|

Fatih sadece İstanbul'u değil 14 devleti fethetti

Bu sene İstanbul'un fetih yıldönümü olan 29 Mayıs, tıpkı Fetih günündeki gibi Salı gününe denk geldi. Aynı gün Fâtih Câmii'nin de açılışı yapılacak. Bu îtibarla Osmanlı'nın bu en büyük hâkânını yeniden yâd edelim istedik. Fakat 30 yıla sığdırdığı dünyâ çapındaki zaferleriyle... Zîrâ, çağ açıp, çağ kapatan, 2 imparatorluk, 14 devlet ve 200 küsur şehir fetheden kaç hükümdar vardır dünyâ târihinde?

Mahmut Sami Şimşek
00:00 - 27/05/2012 Pazar
Güncelleme: 21:22 - 26/05/2012 Cumartesi
Yeni Şafak
Fatih sadece İstanbul'u değil 14 devleti fethetti
Fatih sadece İstanbul'u değil 14 devleti fethetti

Fâtih Sultan Mehmet denildiğinde hemen herkesin aklına İstanbul'un fethi geliyor. Bu gâyet normal. Zîrâ bin yıllık köhne Bizans'ın târih sahnesinden silinmesi, ortaçağın kapanıp yeniçağın başlaması, Müslüman Türk devletinin, dünyanın en güçlü devletleri arasında yerini alması, hep İstanbul'un fethiyle olmuştu. İstanbul'un fethiyle Fâtih unvânını almıştı Sultan Mehmet. Ve Osmanlı sultanları arasında bu unvânı kullanan ikinci bir pâdişah da yoktur.

Pekâlâ 30 yıllık saltanâtı boyunca Fâtih'in tek zaferi İstanbul'un fethi midir? Elbette ki hayır. Öyle olsa bile bu Fâtih Sultan Mehmet'in dehâ sâhibi büyük bir sultan olmasına yeter sebepti. Fakat 30 yıl boyunca birçok zaferler kazanan, Devlet-i Aliye-i Osmâniye'nin sınırlarını her yönde genişleten Sultan Fâtih Mehmet Han, 2 imparatorluk, 14 devlet ve 200 şehir fethetmişti. Hristiyan dünyâsının Osmanlı Türklerine karşı birleşmesini önlemeye çalışarak, Anadolu'daki Türk birliğini kurmak için gayret gösterdi. Muzaffer bir kumandan ve ileri görüşlü dâhî bir sultandı o.

ZAFERLERİ VE ESERLERİ

5 Şubat 1451'de Sultan 2. Murat'ın vefâtı üzerine dördüncü oğlu olan Fatih Sultan Mehmet, Edirne'de, Sultan 2. Mehmet unvânıyla 2. Kez tahta oturdu. 19 yaşındaydı. İlk kez tahta çıktığında ise henüz 12 sindeydi. Karamanoğlu İbrâhim Bey'in Osmanlı Devleti'ne saldırması üzerine Karaman seferine çıkan Sultan 2. Mehmet'in ilk hedefinde İstanbul'un fethi vardı. Başka şeylerle vakit kaybetmek istemiyordu. Bu yüzden, mağlûp olup barış isteyen Karamanoğlu İbrâhim Bey'in bu teklifini tereddütsüz kabul etti.

1452'de Bizans'a Karadeniz'den gelebilecek yardımları engellemek için Büyük dedesi Yıldırım Bayezid Hân'ın Anadolu sâhillerinde yaptırdığı Güzelce Hisar'ın (Anadolu Hisarı) karşısına, Boğazkesen Hisarı'nı (Rumeli Hisarı) inşâ ettirdi. Akdeniz'den gelebilecek yardımları engellemek için de Çanakkale Boğazı'na "Deniz Kilidi" anlamına gelen Kilitbahir Kalesi'ni yaptırdı. 4 ay gibi kısa bir zamanda yapılan Rumelihisarı'nın planında kûfî hatla "Muhammed" kelimesi yazar. Mevlid gecesinde yapımına başlanan hisar, Regâib kandilinde tamamlandı. Tam 132 günde. 132 rakamı da ebced hesâbıyla "Muhammed" kelimesinin karşılığıdır. Rumelihisarı'nın yapımına engel olamayan Bizans İmparatoru, Osmanlı Devleti'ne savaş îlân etti ve sur kapılarını ördürerek kapattı.

