İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaştırma Enstitüsü Çanakkale’nin 100. Yılı dolayısıyla anlamlı bir projeye ev sahipliği yapıyor. Yaklaşık iki yıl önce başlayan ‘Barış Gelincikleri’ temalı defile projesinde, Çanakkale’de savaşan Türk, Anzak, Fransız ve İngilizlerin askerlerin üniforları usta hocaların elinde 'barış'ın simgesine dönüştü. Çanakkale'de savaşan ülkelerin üniformalarını bu defa askerler değil kadınlar giyecek ve düzenlenen defilede başış mesajı verilecek. Ayrıca savaşı anlatan özel seramik objelerle bir de sergi açılacak. 16 Mart ve 25 Nisan’da iki farklı tarihte gerçekleşecek olan etkinlik, yurt dışından gelen katılımcılarla renklenecek. Tören sonrasında yurt dışından gelen yabancı misafirlere dört ülkenin savaşta kullandığı mendillerden hediye edilecek. Defilenin daha sonra Paris, Londra, Avusturya’da düzenlenmesi planlanıyor. Hummalı bir çalışmanın sürdüğü enstitüyü ziyaret ettik ve hazırlık aşamasına tanıklık ettik. Projede yer alan isimler 'barış' için yaptıkları hazırlığı anlattı.
Nevriye Önemli (el sanatları bölümü öğretmeni): Projenin sahibiyim. 2012’de TRT Türk’te yayınlanan Memleket Anadolu programında o dönemin Çanakkale Valisi Güngör Tuna’nın röportajını dinlemiştim. Çanakkale 100. Yıl anma projesinin başlatıldığını ve her türlü projeye açık olduklarını söylüyordu. Buradan hareketle bende defile projesi düşündüm. Müdürümüz kabul etti, sunum hazırladık ve projemizi sunduk. Projeye 'Barış Gelincikleri' adını verdik. Sebebi, Çanakkale’de savaşan 16 yaşlarında genç askerlerdi. Gelincik çiçeklerinin ömrü çok kısadır. Barış teması da savaş sırasında askerlerin birbirlerine olan arkadaşlıklardından yola çıkarak oluşturduk. Savaşın arkasında güzel bir dostluk var. Amacımız öncelikle Çanakkale şehitlerini anmak için böyle bir defile projesi gerçekleştirdik. İngilizlerin, Fransız ve Anzakları içine alan büyük bir proje. Projemiz Cumhurbaşkanımız tarafından destekleniyor. Yurt dışındaki birçok ülkeden başkanlık düzeyinde davetli katılacak.
Nesrin değirmenci (Nakış bölümü hocası): Projenin nakış ve süsleme aşamasında katkıda bulunduk.Üzerinde bazı değişiklikler yapılsa da birebir çalıştık. Cumhurbaşkanımıza takdim edilecek sancaklar da nakış tekniği ile bizim atölyemizde çıkıyor. Hem makine hem de el nakışı yapıyoruz. Sancakların yanı sıra Çanakkale’de askerlerin üzerinde bulunan 8 mendilin 4’ünü seçerek tekrar yaptık. Bu mendiller yurt dışından gelen misafirlere hediye edilecek. Projenin diğer güzel tarafı ekip ruhuyla ve kadınların elinden çıkıyor olması. Her atölyenin bir emeği ve katkısı var. Beyin fırtınası yapma şansınız oluyor.
