Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Kürşat BUMİN kbumin@yenisafak.com.tr

Cumhurbaşkanı Sezer'in 19 Mayıs törenleri çerçevesinde Anıtkabir özel defterine yazdıklarının defterde yer alan diğer metinlerden pek bir farkı yoktu. Deftere not düşme hakkı olan kimselerin yaptıkları gibi Cumhurbaşkanı da, cumhuriyete ilişkin düşüncelerini (kim bilir kaçıncı kez) tekrarladı. Cumhurbaşkanı, basına yansıdığı kadarıyla şöyle diyordu: "Türk gençliği, laik ve demokratik cumhuriyetimizin sonsuza kadar korunması ve yaşatılması için hiçbir özveriden kaçınmayacaktır."

Tamam kabul ediyorum, böyle günlerde özel defterlere düşülen notlara hakim olan dil ve üslübun üzerine fazla gitmemek, bu "tekrarları" tabii karşılamak âdettendir. Ancak "tekrar"ın bu kadarının bizi hiç değilse biraz düşündürmesi de gerekmez mi? Ayrıca bu "tekrarlar"ın cumhuriyetin kurucusunun kabrinde, yani benim dünkü yazımda "cumhuriyetin mabedi" ismini uygun gördüğüm Anıtkabir'de gerçekleştiğini de unutmayın.

Peki o zaman soralım: Cumhurbaşkanı'nın cumhuriyetimiz çerçevesinde hatırlattığı "laik ve demokratik"lik ilkeleri bu türden bir "tekrar"ı onaylar mı? Benim cevabım şöyle: Asla!

Onaylamaz, çünkü "laik" ve "demokratik" haller herşeyden önce sosyal ve politik "otonomi"yi gerektirir. Ve tabii olarak da bu ilkelerin "heteronomi" ile arası hiç mi hiç iyi değildir.

Sosyal-politik "otonomi" ve "heteronomi"den ne anlamalıyız? Bu soruya cevap vermek için 1997'de ölen filozof Cornelius Castoriadis'i hatırlamamak olmaz. Castoriadis, insanların politik ve felsefi davranışlarını "otonom toplumlar" ve "heteronom toplumlar" karşıtlığı içinde açıklıyordu. "Heteronom toplum", kendi kuruluşunu, kuruluşunun ilkelerini "insan işleri" çerçevesinin dışında belirliyordu. Bu tür bir toplum kurallarını (normlarını), inançlarını, hakikatlerini, anlamlandırmalarını insandan ayrı ve insanı ve dolayısıyla toplumu aşan bir nedene bağlıyordu. Bu bir bakıma "aşkın" neden, Tanrı olduğu gibi "tabiiat" ya da "tabiaat kanunları", seçilmiş bir ırk ya da sınıf ve hatta "tarihin yasaları" olabilirdi. "Heteronom toplum" varlığının ve organize olabilmesini "mesajlar"dan, "sesler"den, "emirler"den hareketle doğruluyor ya da meşrulaştırıyordu. Bu mesaj, ses ve emirler sosyal-politik alanın dışında yer alıyordu, "aşkın" karakterdeydi.

Oysa "otonom toplum" bir bakıma "varlık nedenini" kendisi üreten toplumdu. Yani, kurumlarının, yasalarının kendi ürünü olduğunu bilen ve sonuç olarak bunları sorgulayabilen ve gerekirse değiştirebilen bir toplum. "Otonom toplum", donmuş ve tartışma kabul etmeyen "heteronom toplum"dan farklı olarak, hayalgücü, bakış açısı, politik yaratıcılık, tartışma ve karşı çıkmada çeşitliliğin yaşandığı toplumdu.

Baştaki konumuza dönecek olursak: Ne dersiniz, Türkiye toplumu bu sınıflamada hangisine giriyor? "Otonom" mu yoksa "heteronom" mu? Benim işaretlediğim seçenek (besbelli ki!) ikincisi. Dolayısıyla bu ülkede "laiklik" ya da "demokrasi" gibi her şeyiyle "otonom toplum"a ait olan kavramlardan bir tarihte tarif edilerek konmuş ve öylece dondurulmuş "aşkın mesajlar" gibi söz edilebilmesi insanı bayağı gülümsetiyor doğrusu. Bu mudur laiklik ve demokrasi? Her fırsatta "cumhuriyet mabedi"nın yolunu tutup ülkede "cumhuriyet, demokrasi ve laiklik"in yoldan çıkmadığını, çıkmayacağını ve çıkmasının imkansız olduğunu tekrarlayarak ya da sırasında bazı kesimleri "şikayet ederek" otonom bir toplum olabilmek mümkün mü?

İşimiz gerçekten zor...

Geri dön

Yazdır

Yukarı