İSTANBUL'UN ÖNCE ADALARI FETHEDİLDİ

1453'te Baltaoğlu Süleyman Paşa tarafından Marmara Denizi'ndeki İstanbul adaları fethedildi. 5 Nisan'da başlayan İstanbul kuşatması 29 Mayıs Salı sabahı fetihle netîcelendi. 1 Hazîran'da Ayasofya, câmiye çevrildi. Mora despotluğu, Sırp krallığı, Trabzon Rum imparatorluğu ve Ragusa Cumhûriyeti, ayrıca Sakız ve Limni adalarındaki Cenevizliler, vergilerle Osmanlı Devleti'ne bağlandı. Fatih 1454 yılında Beyazıt Meydanı'nda Theodos Meydanı harâbeleri üzerine "Saray-ı Atîk" (Eski Saray) ismindeki ilk sarayını yaptırdı. Bu saray, şimdiki İstanbul Üniversitesi'nin bulunduğu yerdeydi. Osmanlı Türklerine karşı Macar ve Ulahlarla işbirliği kuran Sırbistan üzerine 20.000 kişilik bir ordu ile sefer düzenleyen Fâtih, Sivricehisar'ı fethetti. Bundan sonra hayatı savaş meydanlarında geçti. Sıralayacak olursak:

1455
  • Evrenosoğlu İsa Bey komutasındaki Osmanlı Türk ordusu, İtalyanlarla işbirliği yapan Arnavutluk hükümdârı İskender Bey'i mağlûp ederek Arnavutluk'taki Berat kentini aldı.
  • 2. Sırbistan seferi sonrası Sırp Kralı Yorgi Brankoviç, Macar kralına sığınarak barış istedi. Sırbistan'ın Osmanlıya ödediği bağlılık vergisi, 12 bin dukadan 30 bin dukaya çıkarıldı.
  • 1456
  • 3. Sırbistan seferine çıktı ve akabinde Belgrat'ı muhâsara etti.
  • Taşoz, Limni, Semâdirek Adaları ile Cenevizlilere âit olan Enez'i fethetti. Yine Cenevizlilerin olan Sakız Adası ile Boğdan Voyvodalığı Osmanlıya bağlandı.
  • 1458
  • Mora üzerine sefer düzenleyerek Mora yarımadasını fethetti. Atina'yı da fetheden Fâtih, Sırbistan'da çıkan karışıklıklar üzerine, bu ülkeye 4. Kez sefer düzenledi. Semendire kuşatıldıysa da alınamadı.
  • Yedikulehisarı'nın inşâsı tamamlandı.
  • 1459
  • Tuna Nehri kıyısındaki Semendire'yi zaptederek Sırbistan'ı fethetti.
  • Eyüp Sultan Câmii inşâsı tamamlandı.
  • 1461
  • Cenevizlilerin hâkimiyetindeki Amasra fethedildi.
  • Sinop ve çevresine hâkim olan İsfendiyaroğulları Beyliği, Osmanlı topraklarına katıldı.
  • Trabzon Rum İmparatorluğu'na son verildi.
  • 1462
  • Midilli Adası fethedildi.
  • Candaroğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı.
  • Kazıklı Voyvoda nâmıyla meşhûr zalim Eflak Voyvodası 3. Vlad'ın Bulgaristan'ı yağmalaması, Yunus ve Hamza Beyleri şehit etmesi sebebiyle savaş başlatıldı. Eflak, Osmanlıya bağlandı. 3. Vlad ise kaçtı.
  • 1463
  • Bosna fethedildi.
  • Osmanlı Devleti'ne karşı Venedik, Macar ve Arnavut ittifakı kurulması üzerine, Venedikle 16 yıl sürecek olan savaşlar başladı.
  • Fâtih Câmii ve külliyesinin temeli atıldı.
  • Hersek, Osmanlıya bağlandı. Bosna ve Hersek halkı, bir süre sonra İslâmiyeti kabûl ederek Müslüman oldular.
