ÖZGÜR AKBAŞ / ANKARA
Enerji Bakanlığı, Türkiye'nin milyarlarca dolar vergi kaybına neden olan akaryakıt kaçakçılığını önlemek ve BOTAŞ'ın boru hatlarının güvenliğini sağlamak için harekete geçti. BOTAŞ'ın boru hatlarından hırsızlık yapılmasını önlemek için jandarma ile eşgüdümlü olarak boru hatlarının bulunduğu güzargahta özel 'mobil timler' oluşturuldu. Bakanlık, hatlarda motorlu devriye sisteminin yanında elektronik güvenlik sistemlerine yönelik de yeni tedbirler alınmasına dönük çalışma başlattı.

ANAP Şanlıurfa Milletvekili Turan Tüysüz'ün akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili sorularını cevaplayan Enerji Bakanı Hilmi Güler, akaryakıt mafyasının devlete verdiği zararı gözler önüne serdi. Güler, mafyanın son iki yılda akaryakıt kaçakçılığından 2 ile 2,5 milyar dolar dolayında hazineye vergi kaybına neden olduğunu vurguladı.

Kaçakçılığın boyutu

Güler, son 2 yılda yurt dışından ithal edilen ham petrol ve işlenmiş petrolün 22 milyon 185 bin litresinin kaçak olarak yurda sokulduğunu ifade ederken, "Emniyet Genel Müdürlüğü'nce yapılan operasyonlarda 4 milyon 300 bin litre, Jandarma Genel Komutanlığı'nca yapılan operasyonlarda 16 milyon 170 bin litre, Sahil Güvenlik Komutanlığı'nca yapılan operasyonlarda 1 milyon 715 bin litre olmak üzere toplam 22 milyon185 bin litre mazot ve türevinin yurda kaçak sokulduğu tespit edilmiştir. Kaçak akaryakıt kullanımının 2 ile 2,5 milyar dolar civarında vergi kaybına neden olduğu tahmin edilmektedir" dedi.

Alınan tedbirler

Bakan Güler, kaçakçılığın ve hırsızlığın önlenmesi için gerekli önlemleri aldıklarını belirterek, "Piyasada faaliyet gösteren firmalar lisanslandırılmaktadır. Ulusal marker ile serbest dolaşıma giren akaryakıtlar işaretlenecektir. Konuyla ilgili ağır cezalar getirilmektedir" dedi.

Botaş Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğundaki boru hatlarıyla ilgili alınan önlemleri Bakan Güler, şöyle sıraladı:
- Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Güvenliği: Bu hat yapım aşamasında 5 Jandarma Karakolu, 22 Jandarma Mobil Timi ile özel olarak korunmaktadır. İşletme aşamasında ise; 10 Jandarma Koruma Karakolu ve 22 Jandarma Mobil Timi ile özel olarak korunacaktır.
- Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Güvenliği: Bu hat 21 Jandarma Koruma Karakolu ile özel olarak korunmaktadır. Diğer 3 hat ise (Batman-Dörtyol, Ceyhan-Kırıkkale, Şelma-Batman) Emniyet Birimleri tarafından genel asayiş ve emniyet kapsamında korunmaktadır.
- Ayrıca, ham petrol boru hattı güvenliği konusundaki gelişmeleri içeren sistemlere yönelik çalışmalarımız fayda-maliyet kriteri dikkate alınarak devam etmektedir. Bazı bölgelerde meskun mamhal içinde kalan boru hattının deplase edilmesi konusunda gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Moturlu devriye sistemi kurularak hattın 24 saat kontrol altında tutulmasına çalışılacaktır.

Boru hatları delik deşik

Bakan Güler, BOTAŞ Genel Müdürlüğü'nün ham petrol boru hatlarının geçtiği illerde boru hatlarının delinmesi suretiyle kaçakçılık yapıldığını da ifade etti. Akaryakıt mafyasının boru hatlarına korsan vana taktığını söyleyen Güler, hırsızlık yapılan illeri ve yöntemleri şöyle anlattı: Boru hatlarının geçtiği Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kahramanmaraş, Osmaniye, Hatay, Adana, Niğde, Aksaray, Konya ve Ankara illerinde boru hattı delinerek ve kelepçeyle korsan vana takılmak veya boruya vana kaynatılmak suretiyle ham petrol hırsızlığı yapılmaktadır. Bu güne kadar ham petrol boru hatlarımızda toplam 368 hırsızlık olayı olmuştur. Son 3 yıl içinde harsızlığın en çok yoğun olduğu iller Şırnak, Şanlıurfa, Mardin, Batman ve Diyarbakır'dır.