|
Black Mirror / Beyaz Yılbaşı

BBC’nin mini dizisi Black Mirror, Beyaz Yılbaşı (White Christmas) özel bölümüyle farkını bir kez daha kanıtladı. Hikayeye dair ipucu vermemeye gayret ederek yazmaya çalışacağım ama yine de seyretmeyenler, hikaye hakkında ufacık bir bilgi edinince seyir zevki kaçanlar var ise lütfen devam etmesinler okumaya.

Black Mirror genelde teknolojinin insana yaptıkları üst başlığıyla seyredilse yorumlansa da; aslolan teknolojinin bize ne yaptığı değil, bizim teknoloji ile ne yaptığımız. İsimlendirme, üst başlıklar önemli çünkü insanı sorumluluktan azad ediyor isimlendirmeler. Trafik canavarı yine iş başındaydı, trafik canavarı yine can aldı başlıkları kullanılmaya başladığından bu yana, sanki kazalarda insan faktörü devreden çıkmış gibi bir algı oluştu. Trafikte kurallara ne kadar uyduğuyla değil diğerlerinin ne kadar uymadığıyla ilgileniyor şoförler. Emniyet şeridini ihlal ve işgal eden şoförü, bariyerlere doğru sıkıştırarak yaptığının yanlış olduğunu izah etmeye çalışan taksi şoförü, kendisinin ne kadar yanlış kazaya sebep verebilecek bir eylem içinde olduğunun farkında değil!

Teknoloji de aynı şekilde; teknoloji, tek başına insanı bozan bir şey değil; insanda zaten var olan şeyi su yüzüne çıkarmaya yardım ediyor, kolaylaştırıyor sadece. Nitekim Black Mirror hikayelerinde ana tema teknoloji olsa da hikayeler yine insan ilişkileri, ihanet, yalan, adalet, sosyal medyanın dönüştürücü etkisi, her şeyin sanal olduğu dünyada rutinden kurtuluşun tek yolu olarak sunulan yetenek yarışmalarının perde arkası, başkasının günahı üzerinden çekilen acı. Üst başlık teknoloji olsa da anlatılan insana dair hikayeler; teknolojinin insana yaptıkları değil, insanın teknolojiyle ne yaptığını anlatan hikayeler.

Black Mirror Beyaz Yılbaşı’nda içinde yaşadığımız geleceği üç boyutlu bir hikaye eşliğinde anlatıyor. Göz teknolojisi vasıtasıyla hobi olarak asosyallere online koçluk hizmeti veren zihin kodlama uzmanının hikayesi ile başlıyor.

Yakın geleceği etkileyecek teknoloji haberlerinde (VPA) sanal kişisel asistan adı verilen, ses komutlarını algılayan Apple Siri benzeri sistemlerin kullanımının yaygınlaşacağı ve becerilerinin artacağı yer alır. Beyaz Yılbaşı sanal asistanı bir adım öteye taşıyor. Kişinin yüksek bir meblağ ödeyerek kabul ettiği operasyonda boş bir çerez kişinin beynine yerleştiriliyor, zihnin çalışma sistemini kopyalaması için. Bir hafta sonra çerez beyinden çıkarıldığında kişinin zihni kopyalanmış taklit bir beyin çıkarılmıştır dışarı. Kişi hayatını kolaylaştıracak bu hizmete kavuşmak için kendi iradesiyle bedelini ödeyerek operasyonu kabul ettiği halde kopya beyin duruma isyan ediyor. Beyaz bir yumurtanın içinde simule bir vücut verilmesine rağmen kabullenemiyor durumu. Hareket alanı yok, her türlü insani eylemden uzak, bir kontrol paneli vasıtasıyla kişiyi yönetmektir işi artık.

Zihni kopyalanarak vücudunun dışına çıkarılmış kişi, robot gibi yaşadığının farkında olmaksızın hayatına devam ederken; çerez isyan eder, yeni halini kabul etmekte zorlanır. Teknolojiyi geliştirenlerin ikna yöntemleri de vardır haliyle. Zamanı ileriye sararak ikna olmaya mecbur eder çerezi. Hiçbir hareket alanı, yapacak hiçbir işi olmayan, bu bir iş değil bu mahkumiyet diye isyan eden çerez; içinden çıktığı kişinin hayatını planlamayı, evini ve işini yönetmeyi kabul eder. Bir yumurtaya sıkıştırılan kopya zihin robotlaşmaya isyan ederken yüklüce bir meblağ ödeyerek operasyonu kabul eden yönetilmeyi kabul eden kişinin aldığı hizmetten memnuniyet katsayısı oldukça yüksek. Neticede her iki taraf da kopyalama yöntemiyle robotlaştırılıyor, kurtulması artık mümkün olmayan çerez durumun farkında isyan ediyor, sadece fiziksel bir görüntüden ibaret olan ise hiçbir şeyin farkında değil düzenli planlı hayatını yaşamaya devam ediyor.

Bilincin kopyalanması ile başlayan hikaye sosyal medyada mevcut olan engelleme/bloklama tuşu gerçek hayatta olsaydı, masum bir insan haksız bir bloklamaya maruz kalsaydı nelere mal olurdu sorusuyla trajik ve etkileyici bir sona götürüyor bizi. En büyük ceza diğer insanlar tarafından ‘yok’ sayılmak.
#Black Mirror
#televizyon
#dizi
9 yıl önce
Black Mirror / Beyaz Yılbaşı
X’e kısıtlama an meselesi
Musevî bir yasadan Kızıl Düve miti üretmek
Sosyal çürüme yazıları 2: Her türden bağımlılıklar cumhuriyeti
Bir bu eksikti...
IBAN veren esnafın katli vacip mi?