Devlet, siyaset, dünya sistemi gibi yapıları daha çok sembolik olaylarda, ifadelerde, seramonilerde idrak ederiz. Daha doğrusu bu semboller üzerinden bizim nasıl algılamamız istendiği mesajı verilir. Bayrak, marş nasıl ulus-devletin gündelik hayatımıza yansıyan somut göstergeleri ise, tarihi bir toplantıdan yansıyan tek bir fotoğraf karesi de varılan anlaşmalardan daha çok belleğimizde yer edebilir.
Lozan bizim hafızamızda öyle kolayca geçiştirilecek bir mekan ismi değil. Lozan’da Osmanlı sonrası yeni ulus-devletin dünya sistemince kabul edilmesi, başka bir ifadeyle sistem içine dahil olması gerçekleşti. Lozan bir bakıma bağımsızlık anlamına gelirken diğer taraftan Batı’ya icbar edilişin resmen tescil edildiği anlaşmanın adıdır. Başka bir ifadeyle Osmanlı’yı tasfiye edenlerin sisteme kabul ediliş şartlarının dayatıldığı, bunun karşılığında bağımsızlığın alındığı anlaşma. Yani, son büyük devleti parçalayan dünya sisteminin patronlarıyla masaya oturduğumuz yer...
Peki, İran için Lozan’ın anlamı nedir?
Nükleer çalışmalarla son meydan okumasından vaz geçen ya da geçmek zorunda kalan İran’a dair bundan sonraki gelişmeler bu anlaşmanın sınırlarının nereye kadar uzandığını gösterecek. Ulus-devletlere özgü rasyonel davranış biçimine (zweck-rational) uygun davrandığı kesin. Muhtemel sonuçlarını; nelere icbar edilip edilmediğini belki önümüzdeki yıllarda göreceğiz.