Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	İbrahim KARAGÜL ikaragul@yenisafak.com.tr

Küresel ekonomik kriz ya da "ekonomik tsunami" tartışmaları, ABD öncülüğünde yürütülen müdahaleci senaryolarla birlikte ele alınınca karşımıza bambaşka bir dünya tablosu çıkıyor. Güvenlik ve enerji alanında yaşanan keskin çatışma, Amerikan ekonomisi ile ilgili negatif veriler, dünyanın içinde bulunduğu karamsarlık havasıyla da birleşince, endişe verici yorumlara kulak tıkamak imkansız hale geliyor.

Irak'taki işgal ve iç savaşın ülke sınırlarının çok ötesine ulaşan etkilerini, ABD-İran arasında giderek tırmanan krizin, Irak'la kıyaslanması mümkün olmayan bir kaosa davetiye çıkaracağını dikkate alanlar, yeni emperyal paylaşımın güvenlik ve ekonomi alanında ölçüsüz bir restleşmeye dönüştüğünü de görüyor. Buradan hareketle, önümüzdeki aylarda dünyayı büyük bir krizin beklediği kanaatine ulaşıyorlar. Bir çok siyasi ve ekonomik analiz, rapor, çalışma, yaklaşmakta olan krize yönelik uyarılarla dolu.

Avrupa Birliği için 21. yüzyıla yönelik eğilimleri sorgulayan ve farklı düşünce kuruluşları ile işbirliği içinde olan "The Laboratoire européen d'Anticipation Politique Europe 2020 (LEAP/E2020)" adlı kuruluşun yayınladığı; Europe 2020 Alarm/ Global Systemic Rupture/Iran/USA - Release of global world crisis" adlı çalışma da bunlardan biri ve müthiş karamsar bir tablo sunuluyor.

Amerika'nın ekonomik verileri ve yaklaşan İran krizi merkeze alınarak hazırlanan çalışma, ekonomik, güvenlik ve siyasi açıdan dünyanın büyük bir krize doğru sürüklendiğini öne sürüyor. Mart 2006'nın Soğuk Savaş'ın sona ermesinden sonraki en derin küresel krizin başlangıcı olacağı, 1929'daki ekonomik çöküntünün benzerinin yaşanabileceği, Amerika ve İsrail'in İran'a askeri harekata girişmesi durumunda, kriz ihtimalinin yüzde yüze çıkacağı öngörülüyor.

Öngörülen kriz 7 bölüm halinde inceleniyor: 1- Dolara duyulan güvensizlik. 2- ABD'deki finansal dengesizlik. 3- Petrol/enerji krizi. 4- Amerika'nın liderlik krizi. 5- İslam dünyasının içinde bulunduğu kriz. 6- Küresel iktidar krizi. 7- Avrupa'nın yönetim krizi. Bu yedi krizin, küresel sistemik kırılmaya yol açacağı ve ABD'den Asya'ya kadar etkisini hissettireceği belirtiliyor.

İran krizi, siyasi, ideolojik ve nükleer konuların dışında enerji savaşı ekseninde öne çıkarılıyor. Tahran'ın 20 Mart'ta kuracağını açıkladığı (ancak henüz böyle bir gelişme yok) Petrol Borsası ile dolar-euro savaşının hız kazanacağı, dolara güvenin daha da azalacağı, İran'ın dışında Latin Amerika'dan Ortadoğu'ya ve Asya'ya kadar bazı ülkelerin bu tercihe yönelebileceği ifade ediliyor. Dolar-euro paritesinin 2006 sonunda 1.30'a, 2007'de de 1,70'e yükseleceği öngörülüyor.

Petrol borsası ABD/İsrail-İran krizinde bir kart. Mart sonuna gelinmesine rağmen İran şu ana kadar bu kararını uygulayamadı. Bazı çevreler bunun, casus belli sayılıp saldırı kapısını açacağını belirtiyor. 20 Mart tarihine gelindiğinde, Tahran'la ABD arasında Irak üzerinde görüşme süreci başlatıldı. Son olarak Dini lider Ali Hamaney, "ABD ile görüşebileceklerini" açıkladı. Pazarlık devam ediyor.

Doların dünya genelindeki dolaşımına ilişkin "M3 Monetary Aggregate" raporunun 23 Mart'tan itibaren yayınlanmayacağı duyuruldu. ABD'nin dolar basımını hızlandırdığı, dolardaki güçlü düşüşün Asya, Avrupa ve petrol üreticisi ülkelerin elinde bulunan ABD Hazine bonolarını hızla elden çıkarmalarına yol açacağı öngörülüyor.

İran'a askeri müdahalenin, Irak nedeniyle ciddi güven bunalımı yaşayan ABD'nin kredisini daha da zayıflatacağı, petrol fiyatlarını yükselttiği için de, Çin gibi ülkelerin buna karşı çıkacağı, BM'den karar çıkartılamayacağı, BM dışındaki müdahalenin ise siyasi ve finansal krizlere yol açacağı belirtiliyor.

Aslında problem İran değil, Amerika'nın kendisi. Küresel krizin asıl sebebi ABD'nin ekonomik durumu ve liderlik krizi. Bugün ABD'yi yöneten ve içeride ciddi bir sınavla karşı karşıya olan kadro, küresel krizin temel aktörleri. Bu kadronun yönettiği ABD, dünyayı nasıl bir felakete sürüklüyor? Yarın devam edeceğiz...

Geri dön

Mesaj gönder

Yazdır

Yukarı