|

Philadelphia kromozomunu duymuş muydunuz?

Kronik miyeloid lösemi (KML) kötü huylu bir kan hastalığıdır. Hastalıkla mücadelede geliştirilen tedaviler sayesinde giderek artan sayıda insan artık KML ile yaşamlarını sürdürmeye devam edebiliyor. Her 100 eris¸kin lösemili hastanın 20-30'u kronik miyeloid lösemidir.Batı toplumunda yapılan aras¸tırmalar, senede her 100 bin kis¸ide 1-2 yeni kronik miyeloid lösemi tanısının konduğunu gösterir.

YENİSAFAK.COM.TR
00:00 - 23/09/2014 Salı
Güncelleme: 14:08 - 23/09/2014 Salı
Yeni Şafak
Philadelphia kromozomunu duymuş muydunuz?
Philadelphia kromozomunu duymuş muydunuz?

Ulusalararası KML Günü nedeni ile Türk Hematoloji Derneği adına açıklama yapan Dernek Başkanı Prof. Dr. Teoman Soysal, '15 yıl öncesine kadar KML'nin ölüme neden olma potansiyeli yüksek bir hastalık olduğunu, ancak hedefe yönelik tedavilerin tıbbın hizmetine sunulmasıyla KML'nin artık yönetilebilen, uysallaştırılmış bir hastalık düzeyine geriletildiğini' belirtti.


Prof. Dr. Teoman Soysal KML hastalığı hakkında şu bilgileri paylaştı:

'KML hastalığı yaşamın herhangi bir döneminde dokuzuncu ve 22'nci kromozomların birer parçasının karşılıklı yer değiştirmesi sonucu ortaya c¸ıkar. Değişikliğe uğramış 22. kromozoma Philadelphia kromozomu adı verilir. Bu ismin nedeni Philadelphia'da keşfedilmiş olmasıdır. Bu kromozom bozukluğu hücre içi mekanizmalarda değişikliğe yol açar, özellikle beyaz kan hücreleri etkilenir. Bunun sonucu olarak bu hücreler aşırı çoğalır ve kronik lösemi ortaya çıkar. KML kus¸aktan kus¸agˆa gec¸en kalıtsal bir hastalık degˆildir. KML her yas¸ta görülebilir ancak en sık 50-60 yas¸ları arasında ortaya çıkar. Çocuklarda daha nadir görülür. KML tanısı hastanın belirtilerinden yola çıkılarak yapılan muayene ve tam kan sayımı, mikroskopik incelemeler, kromozom bozukluğunu gösteren genetik ve moleküler testlerle konur. Bu özel testlerin yapılması için kan ve kemik iligˆinden örnek alınması gerekir. Aynı testler hastalıgˆın tedavisinde sagˆlanan yanıtı izlemede de kullanılır.

Hastalıgˆın erken dönemlerinde hastaların genellikle s¸ikayetleri yoktur. Yaklas¸ık yüzde 40'ında herhangi bir nedenle kan sayımı yapıldıgˆında tesadüfen lökosit düzeyinin yüksek bulunmasıyla tanı konur. Bir kısım hastada ise değişken derecelerde halsizlik, dalak büyümesi nedeniyle karnın sol üst kısmında dolgunluk hissi ortaya çıkar. Bazı hastalarda kilo kaybı olur. Tanı ve tedavi gecikir veya tedaviye yanıt alınmaz ise hastalık ilerleyebilir ve artan derecede yorgunluk, ates¸, gece terlemesi, kemik ağrıları gibi yakınmalar gelis¸ir. Bu bulgular, kronik miyeloid löseminin yanı sıra bas¸ka birçok hastalıkta da görülebilir, bu nedenle belirtilerin varlıgˆında doktora başvurulmalıdır.

KML erken tespit edildiği, iyi takip ve tedavi edildiği takdirde, hastalar kaliteli ve uzun bir yaşam sürebilir. KML hedefe yönelik tedaviler konusunda birçok kanser türü için model haline gelmiş bulunuyor. Günümüz KML tedavisinde hücre içi değişiklikleri hedef alıp olumsuz etkilerini engelleyen ilaçlar kullanılmaktadır.'

22 Eylül Kronik Miyeloid Lösemili (KML'li) hastalar için çok özel bir tarih. İlk defa 22 Eylül 2011'de dünyanın her yanından bir araya gelen hasta dernekleri, Max Vakfı, Alianza Latina ve Uluslararası KML Vakfı'nın desteği ile sağlık mesleği mensuplarına, hükümetlere ve sektöre hastalığın bilinirliğinin artırılması için işbirliği çağrısında bulundu. İşte bu sebeple, KML'ye neden olan 9 ve 22 numaralı kromozomlardaki genetik değişikliği sembolize eden 22 Eylül günü 'Uluslararası KML Günü' olarak seçildi. Her yıl 22 Eylülde dünyanın her yerinde KML konusunda farkındalığı sağlayıcı etkinlikler düzenlenmektedir.


KML tanısı le tedavi görmüş veya tedavi gören pek çok ünlü isim var. Dünyaca ünlü basketbol oyuncusu Kareem Abdul Jabbar da Aralık 2008 yılından beri bu hastalıkla mücadele ediyor. Teşhis konduğu tarihte 62 yaşındaydı. Hastalık kendisini olduğu kadar ailesini de etkilemiş. Bu nedenle ünlü basketbolcu KML bilinçlendirme kampanyalarında gönüllü yer alıp, sosyal medyada, gazetelerde, radyo ve dergilerde bu hastalığın bilinirliğine yönelik röportajları ile de ünlendi. Röportajlarında 'düzenli kan kontrolleri yaptırdığını, tedavisini aksatmadığını, eğer bırakırsa hayatını tehlikeye atmış olacağını' belirten Kareem Abdul Jabbar, KML'nin bilinirliğini artırmak amacı ile çeşitli dünya ülkelerini ziyaret etmekten de geri durmadı.


10 yıl önce