Kitapseverlerin heyecanla beklediği bir etkinlik Uluslararası Tüyap İstanbul Kitap Fuarı. Çünkü binlerce kitabı, farklı çizgideki yayınevlerini yan yana görmek, yeni çıkan kitaplardan haberdar olmak, hayranı olduğunuz yazarları görmek, konuşmak, imzasını almak, panellere katılmak, söyleşileri dinlemek kitap fuarının sunduğu fırsatlardan. Bunun yanı sıra pek çok yayınevinin yaptığı indirimleri de es geçmemek gerek. Bu nedenle fuardan alınacak kitapların listesi yapılır. Fuara ayrılan günün akşamında yorgun fakat mutlu ve de elleri kolları dolu olarak döner kitap kurtları. Biz de kendi kitap listesini oluşturacak gençler için bir rehber hazırlayalım istedik ve önde gelen edebiyatçılarımıza, ''Gençlerin kitaplığında mutlaka bulunması gereken 5 edebi eser'' nedir diye sorduk. Belki aldığımız cevapların hepsinden bir liste yapar kitaplığınızı bu şahane kitaplarla doldurursunuz, belki de bir edebiyatçı seçer, onun önerilerini dinlersiniz. Belki de tüm edebiyatçılarımızın ilk önerdiği kitabı alıp bir ''top'' liste oluşturursunuz. Karar sizin…
1. Cervantes, Don Kişot. Hayal gücünün atlarının şairane salıverildiği ve bir toplumsal hesaplaşma, hayatı sürüklemek yerine kanat takıp uçma provası olduğundan...
2. Exupery, Küçük Prens. O her yaşın kitabı. Biz çocuk muyuz diyenlere: Eduardo Galeano''dan mutlak bir kitap! ''Ve Günler Yürümeye Başladı'' yahut ''Aşkın ve Savaşın Gündüz ve Geceleri.''.. Hangi kitabı olursa... Küçük Prens, bin sayfadan yüz sayfaya nasıl inildiğinin güzel örneği ve olağanüstü bir ''sahici masal'' olduğu için, yazarın dilinin tadını farketmek için... (Galeano ise devrimciliğin, esaslı gazeteci, dergiciliğin, dünyanın ve adanmışlığın fena halde farkında bir ustadan hayat ve edebiyat dersi sayılacağından...)
3.Marguez, Anlatmak İçin Yaşamak. Ve sonra da bütün yapıtları. Marguez okumanın niyesi olamaz, o bir tılsımcı...
4. Efraim Kıshon, mizah ustası, hangi yapıtı olursa. Kıshon''a kuşak yabancılığı çekecekler için, günümüz yazarlarından Etgar Kerret''in Kapı Birden Vuruldu''su. Her ikisi de mizah denen iki yüzü de keskin ve çifte su verilmiş çeliğin farkına ve tadına varabilsinler diye... Vatansızlığın ve göçmenliğin güçlüğünü ve hayatın tadını her koşulda ve koşulsuz olarak farkedebilsinler diye.
5. Zoran Zivkovic, İmkansız Karşılaşmalar. (bulamazlarsa, Başka Zaman Kütüphaneleri yahut ilk buldukları kitabı) Bilimkurgunun ustası ve iyi yazar olduğu için. Gençlere, bu yeni zaman okurlarına yaraşır bir yaratıcı diye...
Elbet haksızca bir liste bu, ama, ben ilk elde beş kitap deyince, lise ve üniversite gençliği sözkonusu olunca, bunları düşündüm...
Ulu önderin hayatını Necip Fazıl''dan okumalı
1. Necip Fazıl Kısakürek / Çöle İnen Nur. Ulu Önderimiz Hz. Muhammedin Hayatı, bir de Üstad Necip Fazıl Kısakürek''in usta kaleminden okunmalıdır.
2. Ahmet Hamdi Tanpınar / Huzur. Tanpınar''ın Huzur romanı, yazıldığı tarihten itibaren, yazıldığı yerin insanlarının hiç değişmemiş sorunlarıyla hala toplumun en parlak aynası niteliğindedir. Roman, İstanbul''u çok güzel işlemesiyle de öne çıkar. Bir bakıma en güzel İstanbul portresinin çizildiği romandır.
