Türkiye gerçekten garip bir ülke. Tüm söylemler ezberler üzerinden yürüyor. Türkiye'deki en büyük ezber, “eğitim sistemimizin ezbere dayalı olduğu” yönündedir. Bu ifadenin ezber olduğunun en büyük kanıtı ise eğitim sisteminin ezbere dayalı olmasından en çok kaymak yiyenlerin de bu cümleyi kurmasıdır.
Üyeleri milliyetçilerden ve kemalistlerden oluşan eğitim sendikalarının, ezberci eğitimden yakındığı basın bildirilerini sık sık görüyoruz.
Acaba bizim ezbercilikten anladığımız ile bu kesimlerin anladığı farklı şeyler olabilir mi?
Bence evet.
“Ezberci eğitim” lafından çıkardığımız manaların farklı olmasının en büyük kanıtı ortaya sunulan çözüm önerilerinde gizli. Bu kesimlerin “ezberci eğitim”e yönelik sunduğu çözümler genelde sınavların çoktan seçmeli değil de klasik yöntemle yapılmasından, sözgelimi tarih sınavlarında olayların tarihlerinin değil de nedenlerinin ya da sonuçlarının sorulmasından ibaret. Bunlar ise öğrencinin kendi akıl yürütmesi ile ulaştıkları neden ve sonuçlar olmaktan ziyade ders kitaplarının öğrencilere dayattığı neden ve sonuçlar.
Siz “eğitim sisteminin ezbere dayalı olması”nı en çok dillendiren bu kesimlerin bir sefer olsun ezberin asıl kaynağı olan endoktrinizasyonu dile getirdiklerini gördünüz mü?
Sözgelimi Atatürk'ün altı okunun da sorgulanabileceğini, milliyetçilik denen şeyin belki de iyi bir şey olmayabileceğini, “ülke için canı feda etme”nin çağdaş batılı devletlerde görülmeyen bir şey olduğunu, tek partili dönemin de sorgulanabileceğini, her insanın hataları olabileceği gibi cumhuriyeti kuran kadroların da hatalar yapabileceğini dillendirebilecek bir kişi var mı “eğitim sistemimiz ezberci” diyenler arasında?
Ya da Alevi vatandaşlarımızın çocuklarına verilen zorunlu din derslerinden şikayet edenleri gördünüz mü bu ezberi dillendirenler arasında? Bir kişiye dahil olmadığı bir mezhebin anlayışını zorla öğretmeye çalışmak ezbercilik değildir de nedir?
Dahası, erkekleri evin reisi ve karar vericisi şeklinde betimleyen, kadınlara ise tek misyonu ev işlerini yapmak ve çoluk çocukla ilgilenmekten ibaret pasif bir sosyal rolü dikte eden hayat bilgisi kitaplarını nereye koyacağız bu tabloda. Erkek egemen toplum yapısını aynen destekleyen ezberlerle dolu bir eğitim sisteminin bu yapısı hakkında tek bir eleştiri getirmeden mi ortadan kaldırılacak ezberci eğitim?
Şurası bir gerçek ki eğitim sistemimiz toplumun çok gerisinde artık. Bu eğitim sisteminin topluma vereceği pek bir şey yok. Ya da tersten söyleyelim; toplumun bu eğitim sisteminden öğreneceği pek bir şey yok.
Sınav sistemini ya da öğretmenlerin ders anlatma şekillerini değiştirerek yıkamazsınız eğitimdeki ezberciliği. Hukuksal bir ifadeyle söylemek gerekirse, işin şekline değil esasına inmek gerekmektedir.
Yapılması gereken şey insanlara endoktrinizasyon amacına dayalı tek taraflı bir toplum okumasını dayatmak değil, bilgiye nasıl ulaşacağının ve her ulaştıkları bilginin doğru olmayabileceğinin öğretilmesidir. Fakat resmî tarih ve resmî din anlayışının dayatılması hiç değildir.
Tam da bu noktada “eğitim sistemimiz ezberci” diyen kesimlerden şekli bir kenara bırakıp işin esasına inmelerini beklemek saçma. Kim kendisine endoktirnizasyon anlamında lojistik destek sağlayan bir eğitim sisteminin ezberci yapısını değiştirmeye çalışsın ki?
Ya gün gelir de milliyetçiliği değişmez bir doğru olarak kabul eden genç nesil bu kavramı sorgulamaya başlarsa?
Ya da insanlar sözgelimi Serbest Fırka'nın haksız yere kapatıldığını veya CHP'nin 1946 seçimlerini hile ile kazandığını öğrenirse?
Daha kötüsü ya insanlar Kürt kelimesinin kardaki kart kurt sesinden gelmediğini, bu ülkede Kürt kimliğine sahip insanların da yaşadığını, Kürtçe diye bir dilin var olduğunu öğrenirse?
Ne olur sonra? İnsanların kafasındaki tabular yıkılmaya başlamaz mı? İnsanlar derin sorgulamalar içine girmez mi?
İşte tam da bu yüzden “eğitim sistemimiz ezberci” diyenlerin büyük çoğunluğu bir ezberi dile getiriyor.
Yarın biri bu ezberci eğitim sisteminin esasına girip, ezberciliği yıkmaya çalışsa, bu kişiye en başta tepki gösterecekler yine “eğitim sistemimiz ezberci” sloganını dile getiren milliyetçiler ve kemalistler olacaktır.
İşte bu yüzden en büyük ezber, “eğitim sistemimiz ezberci” ifadesidir.
Ezberleri bozmaya bu ifadeden başlasak iyi olacak.
