Suriye'de çözüm için Suriye muhalefeti ile Esed rejimi arasında müzakereler bugün Astana'da başlıyor. Tarafları buluşturacak zeminin mimarı Türkiye, Rusya ve İran'dan uzmanlar günler öncesinden şehre gelerek son hazırlıkları yaptı. Görüşmeler, İran'ın “Astana'da ABD varlığına karşıyız" çıkışı ve ardından ABD'nin yeni yönetiminin görüşmelere temsilci göndermek yerine Kazakistan Büyükelçisi'nin katılacağını açıklamasının ardından gerilimli başlayacak.
Görüşmeler Birleşmiş Milletler moderatörlüğünde yapılacak. Bu şekliyle de Cenevre görüşmelerine katkı sağlayacak. Türkiye ve Rusya öncülüğündeki inisiyatifin Astana'dan beklentisi, ateşkesi daha da pekiştirecek, ateşkes ihlallerini azaltacak ve siyasi süreci hızlandıracak gelişmelerin tesisi. Kaynaklar, tüm endişelere rağmen, Astana'dan bir çözüm çıkmasa da çözüme giden yolda önemli adımlar atılacağını belirtiyorlar.
Astana'da hedef kalıcı ateşkes
Kaynaklar, Şubat ayında başlayacak Cenevre görüşmeleri öncesi Astana'da sağlam bir temel atılabileceğine işaret ediyorlar. Görüşmelerde Türkiye ile Rusya'nın garantörlüğünde 30 Aralık'ta imzalanan ateşkes anlaşmasına uyulmasına ilişkin raporlamalar değerlendirilecek. Büyük kısmını Esed rejimi ihlallerinin oluşturduğu ihlallerin giderilmesi konusunda önemli ilerlemeler katedilmesi bekleniyor. Bu yönüyle Astana görüşmelerine, çözüme giden süreçte ana unsur olan ateşkesin sağlamlaştırılmasına dair umut yüklenmiş durumda. Yine insani yardım konularında da Astana'da büyük ilerlemeler katedilmesinin beklendiği ifade ediliyor. Suriye'de halen insanlık dramlarına çözüm bulunabilmiş değil.
Suriye'de mevcut görüntüye bakıldığında Türkiye Türkmen ve Sunni Arapların temsilcisi, İran ve Rusya Şii grupların temsilcisi, ABD ve AB ise PYD/PKK'nın temsilcisi olarak görülüyor. Böyle bakıldığında ve Suriye'deki PYD varlığının kantonlarla birlikte yapay olarak arttırıldığı da bu görüntüye eklendiğinde Suriye'nin gerçek halkının temsilcisinin Türkiye, Rusya ve İran'ın üzerlerinde etkili olduğu gruplar olduğu görülüyor. Bu doğrultuda Astana görüşmelerinin ve bu üç ülkenin üstlendiği inisiyatifin Suriye'de kısa vadede olmasa da uzun vadede çözüme ulaşılmasında önemli katkısı olacağına işaret ediliyor.
- Garantör Türkiye
- Suriye'de 30 Aralık'ta ilan edilen ateşkeste muhalifler adına garantör olan Türkiye, Rusya ile Astana toplantısının öncülüğünü yapıyor. Astana'daki uluslararası toplantıda masaya oturacak Suriye Askeri Muhalefeti Heyeti'nde, iç savaşın önde gelen gruplarınca görevlendirilen toplam 14 kişi yer alıyor. Astana'daki toplantının en önemli yönlerinden biri, Suriye askeri muhalefetinin, iç savaşın başından bu yana görüşmelere en geniş katılımı sağlaması. Diğer taraftan muhalifler Ankara'daki hazırlık toplantılarında yıllar sonra ilk kez büyük oranda görüş birlikteliği sağladı. Batı başkentlerinde yapılan diğer toplantılardan farklı olarak, masada bulunanların tamamını bu sefer ilk kez sahada savaşanlar askeri gruplar oluşturuyor. Türkiye ve Rusya'nın öncülüğünde sağlanan bir diğer “ilk" de askeri muhalefet ile Esed rejiminin 6 yıllık iç savaşta aynı masada ilk kez doğrudan görüşmeler yapacak olması. Ayrıca, Rusya ve İran da ilk kez askeri muhalefeti bir araya gelmiş haliyle toplantı masasında karşılarında görecek.
Astana'daki Suriye toplantısı için hazırlıklar tamam
