|

Çalışkanlığın ve direncin şiiri

1974 doğumlu Atakan Yavuz, 2002''de çıkardığı Kunduz Dersleri''nden on iki yıl sonra ikinci kitabı Bakış Talimi ile karşımızda. Tevfik Emre Akın, Atakan Yavuz''un Ebabil Yayınları arasından çıkan son eseri Bakış Talimi''ne yakından bakmayı deniyor.

Tevfik Emre Akın
00:00 - 1/09/2014 Pazartesi
Güncelleme: 21:18 - 1/09/2014 Pazartesi
Yeni Şafak
Çalışkanlığın ve direncin şiiri
Çalışkanlığın ve direncin şiiri

Çalışarak yazılan şiirler yazıyor Atakan Yavuz. Az şiir yayımlaması da bunun bir kanıtı. Bunu iyi anlamda söylüyorum. Çünkü bazı şairlerin tek oturuşta şiir yazıp şiirler üzerinde operasyon yapmadan okurun önüne sunduğunu biliyoruz. Tabiidir ki şiir üzerinde çalışmak bazı olumsuzluklara neden olabilir. Yapaylılık, bütünsüzlük gibi. Lakin Atakan Yavuz''un şiirlerine baktığımızda, şairin, şiir çalışmanın olumsuzluklarından çok az etkilendiği anlaşılıyor.

Kitap üç bölümden oluşuyor. İçindekiler, Bakış Talimi, The Poet Acts. İçindekiler bölümünde sadece Sebeb-i Telif isimli bir şiir var. Burada şairin bir zekâ oyunu yaptığını rahatlıkla görebiliyoruz. Sebeb-i Telif bilindiği üzere İsmet Özel''in de bir şiiri. Şimdi ben şairin dilinde İsmet Özel''den esintiler olduğunu söylediğimde kesinlikle bunu bu şiir isminden çıkarım yaparak söylemiş olmayacağım. Bütün şiirlerde olmasa bile birçok şiirde bunu kanıtlayacak emareler gösterilebilir. Kirli çakı, Şahsuvar, Arayüz vesaire vesaire…

DİRENEN ŞİİR

Atakan Yavuz; direnen, savaşan, savaşan ama yenilmeyen, ayakta kalan bir şiir yazıyor. Tüm sıkıntılara rağmen evine dönünce dimdik duran bir baba gibi. Bir yerde şöyle diyor şair: '''Kişi yoksul mu olurmuş / Sen varken.''' Tabi bu ayakta kalma Müslüman bir duruşa sahip. Yenilgiyi bile kazanmak olarak kabul eden bir duruşa. Şuna bakalım: '''yenilmek de güzeldir. yenilmek: boş bir sandal gibi duymak mehtabı / böyle böyle geçecek ağzında büyümenin buruk tadı''' Bu alıntıladığımız şiir Boyama Kitabı adlı şiirden…

Müslüman duruş dediğim zaman kitapta aklıma en çok kazınan şu dizeleri söylemeden de edemeyeceğim: '''Tanrım / kalbime saldığın çıkrık / orda bir şey bulmasın senden başka.''' Gerçekten insanın içine işleyen, poetik hayal gücüne asılıp kalan bir bölüm.

2000 kuşağından bir şair olarak Atakan Yavuz''un gelenekle modernliği aynı potada erittiğini ve homojen bir yapıt ortaya koyduğunu hemen belirtelim. Kullandığı kelimeler bazen eski / eskimiş bazen de olabildiğine modern ve yeni. Tersten başlayıp şairin modern şiir anlayışı üzerine bazı tespitler yapalım.

GÜNDELİK DİLİN İMKANLARI

Bilindiği üzere modern şiir daha çok buluş üzerinden dönüyor. Bunu 90 ve 2000 kuşağı şairlerine bakarak rahat bir şekilde söyleyebiliriz. Atakan Yavuz bu noktada sanırım fazla ileri gitmeyen, dengeli bir adım atmış. Günlük hayatın içinden bazı deyimleri şiirinin içine yedirmiş ancak bunu eşik değerini aşmadan yapmış. Birkaç örnek verelim. '''Günün ilk saatlerini ekliyorum sık kullanılanlara''', '''Ey dünya / Ne giysen yakışıyor sana''', '''Ne ateş küreği al ne hafifletici sebepler''' İşte günlük ve güncel deyimleri bu şekilde kullanmış şair. Bunları 2000 kuşağının diğer şairlerinde bolca görmek mümkün. Daha iyi olanlarını ve daha kötü olanlarını. Ben kendi adıma bu tür buluş ve benzetmelerden sıkılmış biri olmama rağmen kitaptaki şiirlerin genel işleyişi ve gidişatında, bunları görmekten pek de rahatsız olmadım doğrusunu söylemek gerekirse.

Gelenek dediğimizde ise ilk önce bazı şiirlerin başında yer alan divan edebiyatı şiirlerinden alıntılanmış dizeler gözümüze çarpıyor. Daha sonra kelime olarak sıkça olmasa da makul düzeyde kullanılan aşk kelimesi ve buna benzer miladını doldurmuş birkaç kelime daha. Benim düşüncem şudur ki eski / eskimiş kelimelerin şiirimizin yazıldığı şu dönemde kullanılması sıkıntılı olmasa bile sıkıntı yaratan durumlara yol açabiliyor. Onun için bu tür kelimeleri bambaşka, daha önce kimsenin fark etmediği bir atmosfer içinde yepyeni bir boyuta yuvalamak gerekir. Şairimizin bu tür kelimeleri kullandığı yerlere bakıp bunun üzerinden birkaç şey söylemek daha açıklayıcı olacak diye ümit ediyorum.

DENGENİN ŞİİRİ

'''Hiç temiz gömleğim kalmamış / aşktan başka giyecek''', '''kalırsam ay eskiyecek / bir bir sönecek hırkamdaki güller''' Görüldüğü üzere kulağa hoş gelen ama klasik tarzda oluşturulan benzetmeler var önümüzde. Dediğimiz gibi bu çeşit örnekleri çoğaltmak da zorlanıyoruz. Şiir işinin denge olduğunu belirtelim. Dengesizlik ve aşırılık olduğunu da. Atakan Yavuz şiiri ise denge''nin ürettiği ve desteklediği bir şiir. Bundan dolayı kitabın farklı fonksiyonlarını göz önünde bulundurduğumuzda karşımızda başarılı bir yapıt duruyor.

Bu yazıya son vermeden önce, Alışveriş Listesi şiirinden bir bölüm aktarmak istiyorum. Bu bölüm hem şiirin anlattığı durumu hem de şairin yaşama mücadelesini ikili düzlemde ele alabileceğimiz iki dizeyi barındırıyor. '''elimden gelmiyor başka türlü yaşamak / Tanrı başka sözler koymuş benim içime''' Şiirle uğraşmak, şairliğe kalkışmak biraz da böyledir sanırım.

Kitabın künyesi:

Atakan Yavuz

Bakış Talimi

Ebabil Yayıncılık

Haziran 2014

64 Sayfa

10 yıl önce