İyi bir eş, anne, evlat ve iş kadını olmak… Birçok rolü aynı anda ve mükemmel yapma zorunluluğu hissetmek. Diğer bir deyişle süper anne olmaya çalışmak bir çok kadında psikolojik sorunlar oluşturuyor. Limitlerini fazla zorlayan ve her şeyin dört dörtlük olması için insanüstü bir çaba sarfeden bu kadınlar ruhen ciddi anlamda yoruluyor. Bugün, yani 17 Haziran günü babaların gününü kutlarken bir yandan da babaların babalık yapmasını borçlu oldukları, yeri geldiğinde babalık da yapan süper annelere bakalım istedik. Bu amaçla sokakta çocuğuyla gezmeye çıkan kadınları bulup süper anne olmayı sorduk. Bu profil, dünyanın her yerinde hemen hemen aynı olsa da, aslında bu durumun annelerin kız çocuklarına küçüklükte verdiği kodlarla ilgili olduğunu farkettik. Alman bir anne ile Kuveytli ya da Türk bir annenin 'mükemmel kadın'dan anladıklarının çok farklı olduğunu gördük sokakta. Çocuğum için kariyerimden asla vazgeçmem, dünyaya gelen bir şekilde büyüyor diyen Alman turistin açıklamaları aslında O'na çocuklukta verilen kız rolünün iyi bir resmi niteliğinde. Körfez'de ise durum farklı.. Kuveytli bir anne zengin ve dadılı bir ailede büyüdüğü için şu an çocuklarına da rol icabı ilgi gösterdiğini söylüyor ama ekliyor: "Eğer çocuğuma bakmak zorunda olsaydım hiç düşünmeden işimi bırakırdım.' Ülkemizin anneleri ise 'Ancak çocuğuma yeterli bir anne olabilirsem kendimi mükemmel kadın hissedebilirim' düşüncesinde hemfikirler... İşte kapsamlı bir araştırma olmasa da bütüne dair ipuçları taşıyan görüşler...
Ahla Kuveytli bir hanım. Annesi, babası, eşi ve 3 çocuğu ile Türkiye'yi gezmeye gelmişler. Ahla, kadınlar için hayatta herşeyin daha zor olduğunu söylüyor. Evin işini yapmak, çocuklarıyla ilgilenmek, eşinin istediklerini yapmak zorunda olduğunu dile getiriyor. Fakat bu anlattıklarının Kuveyt'te daha kolay olduğunu şu anlattıklarından anlıyoruz: 'Kuveyt'te neredeyse her evde evin hanımının iki üç tane yardımcısı olur. Onlar ev işlerini yapıyorlar. Günlük yemekleri hazırlıyorlar, temizlik yapıyorlar. Çocukların da dadıları var. Dolayısıyla bana pek bir iş kalmıyor. Hayatın ne getireceği belli olmaz. Eğer çalışmak zorunda kalırsam çalışırım.' diyor.
Zaman değişiyor. Bununla birlikte anne ve baba kavramları da farklılık gösteriyor. Sosyo-ekonomik, kültürel koşullar, ailede annenin çalışma durumu, evdeki sorumluluk paylaşımı ve rollerin değişmesiyle hafızalarımıza kazınan "otoriter baba figürü" yerini çocuklarıyla arkadaş ilişkisi kuran babalara bırakıyor.
Geçmişte çocukların kişisel bakım ve ihtiyaçları konusunda sorumluluk genellikle anneye bırakılırdı. Evin geçimini, maddi gereksinimleri karşılayan, ilişkilerde daha mesafeli, hatta otoriter konumda geleneksel babalar vardı. Artık babalar eşleriyle ev ve çocuklarının her türlü sorumluluğunu paylaşıyor, üstelik bu paylaşımı normal görüp aynı zamanda da şikâyet etmiyorlar. İngiltere'de 1,4 milyon erkek, çocukların asıl bakıcıları konumunda, okul çocuklarının yüzde 43'üne ise okuldan önce ya da sonra babaları bakıyor. ABD'de eşi çalışan babaların yüzde 32'si haftada en az bir kez çocuklarına bakıyor. Regus'un küresel arştırmasına göre bu yeni nesil babalığı mümkün kılan, giderek yayılan esnek çalışma saatleri uygulaması. Yani çalışanlara nerede ve ne zaman çalışacaklarını seçme imkânı vermek. Üstelik bu uygulama, üretkenliği de artırıyor. Regus'un küresel araştırmasına katılan babaların yüzde 58'i esnek çalışma uygulamalarının daha fazla aile dostu olduğunu bildirirken, şirketlerin yüzde 72'si de esnek çalışmanın üretkenliği artırdığını söylüyor.
