|

Gördüklerimizi tarihe not düştük

Mısır, Gazze ve Suriye''de yaşanan savaş esnasında görevli muhabirlerin yazı ve fotoğraflarından oluşan AA Oradaydı kitap serisi, tarihe tanıklık etmiş bir hafıza projesi.

Aysel Yaşa
00:00 - 21/10/2014 Salı
Güncelleme: 17:44 - 21/10/2014 Salı
Yeni Şafak
Gördüklerimizi tarihe not düştük
Gördüklerimizi tarihe not düştük

Anadolu Ajansı (AA), alışılagelenin dışında bir şey yaptı ve en zor anlarına tanıklık ettiği Mısır, Gazze ve Suriye›ye dair haberler geçmenin ötesinde, bu ülkelerdeki acı dolu tanıklıklarından oluşan, arşiv değeri taşıyan AA ''Oradaydı'' başlıklı bir kitap serisi yayımladı. Seri kapsamında ''Yarım Kalan Devrim: Mısır'', ''Abluka, Savaş, Direniş; Gazze'' ve ''Yetim Kalan Ülke: Suriye'' adlı üç kitap raflarda yerini aldı. Kitaplarda öncelikle ülkelerin kısa siyasi tarihçeleri, meydana gelen olaylar ve haber niteliği taşıyan konular detaylı bir şekilde işleniyor. Ama asıl önemlisi, o ülkede görev yapmış ve olaylara şahitlik etmiş habercilerin kişisel izlenimleri ve tanıklıkları kitaplarda önemli birer bölüm olarak yer alıyor. ''Oradaydı'' başlığı altında yer alan bu tanıklıklarda, haberciler olaylar yaşanırken, fotoğraf çekerken ya da görüntüleri kaydederken neler yaşadığını, neler hissettiğini anlatıyor. Kitapların fikir babası ve Genel Yayın Yönetmeni AA Genel Müdürü Kemal Öztürk''le bu seri üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik. Öztürk''ün kitaplara katkısı sözde değil, her kitapta kendi tanıklık bölümü de yer alıyor. Bu yüzden, kitapların hikayesini kendi ağzından dinledik.

Anadolu Ajansı son yıllarda Ortadoğu''da yaşanan olayları yakından takip etti. Tüm dünya AA''nın haberlerini okudu. Siz bu başarıyı çıkardığınız kitap serileriyle pekiştirdiniz. Tanıklıklarınızı kitaba dönüştürme süreci nasıl gelişti?

Son yıllarda uluslararası habercilik alanında büyük hamle yapan Anadolu Ajansı Orta Doğu''da yaşanan olayları elbette ki çok yakından, çok güçlü bir haberci ağıyla takip etti. Bugün gelinen noktada Anadolu Ajansı, Orta Doğu''nun tam ortasında bulunan ve ürettiği haberleri, videoları ve fotoğraflarıyla bölgenin en güçlü ajansı konumuna yükseldi. Orta Doğu''daki büyük gücümüz bizi bütün dünyada tanınır hale getirdi. Bölgede yaptığımız bu başarılı çalışmaları kitaplaştırmaya karar verdik ve ajans tarihinde bir ilki gerçekleştirerek, olaylarla ilgili alışılmışın dışında arşiv değeri olan kitaplar yayınlamaya başladık. Bu kitap serisi olayların bütün safhalarını oradaki görevli foto muhabirimizin gözünden anlatan bir çalışma. Bu süreçte bu coğrafya çok büyük acılar yaşadı, biz de bunlara içimiz yanarak şahit olduk, tanıklık ettik. Haber kısa ömürlü bir şey, günlük bir şey. Aradan zaman geçince kaybolup gidiyor. Hem bu kadar emeğin daha kalıcı olamamasına üzülüyorduk, hem de yaşananlar, şahit olduklarımız, unutulacak şeyler değildi. İçimiz elvermedi. Oradaydık, gördük, şahit olduk... İstedik ki tarihe not düşelim, unutulmasın, unutturmayalım... AA ''Oradaydı'' serisi böylece hayata geçti.

Mısır, Gazze, Suriye. Ülkelere baktığınızda ortaklık noktasında gördüğümüz büyük bir acı. Bu kitabı oluşturma sürecinde hassasiyetle üzerinde durduğunuz başlıklar var mıydı?

