Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmunoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Fikri Avcı, aşıların yetersizliğinin konuşulduğu bir süreçte Harvard ve Rockefeller üniversiteleri araştırmacılarından oluşan 4 kişilik ekibinin, son 5 yıldır aşılar üzerinde araştırma yaptığını söyledi.
Ekip olarak çalışmalarında ilk olarak bu aşı çeşidinin bağışıklık sistemini nasıl tetiklediğini araştırdıklarını belirten Avcı, çalışma hakkında şu bilgiyi verdi: 'Araştırma grubumuz, 'T' hücresi adı verilen bağışıklık sistemi hücrelerinin, aşının içeriğinde bulunan karbonhidratlar tarafından aktif hale getirildiğini keşfetti. Bu gözlem, ders kitaplarına kadar geçmiş olan 'T' hücrelerinin sadece proteinleri tanıdığı varsayımının revize edilmesi gerekliliğini ortaya çıkardı. Bu bulgulardan yola çıkarak 'T' hücrelerine karbonhidrat sunumunu artıracak aşı prototipi tasarlandı. Bu yeni nesil aşının, kullanımda olan aşılardan çok daha aktif olduğunu kobaylar üzerinde ortaya çıkardık.'
Yeni nesil aşının en önemli özelliğinin bağışıklık sistemi tarafından çok etkili ve verimli bir şekilde algılanması ve buna mukabil hastalık etkenine karşı uzun ömürlü ve kuvvetli bir bağışıklık geliştirilmesi olduğunu ifade eden Avcı, 'Özellikle yaşlılar ve bebekler gibi bağışıklık sistemi gelişmemiş ya da zayıflamış insan gruplarında zatürree, menenjit, tifo gibi birçok bulaşıcı hastalığa karşı korunmamızda önemli rol alacak. Örneğin, araştırmaya konu olan model aşı, yeni doğan çocuklarda ölümcül etkilere sahip olan 'B' grubu 'streptokok' adlı bakteriye karşı etkili olan yeni nesil glukokonjugat aşıdır” dedi. Avcı, geçen yıl aralık ayında tamamlanan ve aynı dönemde dünyanın en prestijli tıp araştırmaları dergisi olan Nature Tıp Dergisi'nde yayımlanan çalışmanın patentine, dünyanın en önemli aşı ve ilaç firmaların ilgili gösterdiğini belirtti.
Asıl hedeflerinin aşıların bağışıklık sistemini nasıl çalıştırdığını görmek olduğunu ifade eden Dr. Fikri Avcı, şunları anlattı: 'Bu çalışma mekanizmasını bilince daha etkili aşılar geliştirebilirsiniz. Bizim yaptığımız da daha etkili aşılar geliştirebileceğimizi 'B' grubu 'streptokok' örneğinde göstermek oldu. Bu aşamada yeni nesil aşı yelpazesini diğer hastalık etkeni bakterilere genişletmek için çalışıyoruz. Bu vesile ile halk arasında yaygın olan bir yanlış algılamayı da düzeltmek isterim. Aşılar hastalık etkeni mikroplara karşı geliştirilir, spesifik bir hastalığa karşı değil.”
