Yıllar önce bedelli askerlik için benden destek bekleyen okuyucularıma neden destek veremeyeceğimi beyan eden bir yazı yazmıştım.
Bugün ise bedellinin 28 yaş olarak açıklanmasının sakıncalarına dile getiren bir yazı yazacağım. Bedelli yaşı bekleyişe dayalı olmamalı. 25 yaşına gelen ve askerlik yükümlülüğü altında bulunan gençler 25 yaşında ödemeleri gereken miktarı bilerek hayatlarındaki askerlik belirsizliğinden kurtulmalı.
Neden mi?
Türkiye’nin içinde bulunduğu şartlardan dolayı askerlik, hayatın bütün cephelerini değiştiren ana etken olarak varlığını koruyor.
Özellikle üniversite okumuş olan gençlerin önemli bir kısmı askere gitmek istemiyor. Çünkü askere gideceği zaman kariyer planlamasında bir kesinti olacağından ve bıraktığı yerden devam edemeyeceğinden endişe ediyor. Kariyer basamaklarını çıkarken askerlik yaşı da ilerliyor. Fakat Türkiye’de askerliğini yapmamış erkekler hiçbir sektörde asli elaman olarak kabul edilmiyor. Tam zamanlı çalışsa bile yarı zamanlı kategorisine değerlendiriliyor.
Bu meselenin birinci boyutu.Yani hakikaten akademik kariyer yapmak isteyen gençlerin bulunduğu kategori olarak belirleyelim bu bölümü.
Meselenin ikinci boyutu ise askerlik yapmak istemediği için akademik hayatı, askerliğin önüne çekilmiş set olarak kullanmak isteyen gençlerin durumu.
Birincilerin aldığı kararlar sadece kendi hayatlarını ve yakın çevrelerini etkilerken; ikincilerin askere gitmemek için akademik kariyeri askerliğin önüne çekilmiş set olarak kullanmaları, bütün akademik hayatı, dolayısıyla hayatın bütün sosyal yönlerini etkiliyor.
Üniversitelerdeki yüksek lisans ve doktora tezlerine bakalım lütfen. Her yıl yüzlerce tez yazılıyor ama içlerinden kaç tanesi gerçekten içinde bir “tez” barındırıyor?
Akademik hayat erkek öğrenciler için askerlik ile göz göze gelmemek için saklanılacak bir yer durumuna geldi neredeyse.
Askerlik sadece askerlik çağındaki gençleri ilgilendirmiyor. Aynı zamanda onların yaşıtı olan genç kızları da ilgilendiriyor. Aileler haklı olarak damat adayının askerliğini yapmış olmasını, hayatın içinde akacağı istikameti üç aşağı beş yukarı belirlemiş olmasını talep ediyor. Bu durumda gençler evlenemiyor ama diğer taraftan sündürülmüş arkadaşlıklar içinde birbirlerinin tüketeni olarak vakit geçiriyorlar.
Durum vaziyet bu merkezde olunca çıktı çıkıyor ha şimdi çıkacak beklentisi içinde yıllar geçiyor.
Hafta başında bedelli askerliğin “bedeli” ve istifade edebileceklerin yaşı açıklandı.28 yaşından gün alanlar 18 bin lira ödeyerek bedelliden faydalanacak. Banka kredileri devrede.
Bunca beklentinin sonunda nereye varmış oluyoruz:
Gençlerin hayat verimliliği artmıyor, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin de talepleri karşılanmıyor.
Genç işsizliğinin giderek arttığı bir Türkiye gerçeği içinde askerlik ile ilgili yapılanmayı aşama aşama gözden geçirmeyi düşünmek zorundayız.
Parası olanlar bedelli olarak askerlik yapabiliyorsa, parası olmayanların da askerde bulunduğu süre içinde maaş alması aradaki uçurumu bir nebze kapatacak bir işlevi yerine getirebilir mi acaba diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
Diğer taraftan teknoloji çağında ömründe bir defa askerliğini yapmış olmak, ömür boyu kişinin gerektiğinde asker olarak kullanılabileceği anlamına gelmiyor.
Velhasıl verimli askerlik ile verimli hayat çakışıyor ve ikisinde de geriye kocaman bir verimsizlik kalıyor.
Bedelli askerliğin bedelinin 18 bin Türk lirası olarak açıklanmasıyla birlikte, en son 2011 yılında çıkarılmış olan bedelli askerlik karşılığı ile mukayese edilerek aradaki 12 bin TL üzerinden değişik yorumlar yapılıyor.
Arkadaşlar bedelli askerlik meselesini bütün boyutları ile tartışalım ebette, ama seri sonu indirimli satışlar boyutuna indirgeyerek değil.
