|
Otoriteye neden karşı çıkmalıyız?

Topluluk içinde başkalarının fikirlerine uyarak yaşamak kolaydır.

Tek başınayken kendi fikirlerine göre yaşamak da.

Takdire şayan olan ise, toplum içinde fikrî bağımsızlığını korumaktır.

[RALPH WALDO EMERSON]

Otorite derken, her tür uzman ve yetkiliyi kastediyorum:

Bilim adamları, doktorlar, öğretmenler, politikacılar, ekonomistler…

Otoritenin en iyiyi, en güzeli ve en doğruyu bildiği/uyguladığı önyargısı, felaketlere sebep olabilir.

Oluyor da nitekim.

Uçak kazalarının yarıdan fazlası, pilotaj hatalarından kaynaklanıyor.

Pilotaj hatasını gören yardımcı pilotların büyük çoğunluğu, kaptana ''Hata yapıyorsunuz'' demeye çekiniyor ve bu yüzden hep birlikte ölünüyor!

ÇOK ŞEY BİLEN ADAMIN GAZABI

Nüfuz veya yetkinlik transferi, işleri iyice karıştırıyor:

Sözgelimi bir komedyen politik liderliğe yeltendiğinde…

Veya bir politikacı sanatsal konularda hüküm vermeye başladığında…

Otoriteye ayak uydurma kolaycılığına meyilli kimselerin çokluğu nispetinde anormallikler doğuyor.

***

Yetkilileri sorgularken de tabii ki sürdürülebilir bir diyalog kurabilmek gerekiyor.

Eleştiri ile hakaret, küçümseme veya iftirayı karıştırmamak elbette çok önemli.

''BU İŞLERDEN ANLAMAM'' DİYEN USTA

Bir işte iyi olmadığını söyleyenlerin, o işin iyi uygulayıcısı olmaları ihtimali yüksektir.

Çoğu kimse, bir futbol takımının ideal kadrosunu bildiğini sanır.

Çoğu kimse, vakit bulsa roman yazabileceğini düşünür.

Çoğu kimse, iyi flüt çaldığını iddia eder.

Halbuki bir işte ustalık yoluna girenler, zirvedekilerin eserlerine bakarlar ve kendilerini aşağıda görürler.

***

Otorite, otoriter olmadığı ve kendi liyakatine dair hassasiyeti nispetinde faydalı ve güzeldir.

Yani, hakiki otorite, eleştiriyi talep eder, arar, dikkate alır, memnuniyetle karşılar.

TOPLUMUN BİR BİLDİĞİ VAR MI?

Toplum da sıklıkla, otoriteye özgü ''doğruluk yanılsaması'' üretir.

Milyonlarca insanın benimsediği bir fikir veya davranış bize doğru görünür.

Justin Bieber''ın gerçek bir müzisyen olduğunu düşünürüz.

Futbol fanatizmini asil bir tutummuş gibi benimseriz.

Bir tiyatro oyununu izlerken sıkılsak bile, finalde diğer seyircilerle birlikte, oyuncuları uzun uzun alkışlarız.

Şahsen ben alkışlıyorum.

SİZE KATILMAYANLARA KATILIN

Otoriteye otomatikman boyun eğmekten kaçınabilmek için...

Kendi bilgi ve yetki alanımızın sınırlarını kavrayabilmek için…

Hayati konularda aykırılığı göze alabilmek için...

Sanırım, medeni cesaretimizi toplamalı…

Ve bizden farklı düşünen, farklı deneyimlere sahip kişilerle tanışıklık kurmalıyız.

Ve de roman okumalıyız.

İkisi de zor.

Fakat lüzumlu.

Ancak bu sayede görünüşe aldanmama, olaylara farklı açılardan bakma ve pürüzleri konuşarak giderme yetisi kazanabiliriz.

Aksi takdirde otoritenin mutlak doğruluğu önyargısı, kalabalığa derhal uyma kolaycılığı ve düşünmeyi dışlayan grup dayanışması üçgeninde sersemleşiriz.

11 yıl önce
Otoriteye neden karşı çıkmalıyız?
İnsaf!
Dağ yürekli adamların büyük seçimine doğru
Demografik dönüşüm
Seçim bitsin, önümüze bakalım!
Yerel seçime ramak kala: DEM, Yeniden Refah ve İYİ Parti