının enerjilerini aldığı bir dönemde o, bir insanda hayra dönük bir yön bulmuşsa onu konuşmuş, onu harlamıştır. Mesela Cahit Tanyol'un Sosyalist Kültür Derneği Başkanı olmasına değil onun Fethin 500. Yıldönümünde yazdığı metne bakmış, onu onunla değerlendirmiş, onunla yüreklendirmekten geri durmamıştır. 'İnsan ömründe bir nefesini bile iman ile alsa, o nefes son nefesinde onun imdadına yetişir.' diyerek o, herkeste o nefesin izini sürmüştür. Milletin evladına hep bu gözle bakmıştır. Şimdi bu bakışa nasıl da can yakıcı bir ihtiyacımız olduğu ortada. Bir kahvenin kırk yıl hatırı vardır diyenlere o bir merhabanın kırk yıl hatırı vardır demiştir. Onun bakış açısına, genişliğine çok ihtiyacımız var.

Şimdilerde Fethi Gemuhluoğlu'nu, davasını, insana engin bakışını yeniden hatırlamamıza vesile olacak, onun zengin dünyasını bizim fakirhanelerimize konuk edecek bir kitap var elimizde. Dostluk Üzerine, Fethi Gemuhluoğlu Kitabı. İz yayınları tarafından genişletilmiş baskısıyla yeniden neşredildi. Eser, Fethi Bey'in 1975'te irticalen yaptığı ve onun fikir ve gönül dünyasını muhteşem yansıtan sarsıcı konuşması ile açılıyor. İkinci bölümde çeşitli gazete ve dergilerde yayımladığı yazıları yer alıyor. Mektuplarının yer aldığı üçüncü bölümü kendisine ithaf edilen şiirler bölümü takip ediyor.

HATALAR DÜZELTİLDİ

Beşinci bölümde 22 Ekim 1977' de Aydınlar Ocağı'nda yapılan anma toplantısındaki sunumlar yer alıyor. Burada Mehmet Çavuşoğlu, Faruk Kadri Timurtaş, Uğur Derman gibi değerli isimlerin konuşmaları var. Fethi Gemuhluoğlu ile ilgili kaleme alınan yazılarla eser son buluyor. Dostluk Üzerine derlemesi Boğaziçi, İstanbul, Timaş yayınlarından sonra İz yayınlarınca dördüncü olarak çıkıyor. Bundan önce Sadık Yalsızuçanlar tarafından derlenen eserdeki büyük yanlışlardan ikisi de bu eserle bertaraf edilmiş görünüyor. Bundan önceki derlemede Dostluk Üzerine konuşması talihsiz bir davranışla bazı bölümleri çıkarılarak yayımlanmıştı. Bu eserde bu yanlıştan ciddi bir dönüş görüyoruz. Arka kapakta, kitapta konuşmanın 'eksiksiz ve tam metni'nin yer aldığı ifade ediliyor. Ayrıca bir önceki derlemede Nuri Pakdil'in Fethi Bey'i anlattığı ve biyografi alanında müstesna bir yeri olan Bağlanma adlı eser sahibinden izinsiz neredeyse tamamı alıntılanarak yayımlanmıştı. Ama bu kitapta sadece bir bölümü alınarak altına Bağlanma'nın hangi dönemlerde Edebiyat Dergisinde yayımlandığı ve eserin hangi yıllarda basıldığı notu düşülmüş. Bu yanlışlardan dönülmüş olması bile yeni derlemeyi değerli kılan hususlardandır. Ayrıca İz'den çıkan ve mübarek buğusu halen üzerinde tüten eser, bütün eski derlemeleri de kapsayan geniş bir muhtevaya sahip.

Eski derlemelerden farklı ilk kez yayımlanan metinlerin de bulunduğu Dostluk Üzerine kitabının belki de en büyük eksiği editörünün belirsiz bırakılması. Ancak bu ve aynı zamanda bir eksiklik sayılacak arka kapakta yer alan yazının yarım bırakılması bile Fethi Gemuhluoğlu kitabının bizde uyandıracağı coşkuya gölge düşürmüyor. Çünkü kitap, Fethi Bey'in o dervişane bakışını, bir mürşid gibi kalplerde aşkı arayışını yeniden gündemimize getirmeyi başardı. Kısır çekişmelerin, dar kalıpların, benlik sarmalının at başı gittiği bir dünyaya Müslüman duyarlılığını yeniden taşıması yönüyle kıymet bilir bir çalışma olmuş. O, etrafına toplanan gençlere 'benim içimi siz açıyorsunuz, sizin yanınızda mesut oluyorum' dermiş. Bizim de onu konuşunca, onu okuyunca içimiz açılıyor. Bir kalbimiz olduğunu hatırlıyoruz. Onun daha kitaba girmemiş nice hatırası olduğunu biliyoruz. Biliyoruz ki Dostluk Üzerine dörtle bitmeyecek. Onun her bir hatırasının müstakil bir eser denli kıymetli olduğunu bilenler bunların peşini bırakmayacak ve bu kitaba girmeyenler de yeni derlemeler de yer alacak.

Kitabın Künyesi:

Dostluk Üzerine-Fethi Gemuhluoğlu Kitabı

İz Yayıncılık

Ağustos 2013

694 sayfa

11 yıl önce