Seçimi ihmal eden, kaybeder | Yusuf Ziya Cömert

'Eskiden anket yoktu' desem inanmazsınız. Fakat gerçekten, benim hatırladığım ilk seçimlerde anket yoktu.

(Böyle 'eskiden, filan tarihte, bir zamanlar' diye başlayıp, 'burası tarlaydı, burası bostandı, burası Arnavut kaldırımıydı' diye devam eden yazılar yazmak ihtiyarlık alametidir ve ben bu alameti çok zamandır gösteriyorum.)

MSP hakkında anket hatırlamıyorum. Herkes, şimdiki gazetecilerin, artistlerin yaptığı gibi taksiciyi, lokantacıyı, garsonu, sütçüyü, kapıcıyı örnek göstererek, matematik ilmini rayından çıkaracak genellemeler yapardı.

Şöyle bir şey kalmış aklımda, Erbakan Hoca'dan. Balıkesir'de miting var. Hoca konuşurken, tren düdük öttürüyor.

Hoca, meydanda espriyi patlatıyor?

“Makinist kardeşimiz de bizi destekliyor!”

Bu gerçekten vaki oldu mu, yoksa, çoook eski arkadaşım Maruf Korkmaz, bunu o gün kendisi mi üretti emin değilim.

Fakat, Erbakan yapardı böyle espriler.

Hoca, o meydanda, Balıkesir'den çıkacak 8 milletvekilinin yarısını istedi. Sonra ekledi: “Bir dahaki seçimde silme istiyorum.”

Böyleydi, merhum ve mağfur Erbakan Hoca'mız.

Bunlar istatistik değil elbette, anket hiç değil. Yine ihtiyar lafı edeyim, anketler sonradan çıktı.

Refah Partisi hep düşük çıkardı anketlerde.

Biz, 'kasten yapıyorlar' derdik. Ve gerçekten, kasten yapılıyormuş gibi, Refah her zaman, anketlerden üç dört puan fazla oy alırdı.

Anketlerle manipülasyon yapma kültürümüz, eskiden vardı, şimdi de devam ediyor.

Hatırlayalım, 30 Mart seçimlerinde, paraleller ve bazı geziciler, anketlerinde AK Parti'yi yüzde 30'larda gösteriyordu.

Sonra, aldılar yüzde 30'u...

Cumhurbaşkanı seçiminde de anketler vardı.

Anket kuruluşları, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alacağı oyu yüzde 55 civarında tahmin etti.

Fakat bu gerçekleşmedi.

Sonra baktık ki, Ağustos ayında millet çiftinde, çubuğunda.

Kimi fındık için, kimi gezmek için, köyüne kasabasına gitmiş.

'Erdoğan nasıl olsa seçilir' diyerek, 'seçilmese bile ikinci turda gerekeni yaparız' diyerek, oy vermeyi ihmal etmişler.

Yani anketler yanılmamış, seçmen yanılmış!

Bugünlerde de anketler yayınlanıyor.

Anketlerde, AK Parti'nin oyları, yüzde 38'le yüzde 47 arasında dolaşıyor.

(Ben bu anketlerden, AK Parti oylarını 43-45 arasında bulanları daha çok ciddiye alıyorum.)

Anketlerle zorum yok, manipülasyon bahsi açmayacağım.

Anketlerin hepsinin iyi niyetle yapıldığını, hepsinde bir miktar hakikat payı olduğunu farzederek anladığım şeyi söyleyeceğim.

AK Parti karşısındaki partilerin seçim motivasyonlarının hayli yüksek olduğu farkediliyor.

AK Parti'nin karşısında geniş bir koalisyon var.

CHP, MHP, HDP, herkes, var gücüyle AK Parti'den parça koparmaya uğraşıyor.

CHP, geleneksel ajandasını emekli maaşlarının arkasına gizleyerek 'sokaktaki muhafazakar'a rehavet veriyor.

AK Partili seçmenler, biraz da bu rehavetin etkisiyle, bir özgüven durumu yaşıyorlar.

Bütün anketleri okuyarak, bütün anketlerdeki detayları, herşeyi dikkate alarak bir hülasa yapınca şöyle bir noktaya geliyorum:

Sandığa giden kazanır.

Bu, promosyon ilanı gibi oldu. Beğenmedim. Düzelteyim?

Seçmenini sandığa götüren kazanır.

Mesela, AK Parti, kendi seçmenini motive edebilirse, seçmeninin, sandığa büyük bir iştiyakla gitmesini sağlayabilirse, anketlerde görülen oranların bir kaç puan üstüne çıkar.

Anket 43 gösteriyorsa, 45-46 alır.

Bunun aksi de geçerli. AK Parti seçmeni, şu özgüven duygusuyla, 'nasılsa bizimkiler kazanır' deyip gevşek durursa, umduğundan daha azını alır.

Mesela, 45 umuyorsa 42-43. 43 umuyorsa 40 ila ahir...

Artık, rakamlarla isteyen istediği miktarda seçenek üretebilir.

AK Parti seçmeni, isterse, seçimi sıkı tutarsa, AK Parti'nin oylarını yüksek gösteren anketlerdeki oranlara da ulaşabilir.

AK Parti seçmeninin yüksek katılımı, HDP'nin barajı geçip geçmemesini de çok etkiler.

Demirtaş, katılımın yüzde 74 olduğu Cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 9,7 oy aldı. Katılım 10 puan artınca, yüzde 9,7 bir puan eksilir.

HDP'nin, barajı açmak için daha fazla yeni oya ihtiyacı olur.

(Buradan bir baraj fetişizmi çıkmaz herhalde. Kimsenin barajıyla, bendiyle işim olmaz. Ben anketlerin bana söylediğini yazıyorum.)

Anketleri çekiştirmek eğlencelidir.

Anketlerle oynamak da eğlencelidir.

Önemli olan, anketlerden gerekli dersi almaktır.