T Ü R K İ Y E ' N İ N B İ R İ K İ M İ
T Ü R K İ Y E ' N İ N B İ R İ K İ M İ |
| |
| ||
| |||
|
S A Ğ L I K | 10 HAZİRAN 2006 CUMARTESİ | |
| |||
|
| |
Organ nakline ödül teşviki
Organ mafyasını kökünden kurutan ve organ bekleyen hastalar için devrim niteliği taşıyan "İran modeli" devletin organ bağışında bulunanı ödüllendirmesi esasına dayanıyor ve birçok kuruluş tarafından destek görüyor
Devlet organInI bağışlayana ödül veriyor İran'da 1988'de uygulamaya konulan model kısaca şöyle: Böbrek ihtiyacı olan hasta ile organını verecek olan kişi devletin bizzat kurup işlettiği Hasta Diyaliz ve Transplant Hastaları Birliği'ne gönderiliyor. Bu merkezde yapılan tetkik ve analizlerden sonra alıcı için uygun böbrek bulunduğunda vericiden alınan organ hastaya naklediliyor. Devlet hastadan kesinlikle para almıyor; ancak diğer vericileri teşvik için bağışta bulunan kişiye 20 bin dolar ödül veriyor. Bu uygulama İran'da 1988'de başladı. 2000 yılına gelindiğinde, 10 bin 957 transplantasyon gerçekleştirildi ve bunların 8 bin 405'i akraba olmayanlar arasında yapıldı. Geriye kalan 2 bin 648'i akraba olanlar, 84'ü de kadavradan nakil oluşturdu. Bu model Türk Böbrek Vakfı, Organ Nakli Kuruluşları Koordinasyon Derneği, Organ Nakli Ulusal Koordinasyon Kurulu ve üniversiteler tarafından da destekleniyor. Türkiye'de 40 bin böbrek hastası var Memur-Sen'e bağlı Sağlık-Sen tarafından yapılan araştırmaya göre; Türkiye'deki böbrek hastası sayısının 40 bini bulduğu tahmin ediliyor. Türkiye'de her yıl ortalama 5 bin yeni böbrek hastası ortaya çıkarken, yılda yalnızca 500 civarında nakil gerçekleştiriliyor. Öte yandan pek çok ülkenin de örnek aldığı ve uygulamaya koyduğu İran modeli için Türkiye'den de talepler gelmeye başladı. Akraba olmayanlar arasında organ naklini teşvik eden bu modelden yararlanmak için pek çok böbrek hastasının İran'a dahi gittiği kaydedilirken, devletin vericiyi ödüllendirmesinde herhangi bir ahlaki problemin de bulunmadığına dikkat çekiliyor. İslam hukuku uzmanı Prof. Dr. Hayrettin Karaman, bir süredir sivil toplum kuruluşları ve üniversiteler tarafından hararetle tartışılan organ naklinde İran modeliyle ilgili olarak şunları söyledi: "Mesela bir insanın hayati zaruret olarak kana ihtiyacı varsa ve kimse ona kan vermiyorsa, devlet yakaladığının kanını alır, ancak tabi kanı alınan kişinin ona ihtiyaç duymaması, yani kanı alındığında ölmemesi gerekir. Şimdi böbrekle ilgili olarak da İran'da yapılan bu uygulama doğru. Üstelik burada herhangi bir zorlama da yok, bir ödüllendirme var. Burada öncelikle böbreği alan ihtiyaç sahibi kimse için zaten hiç bir problem yok. Böbreği veren kişi açısından bakıldığıda; bu kişi ödülü almasaydı böbreğini de vermeyecek idiyse, o kişiyle ilgili bir problem teşkil eder. Yani bundan ecir, sevap alamaz. Yoksa böbreğini ayrıca satmış da sayılmaz. Bana bu uygulama ters gelmiyor. Kan ve organ bağışında bulunanları devlet ödüllendirir, diye bir genel kural çıkarsa herhangi bir problem teşkil etmez."
|
|
|
|
|
Ana Sayfa |
Gündem |
Politika |
Ekonomi |
Dünya |
Aktüel |
Spor |
Yazarlar Televizyon | Sağlık | Bilişim | Diziler | Künye | Arşiv | Bize Yazın |
|
| Bu sitede yayınlanan tüm materyalin her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz. © Yeni Şafak Tasarım ve içerik yönetimi: Yeni Şafak İnternet Servisi |
Son zamanlarda organ mafyasıyla ilgili olarak Türkiye'de yaşanan dramların ve vahim olayların ardı arkası kesilmiyor. Metrolarda, otobüs duraklarında ve özellikle de internette dolaşan 'satılık böbrek' ilanları bu konuda çok acil tedbirlerin alınması ve kalıcı çözümlerin bulunmasını gerektiriyor. Organ mafyasını kökünden kurutan ve organ bekleyen hastalar için devrim niteliği taşıyan "İran modeli" özelikle böbrek hastaları için umut olmaya devam ediyor. Türkiye'de 40 bine yakın böbrek hastasından 7 bini acil böbrek beklerken, İran'da böbrek bekleyen hasta sayısı sadece 10-30 arasında seyrediyor. Bütün dünyada "İran modeli" olarak tartışılan ve İspanya'nın da uygulamaya koyup başarı sağladığı model, Sağlık-Sen tarafından da incelendi ve Sağlık Bakanlığı'na sunulmak için bir rapor hazırlandı.
