Son zamanların modası da internetten satışa sunulan diyet ürünleri oluyor. Bunları saymakla bitmez… Fakat bunlardan biri de kırmızı biber. Kırmızı biber diyetine geçmeden önce internetten satışa sunulan bu ürünlere dikkat çeken Farmakognozi ve Fitoterapi Derneği üyesi Dr. Özgür Göknel, bu konuda ciddi uyarılarda bulunuyor. Göknel, internet üzerinden ölüme bile yol açabilen zayıflama ürünlerine ve içeriklerine dikkat çekiyor. Kilolu olan kişiler özellikle internetteki taraflı bilgilerden ötürü yanlış bir şekilde bilgileniyor ve kendi sağlıklarını hiçe sayarcasına yaşamlarını riske sokuyor. Geçtiğimiz yıl 110 kiloluk bir kişinin, “kırmızıbiber hapı” olarak tanımlanan bir ürün (ilaç değil) nedeniyle hayatını kaybettiğini öğrendik. Son derece üzücü bir olay. Ancak bu, sadece buz dağının su üstünde görünen kısmının çok küçük bir parçası.
Dr Özgür Göknel, “Zayıflattığı söylenen birtakım ürünler kilolu kişiler tarafından kullanılıyor. Bunun tam tersi olarak da eczanelerde, sadece doktor kontrolünde ve reçetesi olmadan kullanılması yasak olan, sibutramin ve orlistat etken maddeli ilaçlar da mevcut. Bu son vakada da ölüme yol açtığı söylenen ürünün içinde kırmızı biber ekstresi olduğu söyleniyor. Ancak tıbbi incelemeden geçmemiş bir ürünün içinde ne olduğu asla bilinemez. Kırmızı biber gerçekten zayıflamaya yardımcı olabilir ve oldukça güvenli (yan etkisi olmayacağı beklenen) bir gıda maddesidir. Yapılan araştırmalarda da kilo kaybını hızlandırıcı etkileri olduğu saptanmıştır. Ancak günümüzde hiçbir ilaç ya da gıda komponenti kalori kısıtlaması uygulamadan yeterli kilo verdiremez. Kırmızı biber içinde bulunan kapsaisin maddesi vücutta adrenalin hormonunun artmasına yol açarak metabolizmayı hızlandırmakta ve tokluk hissi oluşturabilmektedir. Ancak 110 kiloluk bir kişide bu etki ölümcül olabilir” diyor.
BAKANLIĞIN ŞARTLARI VAR
Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı, zayıflama ilaçlarının bulunduğunu söyleyen, Beslenme Uzmanı Hilal Acar, bakanlığın bu konuda şart koştuğu maddelerin de olduğunun altını çizdi. Acar, "Sağlık Bakanlığı, uzman hekimler tarafından zayıflama ilaçları verilmesine onay veriyor. Bu ilaçlar verilirken hastanın kilosu, boy uzunluğunun metre karesine bölünüyor. Rakam 30'un üzerinde olduğu takdirde, kronik hastalığına bakılıyor. Bu tip hastalıkları varsa 3 ay diyet ve spor yapması isteniyor. Kişi hala zayıflayamamışsa ilaç reçete ediliyor.”
Zayıflama ilaçlarındaki yasaklı maddeler
Günümüzde çok sayıda diyet ilacı bulunmakta. Ancak bunlardan bazıları FDA onaylı. Birçoğu ise onaysız, kulaktan dolma bilgilerle internetten etkili bir reklam yapılarak pazarlanıyor. Biber hapından dolayı gerçekleşen ölüm dolayısıyla, birçok kişi bu tür onaysız zayıflama haplarından elini çekse de, şişmanlık söz konusu olduğu için satışlar devam ediyor. Bitkisel denen ve çarpıntı yapan zayıflama ilaçlarında çok sayıda zararlı olabilecek maddeler mevcut. Bunları kullanmayın, kullandırtmayın. İşte FDA tarafından yasaklı bazı maddeler:
Sibutramin: Doktor kontrolünde kullanılması gereken ana maddelerden biri. Tokluk hissi ve enerji açığa çıkarmasıyla biliniyor. Amaç mutluluk hormonunu (serotonin) yükselterek tokluk hissi vermek. Yan etkileri kronik kalp hastalıkları, çarpıntı, tansiyon, böbrek hastalıkları, ruh hastalıkları. Yüksek doz ölüme götürür. Doktor kontrolünde kullanılması gerekir. EFEDRİN: Esasen astım ilacıdır. Sporcular, yağ yakımını hızlandırmak için bunu keşfettiler. Tokluk hissi veriyor ve kalp atışlarında hızlandırma yağ yakımını kolaylaştırıyordu. Kalp ve nabız hızında artış için ve kanı sulandırmak için, kafein ve aspirin ile kombine edilirdi. Kısaca ECA denen bu formülle geçtiğimiz senelerde İzmir'de 3 genç kalp krizinden öldü. Efedrin şimdi yasak. Ayrıca FDA'nın da yasaklılar listesinde. Yan etkileri kronik kalp rahatsızlıkları, çarpıntı, tansiyon SİNEFRİN: Şu sıralarda çoğu zayıflama haplarında bulunan bir maddedir. Acı portakaldan üretilir, doğal olsa da bu zararlı olmadığı anlamına gelmez. FDA yasaklı maddeler arasındadır. Her ne kadar doğal yollardan üretilebilse de, genelde sentetik olarak piyasaya sürülüyor. Yani kimyasal. Hem yan etkileri hem de etkileşimi olarak Efedrinin kardeşi bir maddedir. Oysa ki yasak. Doğal ya da sentetik olsa bile Hatta Mehmet Öz'ün bir lafı var: "Depremler de doğal" T3 VE T4: Vücutta aktif tiroid hormonlarıdır. Dışarıdan sentetik olarak alınması hipertiroidi etkisi verip, metabolizmayı hızlandırarak yağ yaktırmaya çalışır. Genellikle tiroid hastalarının kullandığı bu maddeler zayıflama ilaçlarının içinde olabiliyor. Zararlarının arasında tiroid hormonlarını tamamen devre dışı bırakabilme olasılığı mevcut. SALBUTAMOL:Bu da bir astım ilacında kullanılan madde. Yan etkileri yine malum, kronik kalp rahatsızlıkları, çarpıntı, tansiyon, böbrek hastalıkları, ruh hastalıkları CLENBUTEROL: Yağ yakımı üzerine kullanılan yasaklı bir madde.
