Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
Hayat
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Dücane CÜNDİOĞLU dcundioglu@yenisafak.com.tr

"Düşün nadir olanı, düşte düşün yorumunu da görmektir; metne metnin yorumuyla birlikte muhatab olmaktır" demiştik. Bu nedenle düşte görülenin önemsiz olduğunu söyleyemem; lâkin görülen, gösterilmek istenenin sadece libasıdır. Asıl o libasın içinde kalana bakmalı, görülebilirse, sadece suret değil, suretteki mânâ da görülmeli.

Sevgili, hâlimize acır da mânâyı görmemize de izin verirse, o zaman bizler seyr etmekle kalmayıp hayret de ederiz.

İlim-irfan geleneğimizde her düşün aktarılması doğru görülmez. Düşü hatırlamamak bazen nimettir; unutmak ise büyük bir lütuf... Yazgınızı değiştirmek mi istiyorsunuz, kötü düşlerinizi unutmaya çalışın; yapamıyorsanız başkalarına aktarmayın; aktarmamayı beceremiyorsanız; bari ehline aktarmak hususunda titizlik gösterin. Düşlerinizin bazıları size, sizin için düşmemiş olabilir; susun da yazgı mekanizmasını tetiklemeyin o halde!

Düş tabir edilmek içindir; ehline açık olan düş, çokluk halka mânâsız suretlerden ibaretmiş gibi gelir. Oysa mânâsız suret olmaz. Her suretin bir mânâsı vardır. Bilen bilir, mânâsı sanılandan daha derinlerde olan suretler vardır.

Mânâyı hâlde ve geçmişte arayanların aradığı, sadece birtakım bedenî ve nefsî marazlarla sınırlı. Modern bilginlerin gözleri çocukluktan ötesini göremediği gibi, geleceğe de uzanamıyor. Çaresizler. Oysa görülen suretin mânâsı sadece hâle ve geçmişe değil, geleceğe de delâlet eder. Geleceği görmekse, bütünü görenlerin (âriflerin, arrafların) şânındandır.

Modern bilimadamı, dışdünyada görüleni bilir; o duyuların adamıdır; taşrayı görür sadece. Duyuları tarafından kısıtlanmıştır. Hayal duyuların konusu değildir; muhayyile ise bilimadamının bilme aracı... Düş görmeyenin görenin hâlini anlaması nasıl mümkün olabilirki? Olamaz!

Tabir etmek, bir kıyıdan öbür kıyıya geçmek demektir; suretten mânâya, eşkalden hakikate geçmek... Binaenaleyh tabir etmek, mânâyı ibareye kavuşturmak, görüntüyü söze dönüştürmektir. Evet, tabir etmek, hayalin hakkını vermektir. O halde hayallerinizin hakkını verin; düşlerinizi yorumlamakta acele etmeyip bizatihi yorum için de yorulmayı göze alın!

Kur'an düşler sözkonusu oldukda, te'vil sözcüğünü kullanır. Düş yorumunun pîri, Efendimiz Yusuf aleyhisselamdır; ona verilen ilim ise, te'vil'ul-ehadis'tir; yani düşte olup bitenlere meâl vermenin (anlamlandırmanın) bilgisi.

Suretlerin mânâ ve meâlleri 'zâten' vardır. Birincisi suretlerin kendi mânâları; yani o suretlerle söylenen mânâ; ikincisi ise o suretlerle söylenmek istenen mânâ. Görülen ve gösterilenle yetinilmemeli, asıl görünemeyeni, gösterilemeyeni görmeli. Tabir etmek, bu yüzden zahirden (görünenden) bâtına (görünmeyene) geçmek demektir. Hayal, köprünün ta kendisidir.

Düşte suret âlem-i cismanîden, mânâ ise âlem-i ruhanîden gelir. Geçmiş ve hâl surette, gelecek ise mânâda saklanır. İstikbale yürümenin tek aracıdır hayal! İşbu hayalin gerçeğe dönüşmesi için tabir ve te'vil edilmesi de gerekir.

Düşte düşün tabir ve te'vili de görünür bazen. Suret mânâsıyla birlikte arz-ı endam eder. Öyle ki bazen te'vil ehli düşü düşte te'vil eder, işi yarına bırakmaz. Metin, muhatabına, yorumuyla birlikte verilir. Her zaman güvenmemeli, kimin te'vil ettiğine bakmalı. İnsan uyanıkken değil, uykudayken de aldatılabilir. Her yolun o yola uygun bir yol kesicisi vardır. Ayık olmalı.

Aynı düş, farklı kişilere düşebilir. Suretlerin aynı olması, mânâlarının da aynı olması demek değildir. Sözgelimi, düşte nehir görmek her zaman firaka delâlet etmez; visale de delâlet eder. Hep düşe bakmamalı, düşün kime düştüğüne de bakmalı. Görülen kadar, gören de önemlidir.

Kadınlar erkeklerden, yaşlılar gençlerden daha çok düş görürler. Kalp saflaştıkça, hesap-kitap bir kenara bırakıldıkça, hayal yetisi terbiye edildikçe, düşlerdeki karmaşa azalır; hakikate mutabakat artar. Unutulmamalı ki karışık düş (adğas'ul-ahlam) yoktur; karışık görünen düş vardır.

Düş görmek için, düş görmeyi istemeli; görürsünüz. Görüyor ama hatırlamıyorsanız, hatırlamayı isteyin; hatırlarsınız. İstemediğiniz size verilmez; verilen, siz istediğiniz için size verilir. Düşe liyakat kesbetmek, düş görmeyi istemek demektir.

Bu dünya da bir düş! Dünyadayken dünyayı yorumlamak, düşteyken düşü yorumlamak demektir. Bir düşünün bakalım, size, dünya denilen bu düşün yorumu da verilmiş mi?

Geri dön

Yazdır

Yukarı