Neriman Karşanbaş (Resim öğretmeni): Projeyi hayata geçirmek için nakış, giyim, el sanatları, hoca arkadaşlarımızdan bir ekip oluşturduk. Kıyafetlerin tasarım aşamasındaki çizimleri bana ait. Arkadaşlarımızın ortak görüşleri doğrultusunda dört ülkenin asker kıyafetlerinden yola çıkarak hazırladık. İlk aşamada Türk, Anzak, İngiliz, Fransız asker kıyafetleri pelerinleriyle beraber orijinal birer tane subayı çalışıldı. Pelerinlerin arkasına her ülkenin kendi amblemi nakış olarak Maraş işi tekniği ile işlendi. 4’er tane de orijinal piyade tasarlandı. Final kıyafetleri de pelerinler, uzun abiye kıyafetlerden oluşuyor. Çizmeler orijinaline sadık kalarak özel olarak yapıldı. Savaş sonrası cephede bulunan objelerden faydalanıldı. Mesela bir barut sandığını çantaya uyarladık. Toplam 32 ürün var. Finalde çıkacak Türk kıyafetini özel olarak tasarladık. Türk kıyafetinin hikâyesi şöyle; Türk subayı Muzaffer subay cepheye cephane almak için gerekli para çıkmayınca bir gecede 50 lirayı taklit ederek yüzlük bir banknot hazırlıyor. Yahudi tüccarla alacakaranlıkta buluşarak parayı takdim ediyor. Savaş sonrasında padişah tarafından para ödeniyor. Sahte ile gerçeği arasındaki fark ise, orijinal paranın üzerinde “Bunun karşılığı darphanede altın olarak verilecektir” sahte parada “Bunun bedeli Çanakkale’de kanla ödenecektir” diye yazıyor. O para şuan müzede duruyor. Ben onu sadeleştirerek final kıyafetini ipek boyama tekniği ile boyuyorum.
Yusuf Gürlek( Enstitünün Müdürü): Barış Gelincikleri projesini yapmaktaki amacımız barış ruhunu yaşatmak. Bu sebeple bu koleksiyonu ülkemizin her ilinde göstermek istiyoruz. Tüm il belediye başkanlarımızın ve sivil toplum kuruluşlarının hizmetine sunacağımızı bildirerek bizimle iletişime geçebileceklerini ifade ediyorum. Yaklaşık bir buçuk yıl öncesinden böyle bir projeye başladık. Defilemizi Çanakkale’de kutlamaların yapıldığı sahnede gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Projenin hayata geçmesi ve savaşa katılan tüm ülkelerde bu koleksiyonun gösterime girmesi için gerekli girişimlerde bulunan ve her türlü desteği veren İstanbul İl Milli Eğitim Müdürümüz Muammer Yıldız ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdür Yardımcımız Şerafettin Turan'a teşekkür ediyoruz.
Melek Özyurt(Seramik öğretmeni): Projemizin adı Barış Gelincikleri ve buna uygun şekilde gelincik panoları ve motifleri yaptık. Savaşı seramikle anlatmaya çalıştık. Seramik eserler yaklaşık 40 parçadan oluşuyor. Asker figürleri, savaş topu, su kapları, çantalar, dürbün, çarıklar, barışı simgelemek adına da üç boyutlu güvercinler yaptık. O dönemi çalışmak için fotoğraflardan ve o dönemi anlatan dergilerden faydalandık. Gelincikleri tercih etmemizin sebebi ise, Çanakkale’de hayatını kaybeden şehitlerimizin kanlarıyla toprağımızın sulandığını ondan dolayı açan her bir gelinciğin askerlerimizden biri olduğuna inanılmaktaymış. Bu yüzden projemizin adı ‘Barış Gelincikleri’ oldu. Hoca arkadaşlarımızın titizlikle yaptığı çalışmalarda güzel bir seramik sergisi ortaya çıkardık.
Leyla Kuşçu(Giyim Atölyesi Şefi): Asker kıyafetlerini orijinale yakın yapmaya çalıştık. Kadın ceketinin üzerinde o dönemde kullanılan armalar yerleştirildi. Çanakkale savaşında askerlerin kullandığı üniforma renkleri, Türkler için koyu kreme, Anzaklar kahverengi, Fransızlar mavi, İngilizler için yeşil tonlar kullanıldı. Savaşta kullanılan şapkalar ülkelerin en belirgin özelliklerini oluşturuyor. Şapkaların orijinale yakın olması için epey emek sarf edildi. Dikim aşamasında birçok zorlukla karşılaşıldı. Ama büyük ve zevkli bir çalışmaydı. Birçok kıyafeti okulumuzdaki tezgâhlarda kumaş dokunarak yapıldı. Keçeyi vurgulamaya çalıştık o da atölyede hazırlandı. Amacımız Çanakkale’ye yakışır bir şey yapmak oldu. Acıları ortaya dökmek değil, bu ruhu kaybetmemek için uğraşıyoruz. Ekim ayı gibi başladık şuanda son rötuşlarını yapıyoruz.
