Hormonların artışı ile birlikte yoğun olarak alında, burunda, yanaklarda ve çenede bulunan yağ bezleri aşırı çalışmaya başlar ve deri yağlı, parlak bir görünüm alır. Saç ve saçlı deri de etkilenerek saçlar çok sık yağlanmaya başlar. Bu etkiler erkeklerde daha da şiddetli gözlenir.
Yıllarca sürecek bu dönemde sağlıklı, güzel bir cilde sahip olmak özgüven ve olumlu kişisel algıya önemli katkı sağlar.
Akne, ergenlik döneminin en önemli sorundur. Deri belirtileri arasında kırmızı kabarıklıklar, siyah noktalar, içi iltihaplı kabarıklıklar ve kistler bulunur. Genç erişkinlerin ve ergenlik dönemindeki bireylerin en azından %85''ini etkiler. Deri lezyonları hassas ve ağrılı olabilir. Akne hastanın psikolojik durumu çok olumsuz etkileyebilir ve en çok yüz, daha nadiren sırt ve göğüs bölgesinde ortaya çıkar.
Doğru bakım, doğru beslenmeden geçer=akne diyeti
Deri bakımı ve tedaviye ek olarak doğru beslenmenin 12 haftada sivilce sorununu %50 azaltır. Anti-akne diyetinde protein ve düşük glisemik endeksli gıdalara yer verilmiştir. Diyet sonrasında insülin düzeyi azalmış, hormonal dengesizliğin kontrol altına alınmıştır. Rafine ve işlem görmüş gıdaların yerine et, tavuk, balık, yumurta gibi proteinler tercih edilmelidir. Böylece çinko, B12 ve omega 3'den zengin gıdalar tüketilmiş olacaktır. Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih edilmeli, öğünlere mutlaka bakliyat eklenmelidir.
Günde en az 2.5 bardak sebze tüketilmelidir. Brokoli iyi bir seçenektir. Salatalara avakado eklenebilir. Kolalı içecekler yerine bol su içilmeli, fast food'dan uzak durulmalıdır.
Dışarda yemek yendiğinde ise soslardan ve kızarmış gıdalardan uzak durulmalı, pasta vb yerine meyve veya meyveden hazırlanmış, bal gibi doğal tatlandırıcı içeren tatlılar tercih edilmelidir.
Derinin kirli olması akne nedenidir: Deride akneyi tetikleyen ve gözenekleri tıkayan kir değil yağ ve hücre artıklarıdır. Deri temiz tutulmalıdır ancak çok sık ve sert yıkamak tahriş sonucu akneyi alevlendirebilir.
Sadece yağlı cildi olanlarda akne görülür: Akne lezyonları derinin üstünde değil altında oluşmaya başlar. Deri yüzeyindeki yağ tahriş edici ajan olarak kabul edilebilir. Hafif günlük temizlik bu durumu düzeltmeye yetecektir.
Akne kozmetik bir problemdir ve kendiliğinden geçer: Akne bir deri hastalığıdır, değişik klinik görünümleri vardır, mutlaka tedavi edilmelidir ve bir doktora başvurulmalıdır. Kozmetikler ile akne tedavisi yapılamaz, sadece yardımcı olarak kullanılabilirler. Kozmetik seçimi de hekim önerisi ile yapılmalıdır. Akne uzun sürelidir, dolayısıyla uzun süre tedavi gerektirir. Akne tedavi edilmezse iz kalabilir. Kişinin evde yüzüyle oynaması, sıkması, kaşıması, iz kalma riskini artırır. Akne bir deri hastalığıdır. Tedavisi deri hastalıkları uzmanı hekimin alanına girer. İlaç tedavisi kişiye göre değişir. Bu nedenle arkadaştan, komşudan ilaç tavsiyesi almak yanlıştır. Tedavide kullanılan ilaçlar çok çeşitlidir. İlaç seçimini hekim, hastanın yaşına, cinsiyetine, sivilcelerin şiddetine, yaygınlığına göre yapar. Her ilaç her hastada uygun olmayabilir. Belirli aralıklarla ilaçların değiştirilerek kullanılması, tüm ilaçlarda belli aralıklarda kontroller gereklidir.
Siyah noktaları asla sıkmayın!
Cilt bakımında hassas davranmalı, aşırı sürtmeden kaçınılmalıdır. Hafif, deriyi soymayan temizleyiciler ile yüz günde iki kez yıkanmalıdır. İlaçlar sadece sivilce üzerine değil tüm yüze uygulanmalıdır. Kullanılan bakım kremleri yağsız siyah nokta oluşturmayacak nitelikte olmalıdır. Terleme akneyi tetikleyebileceğinden spor sonrası yüz hemen yıkanmalıdır. Siyah nokta yoğun ise asla cilt bakımı sırasında sıkılmamalı, haftada bir kez uygun bir peeling ile tedavi edilmelidir. Siyah noktaları sıkmak enfeksiyona ve iz kalmasına yol açacaktır.
Ergenlik döneminde saç da yağlı olacağından her gün yıkanabilir ancak çok sıcak su kullanılmamalı, günlük kullanıma uygun şampuanlar, örneğin bebek şampuanları tercih edilmelidir. Sonrasında düzleştirici gibi zarar veren uygulamalar yapılmamalıdır. Kalın ve yağlı kozmetiklerden uzak durulmalıdır. Makyaj yapılırsa mutlaka gece temizlenmelidir. Deodorant kullanılmalı ancak pudrasız olanlar seçilmelidir.
Yine bu yaşlarda hızlı boy uzaması, kilo alıp verme gibi durumlar deride çatlaklara yol açabilir. Özellikle kalça, bel, göğüs en sık etkilenir. Çatlaklar oluşmaya başlamadan deri esnekliğini ve nemini arttıracak kremler, jeller bu bölgelere günde bir kez masaj yapılarak sürülmelidir.
Ergenlik çocuklarımız için zor bir dönemdir. Hem bedensel değişiklikler hem ders yükü zaman zaman yaşamla başa çıkmalarını zorlaştırmaktadır. Sağlıklı bir cilde sahip olmak, bunun için de spor yapmak, doğru beslenmek öz güvenlerini kazanmak konusunda önemli ölçüde yardımcı olacaktır.
