|
2015...

Birkaç gün sonra insanlık yeni bir seneye girecek. Yeni sene aslında kozmik olarak hiçbir anlam taşımaz. Kozmosda zaman hesaplayıcı aklın sınırlarını aşan aklın bambaşka bir olgu olduğunu astrofizikçilerden öğreniyoruz. Yâni kozmik olarak 2014 senesinin sona erip, 2015’e girmenin derin bir karşılığı yoktur. Bunun yerküre gibi; galaksimizde, nokta derekesinde bir yeri olduğu bile tartışmalı olan bir gezegende sâdece kültürel bir karşılığı var.

Modern dünyâda kültür yer küre tecrübelerimizi fetişleştiren hikâyeler üretiyor. Bizler de gökkubbedeki sağlamalarını savsaklayarak, gâliba daha çok da bu işi unutarak bu yerküre hikâyelere bağlanıyoruz. Bunu bir bakıma anlıyorum da. Çünkü kozmik ölçüler kavranması çok zor ölçüler. Görece kavransa da, zorlu başka bir sonuçlar verebiliyor: Bu defa da yer küre anlamını kaybedebiliyor. Ezcümle, kozmik düşünüş yerküreyi ve buradaki tecrübelerimizi boşa çıkarabiliyor. Doğrusu ben, “Canım gökkubbeyi bil, ama yerküreden de vazgeçme” diyen telkinleri, ne teorik ne de pratik olarak çok anlamlı bulanlardan değilim. Gökkubbe üzerinden yerküreye bakmanın sâdece ezici sonuçları olabileceğini düşünüyorum. Belki bir yanım halâ modernist kalıyor. Bu işte bir sıralamanın çok önemli olduğuna inanıyorum.

İşe gökkubbeden başlamaktansa her zaman yerküreyi öncelemeden yanayım. Yerkürede yaşanan hayâtların ve tecrübelerin küçümsemenin karinesi olamaz gökkubbe. Eğer öyle olursa, gökkubbe yalan olur. Bizi mukadderat üzerinden gökubbeye bağlayan cümle metafizikler, Marx’ın yazmış olduğu gibi bir afyona dönüşür. Kaldı ki Marx bu sözüyle büyük ölçüde ve haklı olarak bu uyuşturma ve küçümsetme işini kurumsal olarak üstlenen kiliseyi hedeflemekteydi. Kilisenin sicili o kadar bozuktu ki, Marx, Engels’in tuzağına düştü. Benim düşünceme göre, Marx, o kadar acele etmemeli, Engels’in kaba Aydınlanmacılığından beslenmeyip, Proudhon gibilerle işbirliğini sürdürebilmeliydi. Eğer gökkubbeyle bağını sürdürseydi, inşâ etmekte olduğu ideolojisi metafizik bir derinlik kazanabilir; târihselciliği ile birleşerek çok daha tesirli olabilirdi. Hâsılı, gökkubenin yerkürede birebir karşılığını bulamıyoruz. Ama yerküre mâceralarımızın gökkubbede bir sağlaması var ve bunu yapmak mümkün.

Modern dünyânın radikalleri, gökkubbeyi tahayyül edebileceğimiz araçları ya her türlü aracı ortadan kaldırdı, ya da başka türlü işlevlere koştu. Bu açıdan matematik düşüncenin başına gelenler ibret vericidir. Matematik bir kozmik tasavvur imkânı olmaktan çıkarıldı; ya yalıtılmış bir avuç matematikçinin uğraştığı zorlu bulmaca oyununa dönüştürüldü, ya da çok daha yaygın olarak işlemselleştirildi. Geçmodernlik matematik düşüncenin işlemselleşme târihinin en keskin tecrübelerini yaşatıyor bize. Artık matematik aracılığıyla sâdece yerkürenin iş ve işlemlerinin sağlamasını yapabiliyoruz. Metafiziksiz bir matematiğin geleceği ve bizi getireceği yer de işte burasıdır.

İnsanlar elbette en azından basit ihtiyaçlardan hareketle, modernist radikallerin topuna doğrudan girmedi. Her zaman biraz dışarıda kaldı. Kendi hâlince bir gökkubbe hesâbı yapmaya çalıştı. Bu durum, Gramsci’nin hapishanede üzerinde derin derin düşündüğü; “Neden bizim yerküre hikâyelerimize inanmıyorlar?” sorusunda dramatik olarak somutlaşıyor.

Esas sıkıntı, endüstriyel dünyânın bu belirsizliğe getirdiği şaşırtıcı çözümler. Bu alan derin bir zihinsel kolonizasyon alanı olarak tezâhür ediyor. Modern dünyânın entelektüel olarak dışladıklarını kültürel endüstriyel dünyâ bir ihtiyaç olarak tanımlıyor ve ürünleştirerek sunuma sokuyor. Astroloji başta olmak üzere her türlü geç modern ezoterizm, bunun çarpıcı göstergeleri. Elbette odakta pagan geçmişlerimizin derin birikimleri var. Herşey buradan devşiriliyor ve stilize edilerek ürünleştiriliyor. Paganlık gökkubbe ile ilişki kurmanın en çocuksu yoludur. Modernistler, olgunlaşmayı yüce bir ideal olarak görseler de bir tarafıyla paganlığı her zaman sevdi. Onda bir çocuksu saflığı gördükleri için. Endüstriyel dünyâ da bu sempatiyi başka bir saikle de olsa paylaştı: Ezeli bir çocukluk satış grafiklerinin şaşmaz teminatı olduğu için.

Takvimler 31 Aralık'ı gösterdiği gün sokaklara çıkıp bol ürünlü ve tüketimli neopagan bir ayin icra edecekler. Onlara kızmayalım. Nihâyetinde çocukturlar....

#kozmik
#Gökkubbe
#Yerkürede
9 yıl önce
2015...
Şeytanın yaptığı bir gıdıklamadan ibarettir
Akşam bütün dişlerimi söktüm, kendi elimle
Bush: Haçlı Savaşı Putin: Kutsal Savaş
Çay tutkusu
Erdoğan’a neden düşmanlar?