sevgili okuyucularım;
hepinizce bilinen gerçek; hikâyenin, roman, şiir, tiyatro gibi edebiyatın temel türlerinden olduğu hususudur.. romanla arasında bir benzerlik bulunsa da; birisi insan hayatının uzun bir devresini ele alması; diğerinin de insan yaşantısındaki günlük, aylık, mevsimlik gibi daha kısa enstantaneleri, daha hudutlu zaman parçalarını resmetmeye, canlandırmaya çalışmasından ibarettir.. hattâ saatlik, dakikalık ve anlık ahvâl ve haletleri, duyguları ve olayları anlatmağa gayret etmesinden ibarettir..
hikâyenin taşıması gereken vasıflarını saymağa çalışırsak eğer, şöyle bir sıralama yapmakta herhangi bir tereddüte yer bulunmamak icabeder..
1- bir hikâye insana ve olaylara ait güzellikleri yazıya bağlar.. kalemle ifade eder..
2- hikâye, yaşanmış bir olayı veya yaşamış bir şahsiyeti ele almışsa eğer, bunların zevk veren, hayranlık uyandıran taraflarını dile getirmelidir.. yani, insanın ve hadisenin güzelini, haz verenini anlatmalıdır..
3- cümlelerin ve sözlerin akışı, merakımızı canlı tutmalıdır..
4-yaşanmış bir olayı anlatır veya tasvir ederken çarpıcı taraflarını yahut dramatik elemli cihetlerini başarıyla belirtmeye muvaffak olmalıdır..
5- hikâyeyi okuyan; bundan zevk almalı, ibret almalı ve etkisiyle kendi düşünce ve yaşayışında yeni uygulamalara ve yeni kararlara ulaşma imkânını bulmalıdır..
6- hikâyenin vak’a olarak kendisi veya herhangi bir kahramanı, hikâyeyi okuyanın hatırında uzun müddet kalmalıdır.. iz bırakmalıdır..
7- hikâyeyi okuduğum zaman, dudağımda bir tebessüm, kalbimde bir sevinç veya bir hüzün bırakmalıdır.. bir hikâye, ruhumuzda yeni duygular, yeni fikirler ve yeni davranış şekilleri uyandırmalıdır..
8- hikâye, insanlar tarafından okundukça yayılmalı, şöhret kazanmalıdır.. devamlı surette ibretler, dersler ve etkiler dağıtmalıdır..
9- bazı hikâyeler herhangi bir toplumun âdet ve an’anelerini canlandırmalıdır..
10- bazı hikâyeler çocuk terbiyesinde bir vazife ifa etmeli, pedagojik bir hizmet görmelidir..
11- dünyadaki büyük hikâyecileri ve eserlerini not etmekte, onları tahlile tâbî tutmakta birçok bakımdan fayda vardır..
12- hikâyenin dili, canlı, akıcı ve işlek olmalıdır.. bu dil canlandırdığı toplum kesiminin lisanını aksettirmelidir. kahramanlarının dili, ait oldukları mesleğin, grubun ve tabakanın dilini vermelidir.. hattâ hikâyede belli karakterler ele alınmışsa, bu tiplerin konuşmaları kendi vasıflarına uygun bulunmalıdır..
13- insanları ve olayları tasvir ederken kullandığımız kelimeler ve tabirler ( deyimler), tam yerinde kullanılmış olmalıdır..
14- tekrar edecek olursak; bir hikâye, ders vermeli yahut bir sevgi ve bir hayranlık uyandırmalıdır.. veyahut bir elemi derinden duyurmalıdır..
15- türkçe yazılmış bir hikâyenin başka dillere çevrilmesinde bir edebi mesajın başka milletlere verilmesini sağlamak adına, isabet ve fayda vardır.. duygular ve değerler; her zaman milli evsafta olmaz aynı zamanda insani, beşeri ve milletlerarası karakter sergileyebilir..
16- kurgusu, plânı müsait olan hikâyelerden bir roman çıkarmanın ve o hikâyeyi bir roman olacak tarzda genişletmenin tekniği üzerinde çalışmak gerekir.. bu takdirde, hikâye olaylarının gelişmesini ve seyrini roman ölçeğindeki bir hayata yaymak icabeder..
