|

Prensesin ''düşünceler''i müzayedede

Osmanlı Güzel Sanatlar Mektebi''nin ilk kadın öğrencilerinden olan Prenses Fahrünnisa Zeyd''in tabloları önümüzdeki hafta İstanbul''da satışa çıkıyor. Satışa çıkan eserler fırtınalı bir hayat süren Fahrünnisa Zeyd''in dünyasından birer parça gibi.

Yusuf Genç
00:00 - 9/11/2014 Pazar
Güncelleme: 21:03 - 8/11/2014 Cumartesi
Yeni Şafak
Prensesin ''düşünceler''i müzayedede
Prensesin ''düşünceler''i müzayedede

Sıra dışı bir hayat yaşayan Osmanlı Güzel Sanatlar Mektebi''nin ilk kadın öğrencilerinden, çağdaş Türk resminin önemli isimlerinden Prenses Fahrünnisa Zeyd''in eserleri 16 Kasım''da İstanbul''da satışa çıkıyor.

Gözlerini 1901 İstanbul''unda, II. Abdülhamid''in sadrazamlarından Cevat Paşa''nın yeğeni olarak dünyaya açan, ilk evliliğini İzzet Melih Devrim''le ikincisini ise Ürdün kralı I. Faysal''ın kardeşi Emir Zeid''le yapan sıra dışı hayata sahip bir ressam Fahrünnisa Zeyd.

14 yaşında başladığı resim yolculuğuna, bütün ilk gençliğinin şahitlik edeceği İstanbul''un işgal yıllarında Sanay-i Nefise Mektebi''nin ilk kadın öğrencilerinden biri olarak sürdürmüştü. Sanatla iç içe, sıra dışı bir hayat yaşadı. Soyut resimdeki başarısı ile ''Gökkuşağının Kızı'' diye de anılan Zeyd, bugün adı anılmadan Türk sanat tarihinin yazılamayacağı bir sanatçı haline geldi.

PAŞA BABASININ RESSAM KIZI

Büyükbabası Miralay Mustafa Asım Bey''den itibaren ''Kabaağaçlı'' diye anılacak olan asker kökenli bir aileden geliyordu. Babası Mehmet Şakir Paşa ise yıllar sonra oğlunun tabancasından çıkan kurşunla hayata veda edecekti. Babasının ölümü, erkek kardeşinin hapse düşmesi, ailenin iki damadından birinin cephede, diğerinin İttihat Terakki''cilerle birlikte Malta''da sürgünde olması, hem Fahrünnisa Hanım için hem de bütün ailesi için en doğru seçeneğin evlilik olduğunu gösteriyordu. Öyle de oldu. İlk eşi Fecr-i Ati''cilerden İzzet Melih''le evliliğinden biri ressam diğeri tiyatro sanatçısı iki çocuğu oldu: Nejat ve Şirin.

PRENSES ZEYD

Ürdün''ün Ankara büyükelçisi ve Irak Kralı Faysal''ın küçük kardeşi olan Prens Zeyd''le tanışmasından sonra İzzet Melih''le 14 yıl süren evliliğini sonlandırıp 1934 yılında Prens Zeyd ile evlenen ve ''prenses'' sıfatını alan Fahrünnisa Zeyd, eşinin görevi dolayısıyla bulunduğu Berlin, Londra ve Paris gibi şehirlerde sanat çevrelerine girmiş, ünlü resim atölyelerinde çalışmıştı. Prens Zeyd''in görevi dolayısıyla Zeyd ailesinin Irak''ta bulunduğu sırada Bağdat''ta meydana gelen ihtilal, Kral ve başbakanın ölümüyle sonuçlanmıştı. Kurulan yeni hükümetin Prens Zeyd''in görevine son vermesiyle Zeyd''lerin Paris günleri de başladı. Prenses Zeyd, eşinin ölümü üzerine ''bir daha asla resim yapmayacağım'' diyerek dayanamadığı yalnızlığı Ürdün''de görev yapmakta olan oğlunun yanına taşınarak atlatmaya çalıştı. Son nefesini vereceği 1991 yılına kadar orada kalan Prenses Zeyd''in mezarı Amman''da Kraliyet Sarayı''dadır.

EŞİNİN ÖLÜMÜNDEN SONRA İLK TABLO

Fahrünnisa Zeyd, eşinin ölümünden sonra Amman''a yerleşip ''bir daha asla resim yapmayacağım'' demesine rağmen, derin acısını da yine ancak resimle ifade edeceğinden ''Sonsuz Düşünceler'' adını verdiği bir tabloya imza atar. İşte o tablonun da yer aldığı Fahrünnisa Zeyd eserleri 16 Kasım''da Beyaz Müzayede''de satışa çıkıyor.

Gökkuşağının Kızı''ndan Sonsuz düşünceler

16 Kasım''da Fahrünnisa Zeyd''in müzayedede satışa çıkacak eserleri şunlar: Sanatçının eşi Prens Zeyd''in ölümünden sonra Amman''a yerleşerek bir daha asla resim yapmamaya karar verdiği dönemden sonra, o dönemki öğrencilerinden birini resmettiği ve Kral Hüseyin dahil bir çok seyircide hayranlık uyandıran ilk eseri ''Endless Thoughts'', en önemli eserlerinden biri olarak biliniyor. Zeyd, eşinin ölümünden duyduğu acı nedeniyle uzun bir aradan sonra yaptığı bu ilk resme ''Sonsuz Düşünceler / Endless Thoughts'' ismini vermiş. ''Endless Thoughts'' 350 bin ila 500 bin TL tahmini fiyat aralığı ile satışa sunulacak. Resme geri döndükten sonra, 1980''li yılların başında yine o dönemki bir diğer öğrencisinin kızı Zeinab''ın on beş yıl sonraki halini resmettiği ''Zeinab'' isimli tablo gibi çok özel eserler bu müzayedede sanatseverler ile buluşuyor.

Ziyarete açık

Zorlu Performans Sanatları Merkezi''nde düzenlenecek müzayedede ayrıca çağdaş Türk resminin pek çok önemli ismine ait tablo da satışa sunulacak. Burhan Doğançay''ın yanı sıra Türk resminin ilk kuşak çağdaşları olarak bilinen Nejat Melih Devrim, Mübin Orhon, Selim Turan, Abidin Dino ve Hakkı Anlı''nın başyapıt niteliğinde görkemli yapıtları da sanatseverler ile buluşacak. Toplamda 139 sanatçıdan 253 eserin görülebileceği müzayedede satışa sunulacak eserler, 12-15 Kasım tarihleri arasında sanatseverlerin de ziyaretine açık olacak.

9 yıl önce