  • 1464
  • Macar istilâsına karşı ikinci Bosna seferi düzenlendi. Ve Hersek fethedilerek Osmanlı Devleti'nin bir eyâleti oldu.
  • 1466- 1467
  • Karamanoğulları'nı ve Arnavutluk'u ele geçirdi. Taşoz Adası ve Enez'e saldıran Venediklilerle savaş yapıldı.
  • 1468
  • Topkapı Sarayı inşâ edilmeye başlandı.
  • Fâtih'in 9 yaşındaki oğlu Şehzâde Cem, Kastamonu vâlisi oldu.
  • 1469
  • Karamanoğulları'nın İçel'deki kuvvetlerine karşı sefere çıkan Rûmî Mehmet Paşa, Ermenek, Aksaray ve İçel'in Osmanlı topraklarına katılmasını sağladı.
  • 1470
  • Mahmut Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile Venedik donanması arasında yapılan deniz savaşında Venedik mağlûp oldu. 17 gün boyunca kuşatılmış olan Eğriboz Adası Osmanlıların oldu.
  • Sadrazam İshak Paşa, Karamanoğulları üzerine sefere çıkarak Niğde, Üçhisar ve Ortahisar'ı ele geçirdi.
  • 1471
  • Fâtih Câmii ve külliyesinin açılışı yapıldı.
  • Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Türk ordusu Alâiye (Alanya) yı fethedip Osmanlı topraklarına kattı.
  • 1472
  • Silifke fethedildi.
  • Çinili Köşk'ün inşâsı tamamlandı.
  • Murat Paşa'nın yaptırdığı Aksaray'daki Murat Paşa Câmii tamamlandı.
  • 1473
  • Venediklile ittifak kuran Akkoyunlularla, Osmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlanan Otlukbeli Savaşı yapıldı.
  • 1475- 1476
  • Gedik Ahmet Paşa Kırım'ı fethetti ve Kırım Hanlığına Mengli Giray Han getirildi.
  • Hadım Süleyman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Boğdan üzerine düzenlediği seferde başarısız oldu. Fatih, tekrar bir sefer yaparak Boğdan'ı fethetti.
  • 1478
  • Darphânede ilk altun para basıldı.
  • Akçahisar (Kroya) Kalesi 13 aylık bir kuşatmayla fethedildi.
  • 1479
  • Fâtih'in isteğiyle İtalyan ressam Gentile Bellini İstanbul'a geldi ve Fâtih'in portresini yaptı.
  • 16 yıldır devâm eden Osmanlı-Venedik savaşı İstanbul anlaşmasıyla son buldu. Venedikliler, İşkodra ve Limar Adası'nı Türklere bıraktılar ve savaş tazmînâtı ödemeyi kabûl ettiler. Osmanlı Devleti de Venedik'e Trabzon ve Kefe'de ticâret yapma, İstanbul'da balyos (elçi) bulundurma hakkı tanıdı.
  • Yunanistan'ın batı sâhilindeki Levkas (Aya Mavri), Kefalonya ve Zenta Adaları, Gedik Ahmet Paşa'nın donanması tarafından zaptedildi.
  • 1480
  • Rodos Adası kuşatıldı ama alınamadı.
  • Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Türk ordusu İtalya üzerine sefer düzenledi. Otranto fethedildi.
  • 1481
  • 3 Mayıs 1481'de saltanâtının 30. Yılında 52 yaşında iken Maltepe yakınlarındaki Hünkâr Çayırı'nda zehirlenerek vefât etti. Osmanlı'nın bu dâhî hükümdârının türbesi, Fâtih Câmii avlusundadır.


  • 12 yıl önce