|

Panik atağın temelinde kendini garantisiz hissetme yatıyor

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sedat Özkan, panik atağın temelinde kendini güvende hissetmeme ve kontrol kaybı endişesi olduğunu belirtiyor

00:00 - 16/11/2011 Çarşamba
Güncelleme: 22:39 - 15/11/2011 Salı
Yeni Şafak
Panik atağın temelinde kendini garantisiz hissetme
Panik atağın temelinde kendini garantisiz hissetme

Prof. Dr. Sedat Özkan, panik atak hastaları için “Korkan insan bedeniyle ve içgüdüleriyle tepki verir, ya kaçar ya da korktuğu nesneyle, durumla savaşır ya da donakalır” diyor. İşte uzman doktorun panik atak için söyledikleri:

Panik atak yaşayan hastalar neler hissediyor?

Panik atakları için tedavi arayışında olanlar genelde korkularını çok yoğun olarak tanımlarlar; öleceğimi hissettim, kontrolümü kaybettim, kalp krizi ya da felç geçirdiğimi düşündüm… Tüm bu belirtiler kişide endişe, dehşet, tedirginlik, gerginlik, sinirlilik ve çaresizlik gibi duyguların yaşanmasına neden olur.

Ne zaman hastalıktan endişe duymalı?

Kaygı, her insan tarafından yaşanan bir duygu. Yaşamın sürdürülmesi, değişimlere uyum sağlamakta kaygı, önemli rol oynar. Bir yerde sağlıklı olan bu duygu eğer kişinin yaşamını, ilişkilerini ve işlevselliğini olumsuz yönde etkiliyorsa bu durum panik atağı işaret ediyor olabilir.

Neler bu hastalığa neden oluyor?

Panik atağın temelinde kendini güvende hissetmeme yatar. Günümüz insanı yeni durumlara uyum sağlamada zorlanıyor. Biyolojik varlığımız binlerce yıldır aynı olmasına karşın günümüz insanı çok sayıda yeni uyaranla muhatap. Son yıllarda yaşanan depremlerden ekonomik krize, ikiz kulelerin bombalanmasından nükleer savaş riskine, bulaşıcı hastalık riskinden domuz gribine kadar uzanan olaylar bireyin ruhsal ve bedensel sağlığını bozuyor. Dış dünyadan gelen bir tehlikeye karşı ilk gelen tepki korkudur. Korkan insan bedeniyle ve içgüdüleriyle tepki verir, ya kaçar ya da korktuğu nesneyle, durumla savaşır ya da donakalır. Kaçamayınca ya da tehdit kaynağını yok edemeyince ciddi zorlanma yaşar.

Ekonomik durumu iyi olan kişilerde daha mı sık görülüyor?

Hayatta kaybedecek şeylerin artmasıyla birlikte panik bozukluğun da görülme riskinin artacağını düşünüyorum. Kırsal kesim de modern dünyanın tehdidi altında, bu nedenle salgın hastalıklar, ekonomik kriz gibi tüm dünyayı etkileyen her faktör aynı zamanda kırsal kesimi de tehdit ediyor. Bazı meslek gruplarında da rekabetçi ortamın yanı sıra paylaşım ve hoşgörü azaldıkça panik atağa daha sık karşılaşıyoruz.

Eşler arasındaki ilişkiyi nasıl etkiliyor?

Panik atak kadınlarda daha sık görülüyor. Panik atak hasta kadın ise bu durum erkekte koruyuculuk duygusunu teşvik edebilir. Panik atak kronikleşirse, yıllara yayılırsa kadında tükenmişlik, erkekte ise yılgınlık gelişebilir. Panik atak bozukluğu olan erkek ise işler genel olarak zorlaşıyor. Erkeğin yardım-bakım isteyen rolünde olması ilişkiyi zorluyor. Geleneksel yapıda olanlarda bu zorlamayı daha net görüyoruz. Erkek hastalarda alkol, agresif patlamalar gibi yan yol olarak isimlendirdiğimiz farklı yollara sapma ortaya çıkıyor.


Hamilelik bu hastalığı olumlu etkileyebilir

Panik atak ev kadınları için bahane, kaçış mı?

Ev kadınları panik atağı bilinçli olarak bahane olarak ileri sürmüyor. Kimi zaman ilgi görme destek alma ihtiyacıyla gündeme getirebilirler. İş hayatında sosyal ilişkilerde ya da ailede bazı görevlerden uzaklaşma isteği ile de hastalar günlük panik bozukluğu olduğunu sıkça gündeme getirebilirler.

Panik atakla hormonlar arasında ilişki var mı?

Hormonlarla beyin kimyası ve psikolojisi arasında çift yönlü bir ilişki vardır. Hormonal değişiklik ya da bozukluklar düzenleyici mekanizma olarak beyni dolayısıyla da insanın psikolojisini etkiler. Ruhsal gerginlik ve çatışmalar da beyin kimyasını değiştirerek hormon ve iç salgı bezlerini etkiler. Kadınlarda ortaya çıkan psikiyatrik bozukluların birçoğu adet görme ile ilişkilidir. Kadınlarda ruhsal hastalıklar ya bu dönemde ilk başlar ya da yüzeye çıkar. Panik atakta hamilelik ile birlikte azalma olabilir. Hamileliğin getirdiği hormonal değişiklik, psikolojik mutluluk hali hastalar üzerinde olumlu yönde etkileyebiliyor. Bazı alt tiplerinde ise özellikle riskli gebelik gibi durumlarda ise kaygı bozukluğu biraz atar.


Terapi notu: 32 yaşında, kadın hasta

Kendini kontrol etme zorluğu, çarpıntı, sevdiklerini kaybetme endişesi, yerinde duramama, nefes alma güçlüğü şikayetleri özellikle geceleri daha yoğun yaşanmakta. Yaşanılan durumları rüya ile gerçek arasında kalma durumu şeklinde açıklayarak zaman zaman bu durumla başa çıkamadığının kendini pencereden aşağı bile atmayı düşündüğünü belirtti. Gece uykudan uyanarak kötü bir şey olacak korkusunun hiçbir şekilde beyninden çıkmadığını anlatıyordu. İlaç, kriz mücadele psikoterapisi uygulanıyor.



12 yıl önce