Uzman Klinik Psikolog Aslı Kızıltoprak Tuna'ya göre, süper kadın olmaya giden süreç daha küçük yaşlarda başlıyor. Türk toplumunda kız çocuklarına söz dinleyen, isteneni yapan "mükemmel kız çocuğu" rolü verildiğini anlatan Tuna; " Kız çocukları iyi bir anne, iyi bir eş ve iyi bir evlat olmanın gerekliliğini başta annelerini model alarak çevrelerinden öğreniyor. Genellikle anneler "fedakar", "başkaları için yaşayan" bir eş ve anne modeli çiziyorlar ve ister istemez çocuklarını da buna özendirmiş oluyorlar." diyor.
Şebnem Hanım kendisini mükemmel hissettiren şeyin sadece çocuğuna iyi bakabilmek olduğunu ve özellikle çocukları 0-3 yaş arasında olan ve keyfi çalışan anneleri anlamadığını dile getiriyor: "Bebeğim altı aylık.İyi bir anne olabilmek kendimi mükemmel hissetmeme yetiyor. Eşimin geliri iyi düzeyde. Bu yüzden çalışma ihtiyacı duymuyorum. 0-3 yaş çocuk gelişimi için çok önemli. Çocuğunun bu yaş aralığında keyfi olarak çalışan, çocuğunu ihmal eden anneleri anlayamıyorum. Daha önceden çalışıyordum, çocuğum olunca bıraktım.'
Aynı anda hem mükemmel anne, hem çalışan anne, hem de iyi bir eş olmanın çok zor olduğunu ifade eden Çiğdem Hanım ise şunları söylüyor: "Çocuğunuzun sorumluluğunu sadece siz yükleniyorsanız bazı tercihlerde bulunmanız gerekiyor. Ben mecburen çalışıyorum. Anneannesi bakıyor. Hem iyi anne olayım hem çalışayım, malesef olmuyor. Ona iyi bakamadığım, onunla yeterince ilgilenemediğim zaman psikolojim bozuluyor. Ev işini de ben yapıyorum. Eğer maddi durumum yerinde olsa çalışmaz, çocuğumu kendim büyütürdüm."
Ayşe Hanım 43 yaşında 4 çocuk sahibi bir anne. Fotoğrafta gördüğünüz en küçük çocuğu, O da ortaokula gidiyor. Kendisi çalışmıyor, ev hanımı. Ayşe Hanım da 'Mükemmel anne nasıldır?' sorusunu yönelttiğimiz diğer annelerle hem fikir. Çocukları için en iyisini yapabildiği sürece kendini mükemmel hissettiğini söylüyor. Yapamazsa da kendisini eksik ve yetersiz görüyor. Onun da üstünde ağır bir yük olduğu belli.. Ayşe Hanım: "Ev, çocuk, yeme içme, temizlik kısacası herşeyle ilgilenmek zorundayım. Bazen erkek olsam sadece para kazanmak zorunda olsam daha mı kolay olurdu diye düşünüyorum. Evimi temizlemeden duramam. Eşimin yemeğini hiç eksik etmem. Yapamam, edemem diye birşey yok. Muhakkak günlük işlerimi akşama kadar bitiririm. Şimdiye kadar hiç çalışmadım ama küçük kızım biraz daha büyüyünce çalışacağım çünkü eşimin maaşı yetmiyor."
Mine Hanım biri 11 biri 5 yaşında iki kız annesi. Onun için ilk önce çocuklarını doğru şekilde yönlendirebilmek, geleceklerini garanti altına alabilmek çok önemli. Bunu da zaten belli bir yaşa kadar yapabildiğini dile getiriyor. Mine Hanım: "Onlara ahlak ve eğitim yönünden yeterli olamazsam kendimi mükemmel anne hissetmiyorum. Bunu görevim olarak görüyorum zaten. Çalışan bir anne değilim. Çalışan bir anne olsaydım, çocuklarım için işimi bırakırdım. Ev kadını çalışmıyor gibi gözüküyor ama üstünde çok fazla yük var. Yemek, temizlik, çocuklarla ilgilenmek, eşine yetebilmek hiç göründüğü gibi kolay değil. Çalışan kadının yükü nisbeten daha hafif."
