Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
Hayat
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Rasim ÖZDENÖREN rozdenoren@yenisafak.com.tr

(Perşembe yazısının devamı)

İmdi, dön dolaş, sanırım aynı noktaya geliyoruz. Benim meselem romancının kişilik yapısı değil. Onun kişiliği, kuşkusuz, başka veçhelerden ilgi çekici olabilir. Ama benim değindiğim açıdan onun kişiliğinin hastalıklı olup olmaması önem taşımıyor. Ben, romancının, kahramanını tanıyıp tanımadığı noktası üzerinde duruyorum. Ve iyi bir romancının (burada romancı kelimesi oyun yazarını ve öykücüyü de içeriyor, dahası fiktif ürün olarak sinemayı da kapsıyor) "yarattığı" tipleri tanıdığını, tanıması gerektiğini ileri sürüyorum. Daha da kritik nokta şudur: romancının, ele aldığı karakterin macerasını (aşk, cinayet, hırsızlık, feragat, fedakarlık, cimrilik, cömertlik, vs., vs…) kendi hayatında yaşamış olması gerekmediğini söylüyorum. Shakespeare için Allah'tan sonra en çok karakter yaratan kişi olduğu söylenir. Şimdi Shakespeare, hasta cani tipi olarak Hamlet midir, yoksa kıskanç cani tipi olarak Otello mudur, yoksa muhteris cani tipi olarak Macbeth midir? Yoksa, başarıyla sergilediği onlarca öteki kahramanlarından bir başkası mıdır? Bu karakterlerin hayattan alınıp alınmaması da o kadar önem taşımaz. Nitekim Shakespeare'den önce başka yazarlar da, onun ele aldığı tipleri oyunlarında kullanmışlar, ancak hiçbiri onun kadar başarılı olamamıştır. Çünkü o karakterleri oldukları gibi değil, keyfi olarak canlandırmaya kalkışmışlar ve sonuçta inandırıcılıklarını yitirmişlerdir. Nitekim Dostoyevski'nin Raskolnikof adındaki kahramanı, bu romanın yazıldığı sıralarda işlediği cinayet dolayısıyla gazetelere haber olmuş birisidir. Ancak o kişiyi tip olarak canlandıran (yorumlayan), romancının dehası olmuştur. Dostoyevski'nin, hasta olduğu (ki hastadır, saralıdır, kumarbazdır…) kabul edilse bile, şayet o, kişilerini yalnızca musap olduğu hastalıkla mukayyet olarak sergileseydi, onlarca karakterinden yalnızca bir tanesini işlemeyi başaracaktı. Kaldı ki, bu hastalıklardan birine musap olan kişinin, sırf hastadır diye hastalığı ile ilgili yazabilir, diyebilir miyiz?

Biz, romancının kişilerini tanımasının gerekli ve yeterli olduğunu ileri sürüyoruz. Yoksa ele aldıkları kişilerin (roman kahramanlarının) yaşadıkları nesnel ve ruhî maceraları yaşamış olmaları hususundaki zorunluluğu kabul etmiyoruz. Aksi takdirde bir romancının hilkat garibesi bir yaratık olduğunu söylememiz gerekecekti.

Geri dön

Yazdır

Yukarı