Mısır, Gazze ve Suriye acının eksik olmadığı bu coğrafyanın sadece üç bölgesi. Bu üç bölgede yaşanan olaylara çok yakın şahitlik yapan AA habercileri var. En zor anlarına tanıklık ettiğimiz üç ülkeye dair arşiv değeri taşıyan kitaplar olsun istedik. 30 kişilik haberci ve editör ekibi kitapları titizlikle hazırladı, AA foto muhabirleri tarafından çekilen çok sayıda özel fotoğraf kullanıldı. Kitaplar alışılmışın dışında bir formatta ve adeta tarihe tanıklık edecek arşiv niteliğinde hazırlandı. İlk kitapta, Mısır''ın kısa tarihçesi, Tahrir olayları, Mübarek''in düşmesi, Mursi''nin indirilmesi, Rabia katliamları sürecini anlatan ve Sisi''nin cumhurbaşkanı seçilmesine kadar olan tarihçe anlatılıyor. Rabia işaretinin nasıl doğduğu da ilk kez detaylı şekilde bu kitapta yer alıyor. İkinci kitapta, Filistin tarihinin özeti, direnişin sembol ismi Yasir Arafat''ın oluşturduğu etki, Fetih ve Hamas anlaşması ve intifadaların yanı sıra ''One Minute'' çıkışı, ''Mavi Marmara'' gemisine yönelik saldırı ve 7 Temmuz''dan bu yana 2145 kişinin ölümüne sebep olan son İsrail bombardımanı anlatılıyor. Üçüncü kitapta ise, Suriye siyasi tarihinden başlayarak, günümüzde ülkenin içinde olduğu acı, tahribat ve insanlık dramı anlatılıyor, savaşın acı bilançosu gözler önüne seriliyor. Her kitapta ''Oradaydı'' başlıklı tanıklıklarımız var.

ACININ KİTABA BÜRÜNMÜŞ HALİ
Kitaplarda sizin de yazılarınız yer alıyor. Bu tanıklıkların toplumsal algıda geri dönüşleri nasıl oluyor?

Biz haberciler normalde haberleri anlatırken duygularımıza yer vermeyiz. Bu kitaplarda gazeteciliğin yanına kendi dünyamızı da kattık. Bunlar bizim açımızdan tarihe düşülmüş notlar. Bu kitaplardaki fotoğrafları gören insanların vicdanının sızlamaması mümkün değil. Biz buna ''acının kitaba bürünmüş hali'' diyoruz. Gazze''de görevli Metin Yüksel Kaya isimli foto muhabiri arkadaşımız Şucaiyye''ye girdiğinde bana bir mesaj atmıştı. Mesajında, ''Gördüklerime dayanamıyorum. Burası Suriye''den daha beter'' yazmıştı. Şucaiyye Gazze''deki meşhur bir katliam yeri. Oradaki şahitlikleri ilk defa bu kitapta yazıldı. Kanlı olayları izlerken unutamadıkları kareleri gözyaşlarıyla çeken Erhan Sevenler, Metin Yüksel Kaya, Mustafa Hossana, Enes Ebu Muaylık ve İyad el-Baba''nın tanıklıkları bir milletin savaşla imtihanına dair çok önemli bilgiler veriyor bize. Kitabı hazırlarken çok uykumuz kaçtı.

BİR HAFIZA PROJESİ
Bu kitaplar bir seri olarak yayınlanıyor. Ajansın prestij kitapları konusunda hassasiyetinin altında yatan nedenler nelerdir?

Bu seri herhangi bir kitap serisi değil, bir hafıza projesidir. Mesela Mısır kitabımız, Rabia katliamın yaşandığı 14 Ağustos''tan bir gün önce çıktı. Bu tarihte kitabı piyasaya sürerek Mısır''da yaşanan insanlık dramını dünya kamuoyunun dikkatine sunmak istedik. Mısır, Suriye, Gazze yanarken AA oradaydı. Hassasiyetimiz bunların unutulmamasını sağlamaktır.

Bundan sonrası için yayımlamayı düşündüğünüz kitap projeleri var mı?

Toplam beş kitap olacak. Bu çalışmaları devam ettirmeyi düşünüyoruz. İlk üç kitabın ardından ''Arap Baharı'' ve ''Ukrayna'' kitaplarını da hazırlamayı düşünüyoruz.

10 yıl önce