Irak Şam İslam Devleti''ne (IŞİD) karşı ABD öncülüğünde başlatılan hava operasyonları Suriye sınırında hareketliliğe yol açarken, rejime bağlı güçlerden kaçmaya çalışan siviller bu kez koalisyonun operasyonlarına hedef oluyor. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi''nin açıklamasına göre, ABD''nin Suriye''de IŞİD''e karşı hava saldırılarında Menbic kenti yakınlarındaki bir tahıl ambarıyla IŞİD''in örgüt üssü karıştırılınca ölenler yine siviller oldu.
Gözlemevi için çalışan Suriyeli Rami Abdurrahman, ''İşçiler depodaydı. İnsanlara gıda temin ediyorlardı. Hava saldırısında depodaki tahıllar da yok edildi'' dedi. Saldırıda tahıl ambarındaki işçilerinden en az iki kişinin de hayatını kaybetmesiyle ABD öncülüğündeki saldırılarda sivil kayıp sayısının 19''a çıktığı belirtiliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) de yerel halktan edindikleri bilgiye dayanarak 23 Eylül''de Kafr Derian ve İdlib''de koalisyon güçleri tarafından düzenlenen hava saldırılarında 2''si kadın 5''i çocuk olmak üzere en az 7 sivilin hayatını kaybettiğini açıklamıştı.
Öte yandan söz konusu örgütlerin iddiaları ve medyada yer alan sivil kayıp haberlerinin üzerine ABD ordusundan açıklama geldi. IŞİD''e bağlı lojistik merkezinin vurulduğunu öne süren Pentagon, sivillerin öldürüldüğü bilgisini yalanladı. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı adına konuşan Albay Patrick Ryder, sivil kayıplarla ilgili iddialardan haberlerinin olduğunu ancak bu iddiaları doğrulayacak bir kanıtın olmadığını savundu.
Washington merkezli düşünce kuruluşu CSBA''nın raporlarına göre, IŞİD''e karşı yürütülen askeri operasyonun şu ana kadarki maliyeti 780 ve 930 milyon dolar arasında değişiyor. Tahminler operasyonun toplam bütçesini önceden tasarlamak için hazırlanan rapordan yola çıkılarak oluşturulmuş verileri kapsıyor.
Düşünce kuruluşunun, kullanılan uçak ve mühimmat türleri, askerler için uygun üs seçenekleri ile bölgedeki ABD kara kuvvetleri sayısını baz alarak yaptığı tahminler 27 Ağustos-24 Eylül dönemini kapsıyor. Rapor ayrıca, 3 olası senaryo için de tahminler sunuyor. Yürütülecek orta düzeyde bir hava operasyonu ve bölgede konuşlandırılmış 2 bin asker ile tahmini maliyet aylık 200 ve 350 milyon dolar arasında olacak. Hava saldırılarının yoğunlaştırılması ve kara kuvvetleri sayısının 5 bine çıkarılması durumunda maliyetin aylık 350-570 milyon dolar arasında olması bekleniyor. Son olarak askeri operasyonların önemli ölçüde genişletilmesi ve 25 bin ABD askerinin bölgede konuşlandırılması ile aylık 1.8 milyar dolarlık bir maliyet öngörülüyor.
ABD öncülüğünde oluşturulan koalisyonda öne çıkan ülkeler ile verdikleri destek şöyle:
- ABD: IŞİD hedeflerine onlarca hava saldırısı gerçekleştirdi. Ayrıca askeri danışman, teçhizat ve insani yardım gönderdi.
- Körfez ülkeleri: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn Suriye''deki hava saldırılarına katıldı. BAE ve Katar, IŞİD''e karşı hava saldırılarına üs sağladı. ABD donanmasının gemileri Bahreyn''nin Beşinci Filosu''na tahsis edilirken, Suudi Arabistan, Suriyeli diğer güçlerin askeri eğitiminde ev sahipliği yaptı.
- Ürdün: IŞİD pozisyonlarına hava saldırıları gerçekleştirdi.
- Mısır: Henüz hiçbir saldırıya katıldığı açıklanmazken, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ''kendini destek vermeye adadığını'' ve ''ülkenin güvenliği için gereken ne varsa yapacağını'' belirtti.
- İsrail: ABD ile arasında süren istihbarat alışverişi kapsamında koalisyona veri desteğinde bulunuyor.
- İngiltere: Tornado savaş uçakları, uçaklara yakıt taşıyan hava aracı ve işaret istihbaratıyla Irak''ta koalisyona yardım ediyor.
- Fransa: Irak''ta iki hava saldırısı gerçekleştirdi. Birleşik Arap Emirlikleri''nin üssünü saldırı için kullanıyor.
- Avustralya: Sekiz F/A-18 Hornet savaş jeti, bir askeri hava birliği ve iki destek hava aracıyla koalisyona katıldı. Hava birliğinde 600 asker bulunuyor.
- Belçika: Çok yönlü altı F-16 jeti, 8''i pilot olmak üzere 120 kişilik destek ekibini Ürdün''deki üsse yerleştirmek üzere gönderdi.
- Danimarka: 7 F-16 jeti, 4 operasyon uçağı, 3 jet ve beraberinde 12 ay hizmet edebilecek pilotlar ve destek ekibiyle katkı sağladı.
- Kanada: Yaklaşık 70 özel operasyon askerini Kürt peşmergeleri eğitmesi amacıyla yolladı. Ayrıca, 8 CF-18 savaş uçağını ve bir tanker uçağı yanında 2 askeri kargo uçağıyla peşmergelere silah yardımı yaptı.
- Almanya: Hiçbir hava saldırısına katılmayan Almanya, Erbil''deki Kürt birliklere silah yardımı yaptı ve bir grup peşmerge de Almanya''da eğitim aldı.
- Yunanistan: İnsani yardıma katkı yaptı ve peşmergelere askeri teçhizat yolladı.
- Macaristan: Yaklaşık 6 milyon ünite olacak 15 tip teçhizat yollayacağını bildirdi.
- Romanya: Lojistik, askeri ve insani destek vereceklerini duyurdu.