3. Dostoyevski / Karamazof Kardeşler. Dostoyevski''nin Karamazof Kardeşler romanı büyük bir dikkatle okunmalıdır. Rus insanının, Rus toplumunun çok güzel ve gerçekçi bir fotoğrafıdır. Çağının birçok yazarını, edebiyatçısını, sanatçısını, bilim adamını derinden etkilemiştir.
4. Balzac / Goriot Baba. Balzac''ın Fransız yaşama biçimini, Fransız ailesini olağanüstü ustalıkla anlattığı, çok önemli ve temel romanıdır. Balzac, Goriot Baba''dan sonra yazdığı eserlerdeki tüm karakterleri bu romandaki karakterlerle ilişkilendirmiştir.
5. Alex Halley / Malcolm X. Asıl adı Malcolm X olan, son yüzyılda yaşamış, çağa iz bırakmış öncü Müslümanlardan birinin, sonraki adıyla Malik el-Şahbaz''ın hayatını ve mücadelesini anlatan, Alex Haley''in yazdığı otobiyoğrafi kitabı, özenle okunmalıdır.
1- Necip Fazıl Kısakürek / Hikayelerim. Edebi açıdan Üstad''ın hikayeleri şiirleri kadar değerlidir. Necip Fazıl Kısakürek büyük bir üslup ustasıdır. Hikayelerinde bu ustalığı görmenin yanında, kurgudaki zeka ışıltılarının büyülü atmosferi, insanın temel gerçekliklerinde buluşturur okuru.
2-Sezai Karakoç / Gün Doğmadan. Sezai Karakoç, günümüz Türk ve dünya edebiyatının en büyük şairidir. Onun şiirleri, İslam Medeniyeti''nin geçmişten günümüze uzanan en derinlikli, en estetik ırmağının bize armağanıdır. Müslüman duyuşunun ve duyarlığının şiirde en seçkin örneğidir: Gün Doğmadan.
3-Nuri Pakdil / Bir Yazarın Notları I, II, III, IV. Nuri Pakdil''in tüm kitapları dil, anlatım ve bilinç laboratuvarıdır adeta. Türkçeye yeni anlatım olanakları kazandıran Nuri Pakdil, insanları özelde ülkemiz, genelde dünya sorunları üzerinde düşünmeye yöneltirken bilinç açıcı bir söylem gerçekleştirir aynı zamanda.
4-Rasim Özdenören / Gül Yetiştiren Adam. Usta bir hikayecinin kaleminden çıkan roman olmasının yanında, rejime küserek evine kapanan bir insanın dünyasından hareketle, inanan insanın buğuzuna, öfkesine ve karşı duruşuna göndermeler yapılır bu kitapla.
5-Turan Koç / İslam Estetiği.Sanatımızın hareket noktası, niceliği, niteliği konusunda yazılmış ilk yerli eser; üstelik bir şairin kaleminden. Yazarlığa, şairliğe heveslenen herkesin mutlaka okuması gereken bir kitap.
Gençlerin okumasını önemli bulduğum beş roman ve öykü kitabı:
1-Tolstoy / Diriliş. Diriliş''i ustalıklı kurgusunun yanı sıra genç insana hayatı nasıl yaşaması gerektiğine dair ciddi bir sorgulamayı sunduğu için de okumak gerektiğini düşünüyorum.
2-Halide Edip Adıvar / Sinekli Bakkal. Sinekli Bakkal, kadın meseleleri alanında dönemlere özgü şartlanmalarımızı sorgulamamızı sağlayan ve mahalleden geniş bir coğrafyaya dağılan hikayesi açısından okunmaya değer.
3-Sait Faik Abasıyanık / Semaver. Semaver her okuyuşumda sıradan bulunan insanımızın hiç de bize gösterildiği gibi sıradan olmadığını gösteren -ideolojik körleştirmelere teslim olmamış- tasvirleri ve hayatın seslerine açık yakalamalarıyla çarpıyor beni.
4-Rasim Özdenören / İmkânsız Öyküler. İmkânsız Öyküler''i, yoğun ve zengin anlatımıyla görme ve anlatma alışkanlıklarını alt üst ederek başka türlü düşünmeye ve ifadelere cesaretlendirmesi nedeniyle önemli bulurum.