Amerikan Kalp Cemiyeti uyarıyor
Ticari bir zayıflama programı seçmeden önce bunları okuyun
Programın ne sunduğunu anlayın: Verebileceğinden fazlasını mı vaat ediyor? Programın uzun vadede kiloyu koruyacağını gösteren yazılı ispat var mı? Programın etkinliğini gösteren yazılı ispat isteyin. Program fizikî hareketliliğe vurgu yapıyor mu?: Kişisel sağlık durumu ve tercihlere göre fizikî açıdan daha hareketli olmayı öğretiyor mu? Böyle yapmıyorsa, standartlarına uymuyor demektir. Program, katılımcıları tıbbî taramadan geçiriyor mu?: Diyabet (şeker) ve yüksek tansiyon gibi sağlık riskleri incelenmelidir. Program, reçeteyle satılan zayıflama ilaçlarına kolay ulaşım sağlıyor mu?: Sağlamamalıdır. İdeal kilolarının yüzde yirmi ve daha fazla üzerine çıkmış insanlar tarafından ve bu durumda da kesin tıbbî kontrol altında kullanılmalıdır. Program, katılımcılara sadece kilo verme merkezinde satılan paketlenmiş yiyecekleri almalarını tavsiye ediyor mu?: Bu ürünler programa çok para kazandırabilir ama bu, katılımcıların sağlıklı beslenme davranışlarını öğrenmelerinde herhalde en etkin yol değildir. Program, gerçekçi zayıflama hedefleri ile birlikte teke-tek danışma sunmakta mıdır?: Bu sunulmalıdır. Program bu eğitimi almamış bir meşhur tarafından destekleniyor mu?: Sağlık konusunda eğitimi olmayan aktör ve aktristler, diyetisyenlerden, egzersiz profesyonellerinden ve davranış bilimcilerinden gerekli eğitimi almalıdır.
Karbonhidrat ve protein birlikte alınabilir
Düşük karbonhidratlı diyetlerin oluşturabileceği sağlık sorunları:
Baş ağrısı * konsantrasyon bozuklukları * sinirlilik, yorgunluk, bulantı, kusma * safra ve böbrek taşları * kalp ritminde bozukluk * tansiyon düşüklüğü * adet düzensizliği * kuru cilt, * saç dökülmesi * üşüme * mineral-elektrolit dengesizliği * idrarda protein * bazal metabolizma hızında yavaşlama.
Yüksek proteinli diyetlerin oluşturabileceği sağlık sorunları:
Vücudun sıvı-elektrolit dengesi bozulma * osteoporoz riski * ürik asit yükselmesi,* gut hastalığının gelişimi * kanda lipit, kolesterol düzeyinin artması * kalpte ritm bozuklukları * böbreklere yük binmesi
Karbonhidratla Protein içeren besinler birlikte yenilebilir
Kısaca ayırma diyeti diye adlandırılan bu programda protein ve karbonhidrat kaynağı besinlerin aynı öğünde yenilmemesi önerilmektedir. Oysa bu pratikte hiç mümkün değildir. İlk besinimiz olan sütü örnek verecek olursak; sütün bileşiminde yağ, laktoz denilen şeker ve protein bulunmaktadır. Buna benzer birçok besinin içeriğinde karbonhidrat ve protein bir aradadır. Bu nedenle ayırma yöntemi hem mümkün değil hem de mümkün olsa bile sağlığı olumsuz etkileyebilecek bir yöntemdir.
YARIN: Diyete başlayanlara doğru egzersiz reçetesi, ne kadar kalori harcayacağız