Hafta başında İran eski cumhurbaşkanı Ahmedinejad Anadolu Ajansı’na bir mülakat verdi. Pek çok konudaki fikirlerini ifade eden Ahmedinejad’ın bölgesel gelişmeler üzerine yaptığı değerlendirmeler ise ekonomi güvenliği açısından son derece önemliydi.
Eski Cumhurbaşkanı’nın bölgedeki komşu ülkeler üzerine yaptığı değerlendirmeye göz atalım. Ahmedinejad komşular ile ortak kültürel bağlar ve tarihsel dostluklar nedeniyle fırsatların fazla olduğunu söylüyor. Dahası; “Giyim, yemek, gelenek ve göreneklerimiz bir. Türkiye, Irak, Azerbaycan, Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Basra Körfezi ülkeleri ile İran kalkınma için birbirlerine muhtaçtır. Biri kaybettiğinde diğeri kazanmayacaktır, çünkü birbirimize bağlıyız. Türkiye ve diğer komşularla el ele verip uyum içinde hareket etmeliyiz. Türkiye ve İran ilişkileri her zaman için dostanedir ve karşı karşıya gelmeleri için çok çaba gösteriliyor.” diyerek bölgesel işbirliklerinin önemini vurguluyor. Elbette İran’ın bu konudaki sicili biraz kabarık. Ancak İran’ın eski de olsa Cumhurbaşkanı seviyesinde bunu kavramış olması ve açıkça ifade etmesi yeni bir sürece işaret edebilir.
Gerçekten de Türkiye ve İran’ı içeren bölgeye baktığımızda iki ülkenin topraklarının tarihi İpekyolu’nun en önemli şehirlerine ve güzergahlarına ev sahipliği yaptığını görürüz. Dahası Çin’in yeni projesi olan “Kuşak ve Yol İnisiyatifi”nin de en önemli rotası yine bu hattan oluşuyor. Tarih boyunca bölgedeki ekonomik aktivitelerin bir şekilde engellenmesi bölgenin görece olarak geri kalmasına neden oldu. Hatta Türkiye’nin yaklaşık 40 yıldır başını ağrıtan terör belasının da Batılı ülkelerin stratejik ve teknik desteğinin yanı sıra bu geri kalmışlıktan beslendiğini söylesek yanlış olmayacaktır.
Daha önce de yazdım. Trump, Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi’ne şu ifadeyi yazmıştı. “Ekonomi güvenliği, ulusal güvenliktir.” Peki bu durum sadece ABD için mi geçerli? Hayır. Bu gerçek tüm ülkeler için geçerli ve ekonomi güvenliğini sağlamak artık hükümetlerin birincil rolü haline dönüşüyor. Hal böyle olunca da saldırıların şekli değişmeye başladı. Artık ekonomik saldırılar ve onların oluşturduğu etki diğer saldırı türlerine oranla daha fazla.
İşte böyle bir ortamda komşu ülkelerin birbirleri ile olan ilişkileri giderek daha fazla önem kazanıyor. Yaklaşık 2500 yıllık tarihi olan İpekyolu ticaretinin önünü kestiğiniz her yer çatışma, savaş, fakirlik ve hastalıkla başbaşa kalıyor. Bugün dünyada terör bölgelerinin hepsinin ekonomik olarak geri kalmış olması tesadüf olabilir mi?
Diyarbakır’daki Hacire anneyi artık hepimiz tanıyoruz. Oğlunun HDP’lilerce dağa kaçırılması üzerine dört gün boyunca HDP İl Başkanlığı önünde korkmadan mücadele eden Hacire Anne’nin açtığı yoldan diğer anneler de haykırmaya başladı: “Diyarbakır’da genç bırakmadınız genç... Ya cezaevinde ya toprağın altında. Başlarım sizin Kürdistan davanıza da. Sizin çocuğunuz dağa gitsin kıyameti koparırsınız... Senin oğlun hangi özel okulda okuyor. Sen bunu desene... Fakir fukaranın çocuğu dağa bunlar koltuklarda. Alıştınız insanları dağa göndermeye... Vermiyoruz. Size verecek çocuğumuz yok.”
Türkiye gençler dağa çıkmasın diye uğraştıkça ve proje geliştirdikçe hep bir kaosa sürüklenmek istendi. Çünkü biliyorlar ki bu potansiyel harekete geçer ve bölgesel barış tesis edilirse bambaşka bir atmosfer olacak. Bölgedeki huzur ortamının ekonomiye ne denli etki edeceğini hepimiz biliyoruz. Bu bakımdan Türkiye terörü dağlarda ezip, kentlerden örgüte katılımları önledikçe kazanmaya devam edecek.