5-Mustafa Kutlu / Bu Böyledir. Bu Böyledir, öykü zevkini geliştiren dil ve anlatım özelliklerinin yanı sıra, bu topraklara özgü sahih bir bakış ve duyarlık kazanımı açısından da temel bir eser.
1) Mario Vargas Llosa / Kent ve Köpekler. Llosa''nın Kent ve Köpekler romanı ''sırrı çözülemeyen romanlar'' arasında anılır. Otobiyografik özellikler de taşıyan bu roman Peru''da yatılı askeri lisede geçer. XX. yüzyıl romanları içinde olay örgüsü içinde diyalogları en iyi şekilde ayarlanmış romanlardan biridir. Planlar da adeta geleceğin sinemasına hizmet edercesine başarıyla yerleştirilmiştir. Yine romanda flasback tekniği ilk defa bu kadar başarılı kullanılmıştır. Sosyal ve politik arka planı bu şekilde verir. Asıl başarısı bunları pek hissettirmeden yapmasıdır. Gençler için eğlenerek roman algılamasını canlı tutacakları bir örnektir. Edebiyat yapıyorum demez ama hakkıyla yapar.
2) Camara Laye /Afrikalı Çocuk. Camara Laye''in bu romanı aynı zamanda Afrika''daki ilk modern romanlardandır. Afrika''nın bir köşesindeki kabile yaşamından ta Paris''e uzanan bir hikaye. Gençlerin evrensel edebiyat kavramı üzerine daha geniş düşünmelerini sağlayacaktır.
3) W. G. Sebald Winfried / Austerlitz. Georg Sebald, Orhan Pamuk''un da hayranlık duyduğu yazarlardandı. Yazarlardandı diyorum çünkü İsviçreli yazar 2001 yılında bir trafik kazasında hayatını yitirdi. Yaşasaydı Nobel Edebiyat Ödülü''nün sahiplerinden biri olacaktı. Avrupa''nın yüksek edebiyat çevrelerinin görüşü bu. Austerlitz de ''sırrı çözülemeyen'' romanlardan. Soğuk bir uslup içinde derin bir melankoli ve sebebi belirsiz bir gerilim. Sırrı burada.
4) Juan Rulfo / Vadi Alev Alev (Kızgın Ova adıyla da yayımlandı). Orijinal adı ''El Llano en Llamas'' olan bu tek hikaye kitabında Julfo sadece birinci tekil şahıs konuşmasıyla anlatıyor. Repliklerle giden bir kitap; en ünlü repliği de ''Diles que lo maten -Söyle öldürmesinler beni''dir.
5) Erskine Caldwel / Tütün Yolu. Caldwel''in bu romanı Amerika''daki 1928 ekonomik buhranından Steinbeck''in Gazap Üzümleri''yle birlikte çıkan önemli edebiyat eserlerinden. Minimal anlatımın doruğu. Kıtlıkta bile insan sevincini koruyor.
1-Sezai Karakoç / Tüm Şiirleri. Sezai Karakoç kuşkusuz yüzyılın en büyük şairlerinden biri. Bu anlamda Sezai Karakoç''un Tüm Şiirleri birinci sırada.
2-Tarık Buğra / Küçük Ağa. Küçük Ağa, Kurtuluş Savaşı''nı ilk kez sağlıklı bir şekilde edebiyata taşıyan ufuk açıcı bir eser.
3-Rasim Özdenören / Ruhun Malzemeleri. Ruhun Malzemeleri, edebiyat-hayat ilişkisini, sanat ve estetik kuramlarını oldukça derli toplu izah eden bulunmaz bir kılavuz kitap.
4-Cahit Zarifoğlu / Yaşamak. Zarifoğlu''nun şiir tadında yazdığı düzyazılarının yer aldığı günlükleri emsalsiz bir edebiyat şöleni.
5-Mustafa Kutlu / Uzun Hikâye. Eserde, merhamet ve iyilik ekseninde, Türk toplumunun son dönemde yaşadığı siyasal, toplumsal, teknolojik serüvenin derin izlerini görürüz.
