7 Haziran sonrası, ‘Taper Tantrum’a hazır mısınız?

Şimdi, haklı olarak diyeceksiniz ki, bu hoca cumartesi cumartesi 'sopa istiyor'; nedir kardeşim, böyle alengirli ifadeler! Vallahi haklısınız; ama medya alanında, yazıya ilgiyi çeken önemli unsurlardan birisi 'başlık' olunca, ister istemez, 'taper tantrum'u öne çıkardık. İfadenin anlamı, 'merkez bankasının para politikasını sertleştirmesine piyasa öfkesi'. Bir tık daha açıklayayım, merkez bankasının piyasaya verdiği parayı kısmasına, piyasanın sert tepki göstermesi. Sözünü ettiğimiz 'sert ' piyasa tepkisi, bazen merkez bankası başkanının açıklamasına gelebiliyor; bazen de merkez bankasının yetkili birimlerinin aldığı bir karara gelebiliyor.

Malum, bu hafta karar ve açıklamalarını dikkatle takip ettiğimiz iki merkez bankası vardı; bunlardan ilki bizim Merkez Bankamız, TCMB; diğeri de, ABD Merkez Bankası FED. Örneğin, beklenenden yüksek seyreden enflasyon oranları nedeniyle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, hem para politikası faiz oranını yükseltip, hem piyasaya verdiği Türk Lirası'nı da kıssaydı, ciddi bir piyasa tepkisi, reel sektör tepkisi olabilirdi. TCMB, bu noktada, mayıs ayı enflasyonu ve döviz kurlarının seyrini haziran ayı ortasına kadar takip etmeyi sürdürüp, para politikası faiz oranı ile ilgili yeni bir adım atabilir. Birlikte göreceğiz. TCMB Başkanı Başçı'nın döviz kurlarındaki dalgalanmanın özellikle çekirdek enflasyondaki yumuşamayı geciktirdiğinden söz etmesi, 7 Haziran genel seçimleri sonrası, bir hamle ihtimalini güçlendiriyor.

Gelelim haftanın diğer merkez bankasına. ABD Merkez Bankası (FED)'in 28-29 Nisan günlerinde gerçekleştirdiği son Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının tutanakları iki gün önce açıklandı. Bu tutanaklara göre, FED yetkilileri, gerek ABD ekonomisindeki dengesiz toparlanma, gerekse de uluslararası piyasalardaki aşırı dalgalı ve aşırı hassas ortama bağlı olarak, olası faiz artış kararı için yaz dönemini erken bulduğunu ima eden bir metin paylaştı. Piyasalar, muhtemel ilk faiz artışının sonbahara kaldığını düşünüyor; hatta, aralık ayı veya 2016'yı konuşanlar bile var. Ancak, ben bu satırları yazarken henüz konuşması gerçekleşmemiş olan FED Başkanı Yellen, bir önceki başkan Bernanke'nin tam 2 yıl önce yaptığı gibi, tüm küresel piyasaları ters köşeye yatıran bir açıklama yaparsa, yani 'yaz ortası faiz artırım olasılığı masadan kalkmadı' derse, 'taper tantrum' olacak. Piyasalar, sinirden köpürecek.

'TAPER TANTRUM' İÇİN, 'SİYASİ İSTİKRAR' ŞART

7 Haziran'daki genel seçimler sonrasında, enflasyon ve döviz kurlarını dizginlemek adına, TCMB'nin bir faiz artış kararı ve/veya ABD Merkez Bankası'nın (FED) faiz artışının çok yakın ve kesin olduğu yönündeki en ufak bir açıklaması, gerek yurt dışı, gerekse de yurt içi piyasalarda ciddi bir oynaklığa ve aşırı tepkiye sebep olabilir. 18 yıl FED'e başkanlık etmiş olan ve 86 yaşında hala finans piyasalarında çalışmalarını sürdüren Greenspan, 'buna hazır olun' diye, geçen hafta bir konuşma yaptı.

Küresel krizin ilk haftalarında birleşme kararı almaları sonrasında, iki bankanın ismi birleşince Bank of America Merrill Lynch ismini alan (BofAML) dünyaca tanınmış ABD'li finans kurumu, bünyesindeki küresel ekonomi araştırma birimi eş başkanı Alberto Ades'in de aralarında bulunduğu stratejistler tarafından hazırlanan araştırma notunda, Türkiye gibi gelişmekte olan önde gelen ekonomilerden net sermaye çıkışının, küresel finansal krizin en sert dönemindeki ile aynı ve FED eski başkanı Bernanke'nin 22 Mayıs 2013'deki konuşması sonrasında, piyasada oluşan sert tepki, yani 'taper tantrum' döneminden daha fazla olduğuna işaret ediyor. Araştırma notunda; cari işlemler dengelerindeki düşüş ve uluslararası rezervlerdeki değişiklikler dikkate alınarak yapılan tahmine göre, gelişen piyasalardan son üç çeyrekte yaklaşık 800 milyar dolarlık sermaye çıkışı yaşanmış olabileceği değerlendirmesi paylaşılmış.

Gelelim, buraya kadar ifade etmek istediklerimden çıkarılacak mesaja: 7 Haziran genel seçimlerinden Türkiye'nin mutlaka 'siyasi istikrar' ile çıkması gerekiyor. Çünkü, küresel ekonomide patlak vereceği artık ciddi ciddi konuşulmaya başlanan 'mükemmel fırtına' öncesi, Türk ekonomisini 2-3 ay içinde bu zorlu etaba hazırlamak adına, yeni Meclis'in çalışmalarını hızla tamamlayıp, yeni Hükümet'in güvenoyu alıp, yeni Ekonomi Yönetimi'nin hızla çalışmalarına başlamasına, seri tedbirlerin hayata geçirilmesine ihtiyacımız olabilir.

SPOR ŞİKEYLE KİRLENMEMELİ

Dünya, tabii, sadece ekonomi ve piyasaları konuşmuyor. Bir başka küresel fenomen futbol. Uluslararası futbol dünyası için şok bir haber, geçen hafta İngiltere Premier Lig'in eski oyuncularından Delroy Facey'in, şike nedeniyle 2,5 yıl hapis cezasına çarptırılmasıydı. Bolton Wanderers ve West Brom takımlarının eski forveti Facey, oyunculara rüşvet vermeyi planlamakla suçlu bulundu. Tabii, şike sadece futbola mahsus bir sorun değil günümüzde. Tüm spor alanlarında, küresel ölçekteki bahis oyunları nedeniyle, şike sık sık karşılaşılan bir problem haline gelmiş durumda.

Şikeyi organize eden suç örgütleri spor ahlakını ve kurallarını hiçe saymalarının yanında, o spor dalına ekonomik açıdan da büyük zarar vermekte. Organize suç örgütlerinin şike yoluyla yılda 134 milyar dolar kara para akladıkları da tahmin ediliyor. Sorunun yaygın hale gelmesiyle birlikte, karşılaşmaları izleyenler sürekli olarak bir şüphe hissine kapılmakta. Bu konu, geçen hafta Türkiye süper ligindeki önemli bir maçta, bir kaleci için de gündeme geldi. Adı şikeyle lekelenmiş spor dallarında, sponsorlar hızla azalıyor. Bu da, bazı spor dallarının ölmesi demek. Bu konuları da göz ardı etmeyelim.

#seçimler

#Taper Tantrum

#Merkez Bankası

15 Temmuz

Kudüs: Bir şehrin hikayesi

Ramazan

Seçim

Spor

Borsa