Geçtiğimiz günlerde ABD; Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara bir yenisini ekledi ve Rusya’dan ABD’nin petrol ile doğalgaz ithalatını yasakladı. İngiltere de 2022 yılı sonuna kadar Rusya’dan petrol ve doğalgaz alımını tamamen bitireceğini ilan etti. Peki bu karar neyi değiştirir?
Geçtiğimiz Salı günü ABD Başkanı Biden, “Rus petrolü, gazı ve enerjisinin ithalatını yasaklıyoruz. Rus petrolü artık ABD limanlarında kabul edilmeyecek.” diyerek Rus petrolünün ABD piyasalarına girmesinin önünü kapattı. Son verilere göre ABD’nin toplam petrol ve petrol ürünleri ithalatında Rusya’nın payı %9 seviyesinde.
Diğer yandan ABD’nin petrol ithalatı Rusya’nın toplam ihracatının sadece %1,3’üne denk geliyor. Aynı rakam İngiltere için de %1,5. Yani ABD ve İngiltere’nin aldığı karar Rusya’nın toplam ihracatında %2,8’lik bir azalma anlamına geliyor. Bu bakımdan alınan kararın Rusya ekonomisine vereceği zarar nicelik olarak değil algısal olarak önemli görünüyor.
Peki ABD’nin Rusya’dan almaktan vazgeçtiği petrol hangi ülkeden ikame edilebilir? Bu konuda ABD heyetinin Venezuela ziyareti hemen gözleri Venezuela’ya çevirdi. Ancak kaynaklar tek seçeneğin Venezuela olmadığını İran’ın da masada olduğunu ifade ediyor. Elbette teknik olarak her iki ülke de büyük petrol rezervleri ile önemli bir alternatif. Ancak hali hazırda her iki ülkeye de uygulanan ambargolar devam ediyor. Bununla birlikte ABD’nin en çok petrol ithal ettiği ülkelerden birisi de komşusu Kanada. Kanada ispatlanmış 168,1 milyar varil petrol rezervi ile dünyanın en çok rezerve sahip ülkeleri arasında üçüncü sırada. Buradan alınan petrolün miktarı artırılarak geçiş dönemi yönetilebilir. Yani Venezuela ve İran ambargoları konusunda ABD’nin çok aceleci olmayacağını öngörebiliriz.
ABD’nin ve İngiltere’nin Rusya’ya uyguladığı petrol alım yasağı kararı ile beraber gözler petrol fiyatlarına çevrildi. Bu karar petrol fiyatlarını kısmen yukarı itse de Ukrayna tarafından gelen sıcak mesajlar ve Antalya Diplomasi Zirvesi’nde iki ülke dış işleri bakanlarının görüşecek olmasına ilave olarak OPEC üyesi Birleşik Arap Emirlikleri’nin petrol arzını artırma çağrısı fiyatların baskılanmasına neden oldu. Bu gelişmeler petrol fiyatının varil başına 110 dolara kadar gerilemesini sağladı. Ancak Ukrayna ve Rusya dışişleri bakanlarının ilk görüşmesi sonrası arzu edilen mesajlar ortaya çıkmayınca fiyatların yeniden yükselmeye başladığını gördük.
Özetle Ukrayna-Rusya savaşının kısa vadede sonlanmayacağına ilişkin oluşan algının fiyatlar üzerindeki etkisine bakarak bir süre daha petrol fiyatlarının artmaya devam edeceğini ifade etmek yanlış olmayacaktır. Dahası savaş bitse bile arz-talep gelişmeleri petrol fiyatının oldukça uzun bir süre varil başına 100 doların üzerinde seyredeceği anlamına geliyor.
